Ηλιακή καταιγίδα χτυπά τη Γη – Μπλακ άουτ σε Ευρώπη και Ασία

Τετάρτη, 12 Νοεμβρίου, 2025

Πώς η Γη κάνει τη Σελήνη να σκουριάζει

 

Μία ισχυρή ηλιακή καταιγίδα αναμένεται να έρθει στη Γη μετά από έκρηξη στον Ήλιο, η οποία προκάλεσε μπλακ άουτ σε δορυφόρους και ραδιοεπικοινωνίες υψηλής συχνότητας.

Μια ισχυρή ηλιακή καταιγίδα έφτασε στη Γη, προκαλώντας σοβαρές διαταραχές στα ραδιοκύματα και προειδοποιήσεις για πιθανές δυσλειτουργίες σε δορυφόρους και ηλεκτρικά δίκτυα. Οι ειδικοί κάνουν λόγο για το πιο έντονο ηλιακό φαινόμενο των τελευταίων ετών, αποτέλεσμα μιας τεράστιας έκλαμψης που σημειώθηκε στην επιφάνεια του Ήλιου πριν από μερικές ώρες.

Η ηλιακή έκρηξη που πυροδότησε το φαινόμενο

Η ηλιακή καταιγίδα προήλθε από την ενεργή ηλιακή κηλίδα AR4274, η οποία εξερράγη με μια έκλαμψη κατηγορίας Χ5.1, τη δεύτερη ισχυρότερη βαθμίδα στην κλίμακα μέτρησης. Η έκρηξη απελευθέρωσε τεράστιες ποσότητες πλάσματος και φορτισμένων σωματιδίων, τα οποία κινήθηκαν με ταχύτητα εκατομμυρίων χιλιομέτρων την ώρα προς τη Γη.

Όταν το ηλιακό πλάσμα συγκρούστηκε με τη μαγνητόσφαιρα του πλανήτη μας, προκάλεσε έντονες γεωμαγνητικές καταιγίδες, επηρεάζοντας τη λειτουργία ραδιοεπικοινωνιών υψηλής συχνότητας (HF) και προκαλώντας διακοπές σήματος σε ορισμένες περιοχές της Ευρώπης, της Ασίας και της Ωκεανίας.

• Τι κρύβεται πίσω από τη δυσεξήγητη λάμψη στον γαλαξία

Πώς επηρεάζονται ραδιοκύματα και δορυφόροι

Σύμφωνα με την NOAA (National Oceanic and Atmospheric Administration) και τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος (ESA), οι επιπτώσεις από την ηλιακή καταιγίδα μπορεί να επηρεάσουν:

• Αεροπορικές πτήσεις μεγάλων αποστάσεων, ιδίως σε πολικές περιοχές,
• Συστήματα GPS και δορυφορικές επικοινωνίες,
• Ηλεκτρικά δίκτυα, λόγω αυξημένων μαγνητικών πεδίων που μπορούν να υπερφορτώσουν μετασχηματιστές.

Οι επιστήμονες επισημαίνουν ότι τέτοιες γεωμαγνητικές καταιγίδες μπορούν να προκαλέσουν προσωρινά μπλακ άουτ επικοινωνίας, αλλά και αυξημένο κίνδυνο φθοράς σε δορυφορικά συστήματα που βρίσκονται σε τροχιά γύρω από τη Γη.

Εντυπωσιακό σέλας και αυξημένη επαγρύπνηση

Παρά τις δυσκολίες, το φαινόμενο συνοδεύτηκε από εντυπωσιακό βόρειο σέλας (aurora borealis), ορατό ακόμα και σε περιοχές της Κεντρικής και Νότιας Ευρώπης — κάτι εξαιρετικά σπάνιο. Οι φωτογραφίες που κυκλοφορούν στα κοινωνικά δίκτυα δείχνουν ουρανούς βαμμένους σε πράσινο και μωβ φως, αποτέλεσμα της αλληλεπίδρασης των ηλιακών σωματιδίων με τα αέρια της ανώτερης ατμόσφαιρας.

Η NASA προειδοποιεί ότι το φαινόμενο μπορεί να συνεχιστεί για ακόμη 24 έως 48 ώρες, καθώς κύματα κορωνιακής μάζας (CME) εξακολουθούν να φτάνουν στη Γη. Οι ερευνητές αναμένουν ότι η ένταση θα μειωθεί σταδιακά, ωστόσο οι επαγγελματίες του διαστήματος και των τηλεπικοινωνιών παραμένουν σε κατάσταση αυξημένης επαγρύπνησης.

• Αστεροειδής που έπεσε στη Βόρεια Θάλασσα σήκωσε τσουνάμι 100 μέτρων

Τι είναι οι ηλιακές καταιγίδες και γιατί συμβαίνουν

Οι ηλιακές καταιγίδες αποτελούν φυσικά φαινόμενα που συμβαίνουν, όταν ο Ήλιος απελευθερώνει τεράστιες ποσότητες ενέργειας και μαγνητικής ακτινοβολίας. Αυτά τα κύματα ενέργειας ταξιδεύουν προς τη Γη και, όταν φτάσουν στη μαγνητόσφαιρα, προκαλούν γεωμαγνητικές διαταραχές.

Ο Ήλιος ακολουθεί έναν ενδεκαετή κύκλο δραστηριότητας, γνωστό ως ηλιακός κύκλος, κατά τον οποίο η ένταση των καταιγίδων αυξάνεται. Το 2025 αναμένεται να είναι το αποκορύφωμα του τρέχοντος κύκλου, επομένως τέτοια φαινόμενα θεωρούνται πιο συχνά αλλά και πιο ισχυρά.

• Πώς η Γη κάνει τη Σελήνη να σκουριάζει

Τι να περιμένουμε τις επόμενες ημέρες

Η NOAA έχει εκδώσει προειδοποίηση κατηγορίας G4 (ισχυρή) για τις επόμενες 48 ώρες, σημειώνοντας ότι είναι πιθανό να υπάρξουν περαιτέρω διακοπές επικοινωνίας, διακυμάνσεις σε ηλεκτρικά δίκτυα και αλλαγές στα σήματα πλοήγησης.

Παρόλα αυτά, οι επιστήμονες τονίζουν ότι δεν υπάρχει λόγος πανικού. Οι σύγχρονες υποδομές είναι σε θέση να απορροφήσουν τέτοιες διακυμάνσεις, ενώ η παρακολούθηση του διαστημικού καιρού επιτρέπει έγκαιρη προειδοποίηση για την προστασία κρίσιμων συστημάτων.

TO BHMA