Ψηφιακό ευρώ: Συμφωνία για τη δημιουργία του – Πώς θα λειτουργήσει

 Κυριακή, 21 Σεπτεμβρίου, 2025

Βασίλης Νάνης

Επιστολή Κόστα στους ηγέτες για το άτυπο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο - Τα θέματα

 

Στην τελική φάση για την υλοποίηση του φαίνεται πως μπαίνει το ψηφιακό ευρώ, καθώς το Eurogroup συμφωνήθηκε το πλαίσιο για τα κρίσιμα τεχνικά ζητήματα - Τι είναι και ποια τα πλεονεκτήματά του.

Ένα από τα μεγαλύτερα ευρωπαϊκά projects των τελευταίων χρόνων φαίνεται πως μπαίνει σε φάση υλοποίησης, το οποίο δεν είναι άλλο από το ψηφιακό ευρώ, όπως φάνηκε και από τη χθεσινή άτυπη συνάντηση του Eurogroup στην Κοπεγχάγη.

Όπως δήλωσε μάλιστα ο πρόεδρος του Eurogroup, Πασκάλ Ντόναχιου, υπάρχει πλέον συμφωνημένο πλαίσιο για τα κρίσιμα τεχνικά σημεία του ψηφιακού ευρώ.

Σύμφωνα με τις δηλώσεις λοιπόν του προέδρου του Eurogroup, οι υπουργοί Οικονομικών της Ευρωζώνης κατέληξαν σε ευρεία σύγκλιση για δύο κομβικά ζητήματα του σχεδίου: το «ταβάνι» στα όρια κατοχής αλλά και τη διαδικασία έκδοσης του ψηφιακού ευρώ.

 

Η ισορροπία που βρέθηκε, πρόσθεσε ο Ντόναχιου, «σέβεται τις αρμοδιότητες κάθε θεσμού» και θα περάσει πλέον σε νομική επεξεργασία υπό την Προεδρία του Συμβουλίου, πριν επιστρέψει σε επίπεδο Ecofin. «Κεντρικό ζητούμενο παραμένει η ενίσχυση της δημόσιας κατανόησης και εμπιστοσύνης στο εγχείρημα» κατέληξε.

«Πολιτική δήλωση για την οικονομική κυριαρχία της Ευρώπης»

Στη συνεδρίαση συμμετείχαν επίσης η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ), Κριστίν Λαγκάρντ, και ο Επίτροπος Οικονομικών, Βάλντις Ντομπρόβσκις, οι οποίοι από κοινού με τον κ. Ντόναχιου ανέφεραν πως «το ψηφιακό ευρώ δεν είναι απλώς ένα μέσο πληρωμής, αλλά και μια πολιτική δήλωση για την οικονομική κυριαρχία της Ευρώπης».

Η πρωτοβουλία για το ψηφιακό ευρώ συζητείται εδώ και αρκετό χρονικό διάστημα, με την ΕΚΤ να εκκινεί την πρωτοβουλία για το ψηφιακό ευρώ το 2021, με την Κομισιόν να έχει καταθέσει την πρόταση νόμου τον Ιούνιο του 2023, αλλά το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο της ΕΕ να μην έχουν ακόμα ολοκληρώσει τις διαδικασίες έγκρισης.

Τώρα, ωστόσο, έρχεται στο προσκήνιο εν μέσω της ευρωπαϊκής προσπάθειας για μείωση της εξάρτησης από τρίτες χώρες σε κρίσιμους τομείς όπως η ενέργεια, η άμυνα, με τα χρηματοπιστωτικά συστήματα να συμβάλλουν στο εγχείρημα.

Το Συμβούλιο στοχεύει να τελειώσει από πλευράς του έως το τέλος του 2025, ενώ η ΕΚΤ ελπίζει να έχει τον νόμο σε ισχύ έως τον Ιούνιο του 2026. Στη συνέχεια θα χρειαστούν δυόμισι έως τρία έτη για την υλοποίηση, δηλαδή, το ψηφιακό ευρώ δεν αναμένεται πριν το 2029.

Τι είναι το ψηφιακό ευρώ

Το ψηφιακό ευρώ θα είναι ένα ηλεκτρονικό μέσο πληρωμής, διαθέσιμο σε όλους χωρίς χρέωση. Όπως ακριβώς χρησιμοποιούνται τα μετρητά σήμερα, θα μπορούν οι πολίτες να το χρησιμοποιήσουν, εντός της ζώνης του ευρώ και πιστεύεται ότι θα είναι απόλυτα ασφαλές. Όπως αναφέρει η ΕΚΤ, «στην ολοένα και περισσότερο ψηφιοποιημένη κοινωνία μας, το ψηφιακό ευρώ θα αποτελεί βήμα προόδου για το ενιαίο μας νόμισμα».

Επί του παρόντος, δεν υπάρχει μια ευρωπαϊκή επιλογή ψηφιακών πληρωμών που να καλύπτει ολόκληρη τη ζώνη του ευρώ, καθώς από τις 20 χώρες μέλη οι 13 στηρίζονται σε διεθνή σχήματα πληρωμών για τις πληρωμές με κάρτα. Το ψηφιακό ευρώ θα αποτελεί ένα ευρωπαϊκό, ηλεκτρονικό μέσο πληρωμής, προσβάσιμο και αποδεκτό σε όλες τις χώρες της ζώνης του ευρώ.

Το ψηφιακό ευρώ θα αποθηκεύεται σε ένα ηλεκτρονικό πορτοφόλι που θα μπορεί να δημιουργηθεί είτε σε κάποια τράπεζά σας είτε σε δημόσιο φορέα. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, οι πολίτες θα μπορούν να κάνουν όλες τις συνήθεις ηλεκτρονικές πληρωμές τους με το τηλέφωνό τους ή την κάρτα τους, διαδικτυακά (online) ή εκτός σύνδεσης (offline).

Πώς θα λειτουργήσει

Όσον αφορά την καθημερινή λειτουργία του, οι πολίτες και οι επιχειρήσεις θα έχουν τη δυνατότητα να “φορτίζουν” τα ψηφιακά τους “πορτοφόλια” (wallets) με ψηφιακά ευρώ μέσω μεταφοράς από τον τραπεζικό τους λογαριασμό και, αν επιθυμούν, να το χρησιμοποιούν για ηλεκτρονικές συναλλαγές, πληρωμές και αγορές, ενδεχομένως με περιορισμό χρήσης ανά χρήστη σε μια πρώτη φάση.

Σημαντική λεπτομέρεια αποτελεί εδώ, πως θα μπορεί κανείς το φορτίζει το ψηφιακό αυτό πορτοφόλι χωρίς να χρειάζεται να έχει σύνδεση στο ίντερνετ, κάτι το οποίο αναμένεται να βοηθήσει περαιτέρω στην λεγόμενη χρηματοοικονομική ενσωμάτωση, καθότι ακόμα και άτομα που είναι μεγαλύτερης ηλικίας και δεν έχουν γνώση χρήσης ίντερνετ θα μπορούν να το χρησιμοποιούν.

Τα πλεονεκτήματά του

Όσον αφορά τα πλεονεκτήματα που έχει το ψηφιακό ευρώ, αυτά είναι κυρίως πέντε και συγκεκριμένα τα εξής:

1.    Ακεραιότητα: Αυτό βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στην άποψη ότι, σε περίπτωση εξαφάνισης των μετρητών, οι πολίτες θα πρέπει να έχουν πρόσβαση σε χρήματα της κεντρικής τράπεζας, κατόπιν ζήτησης.

2.    Ανθεκτικότητα: Θεωρείται απάντηση στην απειλή των εναλλακτικών μέσων πληρωμής (Bitcoins).

3.    Ενσωμάτωση: Το ψηφιακό ευρώ θα βοηθήσει στη δημιουργία ενός πανευρωπαϊκού πλαισίου πληρωμών.

4.    Διαφοροποίηση: Θα αποτελέσει μέρος εναλλακτικών συστημάτων πληρωμών.

5.    Εμπιστοσύνη: Το ψηφιακό ευρώ είναι απαραίτητο για τη διασφάλιση της εμπιστοσύνης στο χρηματοπιστωτικό σύστημα.

Η ανησυχία και η διαδικασία ενσωμάτωσης

Από την άλλη πλευρά, υπάρχει έντονη ανησυχία μεταξύ των τραπεζών ότι η δημιουργία του ψηφιακού ευρώ θα προκαλέσει εκροή καταθέσεων προς την Κεντρική Τράπεζα ειδικά σε περιόδους κρίσης εμπιστοσύνης του τραπεζικού συστήματος. Επιπλέον, πρόκληση αποτελεί η προστασία της ιδιωτικότητας των χρηστών, καθώς το ψηφιακό χρήμα θα βασίζεται σε τεχνολογίες που ενδέχεται να καταγράφουν συναλλαγές.

Ευρωπαϊκές πηγές πάντως αναφέρουν ότι η ενσωμάτωση του ψηφιακού ευρώ στο χρηματοοικονομικό σύστημα απαιτεί συνεργασία μεταξύ των κρατών-μελών της Ευρωζώνης, των τραπεζών και των επιχειρήσεων, για να είναι επιτυχημένη.

ΤΟ ΒΗΜΑ