Δημοσκόπηση: Το «άλλο κόμμα» που «τρώει» ψήφους και η «γκρίζα ζώνη» που μεγαλώνει

  Κυριακή, 21 Σεπτεμβρίου, 2025

Γιάννης Ζωιτός

Η παγιωμένη αμφισβήτηση του υφιστάμενου πολιτικού σκηνικού διογκώνει την αβεβαιότητα στο εκλογικό σώμα - Η άνοδος της αδιευκρίνιστης ψήφου συνδυάζεται με τη στροφή σε εναλλακτικές επιλογές.

ΗΔΕΘ πέρασε, οι κυβερνητικές παροχές ανακοινώθηκαν και αναλύθηκαν εκτενώς, το ένα μετά το άλλο τα υπόλοιπα κόμματα στοιχήθηκαν απέναντι, αλλά η πολιτική ρευστότητα σ’ ένα διαρκώς μεταβαλλόμενο τοπίο παρέμεινε αναλλοίωτη.

Πιθανόν ο κύκλος του Μαξίμου θα επιθυμούσε να δει άμεσο και κυρίως θετικό αντίκτυπο στην άποψη της κοινής γνώμης για τα οικονομικά μέτρα των 1.7 δισ. ευρώ. Πάντως από την πρώτη φθινοπωρινή δημοσκόπηση της Metron Analysis κατέστη σαφές ότι σε μια αρχική ανάγνωση η προσπάθεια του Κυριάκου Μητσοτάκη και του επιτελείου του να αντιστρέψουν τη δυσαρέσκεια δεν απέδωσε όσα είχαν κατά νου. Με τους 7/10 ερωτηθέντες (1.300 συνολικά) να θεωρούν πως η χώρα βαδίζει προς τη λάθος κατεύθυνση και την αρνητική αξιολόγηση του πρωθυπουργού να επιστρέφει μετά από έξι μήνες πάνω από το 70%, η φθορά δεν ανεστάλη στον επιδιωκόμενο βαθμό.

Όχι, βέβαια, ότι η προοδευτική αντιπολίτευση εμφάνισε προσώρας τα απαιτούμενα κέρδη που θα την καθιστούσαν αυτομάτως ισάξια παίκτρια στην διεκδίκηση της εξουσίας. Η διαφορά της πρώτης Νέας Δημοκρατίας με το ΠαΣοΚ που έπεται μειώθηκε ελάχιστα (0.8%) στην εκτίμηση ψήφου, τόσο η Πλεύση Ελευθερίας όσο και το ΚΚΕ εμφάνισαν αξιοσημείωτες απώλειες δυνάμεων στο όριο (λίγο πάνω και λίγο κάτω) του 2%, ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ διατηρήθηκε στα ποσοστά της προηγούμενης μέτρησης εμφανίζοντας απλώς μια σταθεροποίηση.

Η αναζήτηση εναλλακτικών

Η αμφισβήτηση και παράλληλα η απογοήτευση της εκλογικής βάσης είναι, συνεπώς, πρόδηλη προς την πλειονότητα των πολιτικών δυνάμεων και σε όλα τα επίπεδα πλέον. Κι αν το 6% όσων απάντησαν ότι θα απέχουν από την κάλπη φαντάζει μικρό για να αλλοιώσει τη μεγάλη εικόνα, δύο άλλοι αστάθμητοι παράγοντες εμφανίζονται ικανοί να επηρεάσουν την τελική έκβαση του αποτελέσματος, δεδομένου πως αποτυπώνουν τη μεταβλητότητα και ενίοτε μια απρόβλεπτή μετακίνηση ψήφων προς διάφορες κατευθύνσεις.ΦΗ

Είναι, αν μη τι άλλο, εντυπωσιακή η αύξηση του ποσοστού που αποδίδεται από τη δημοσκόπηση στα λοιπά κόμματα. Ο διπλασιασμός στην πρόθεση ψήφου, από το 2.5% στο 5.1%, δείχνει μια τάση φυγής των ψηφοφόρων προς εναλλακτικές πολιτικές επιλογές. Συνδυαστικά φερ’ ειπείν με το γεγονός πως το ΜεΡα25 εμφανίζει νέες τάσεις ανόδου, εξασφαλίζοντας μίνιμουμ την παρουσία του στη Βουλή, επιβεβαιώνεται σε μεγάλο βαθμό η ανάγκη της εκλογικής βάσης να ψάξει διέξοδο σε κάτι άλλο, κάτι διαφορετικό – υφιστάμενο ή φρέσκο – που θα τον εμπνεύσει ξανά.

Στο πέρασμα των μηνών, από τον Δεκέμβριο του 2024 ως τον Σεπτέμβριο του 2025, το 5.1% είναι το υψηλότερο αποτύπωμα που η Metron Analysis ανιχνεύει για το «άλλο κόμμα». Όπως αποτυπώνεται στο γράφημα, από το 2.2% πριν από 9 μήνες η αύξηση είναι ραγδαία, τη στιγμή που τον Μάρτιο η ίδια τιμή είχε υποχωρήσει στο 1.8%.  

Εμβαθύνοντας μάλιστα στις «αποσυσπειρώσεις» των τριών κομμάτων που παραδοσιακά εξετάζονται, δεν είναι τυχαίο πως η ΝΔ χάνει 1.9% προς λοιπά κόμματα, ο ΣΥΡΙΖΑ εμφανίζει απώλειες της τάξεως του 4.2%, ενώ το ΠαΣοΚ, σε μια συνθήκη που φαίνεται να το «πληγώνει» αρκετά, έχει πλέον μια «τρύπα» 4.8 μονάδων.

Ούτως ή άλλως, οι 2/3 ερωτηθέντες (62%) ζητούν να έρθει μια «πολιτική αλλαγή» στη χώρα, ακόμη κι αν δεν διευκρινίζεται μέσα από ποιον σχηματισμό αυτή η αλλαγή είναι δυνατόν να εκφραστεί πιο μεθοδικά στην πράξη.

Η αδιευκρίνιστη ψήφος γεννά «γκρίζα ζώνη»

Υπό το ίδιο πρίσμα, δεν είναι απρόσμενη η αύξηση των όσων δεν έχουν κατασταλάξει ή δεν απαντούν τι προτίθενται να ψηφίσουν σε περίπτωση εθνικών εκλογών, είτε προκηρυχθούν πρόωρα είτε η κυβερνητική θητεία ολοκληρωθεί κανονικά. Πάνω από τον 1 στους 2 πάντως θα ήθελαν να δουν κάλπες νωρίτερα από το 2027, κόντρα δηλαδή στην κυβερνητική επιμονή για βέβαιη εξάντληση της τετραετίας.

Στην παρούσα δημοσκόπηση της Metron, το άθροισμα της «αδιευκρίνιστης ψήφου» κινείται προς το 13% (12.6%) με τους αναποφάσιστους στο 9.9%. Σε σχέση μάλιστα με τον περασμένο Ιούνιο η άνοδος υπερβαίνει τις δύο ποσοστιαίες μονάδες (10.5%, +2.1%). Κατ’ επέκταση μεγαλώνουν και τα όρια της «γκρίζας ζώνης» που ναι μεν «απορροφάται» όταν προχωρά η αναγωγή στην εκτίμηση ψήφου, αλλά την ίδια στιγμή εξακολουθεί ν’ αποτελεί έναν άγνωστο Χ που δεν είναι δυνατόν να αγνοηθεί.

Υπάρχει χώρος – Ποιος θα τον εκμεταλλευτεί

Κοντολογίς, το δημοσκοπικό μείγμα που προκύπτει από τη διαρροή προς «τρίτους» και την έλλειψη αποσαφήνισης επιλογής ενισχύει την υφιστάμενη πολιτική αστάθεια. Και μαζί αφήνει ανοικτό πεδίο ανάπτυξης σε όσους είναι, πραγματικά, σε θέση να προσελκύσουν κοινά από όμορους ή πιο ξένους σε αυτούς χώρους.

TO BHMA