Αυξανόμενο ενδιαφέρον Δήμων για αλλαγές ονομάτων και συμβόλων

 Τετάρτη, 4 Ιουνίου, 2024

Εύη Σαλτού

Αίτημα στο ΥΠΕΣ για αυτονομία της Αράχωβας

 

Η διαδικασία µετονοµασίας συντελείται µε την έκδοση προεδρικού διατάγµατος που εκδίδεται µε πρόταση του υπουργού Εσωτερικών, κατόπιν σύµφωνης γνώµης του Συµβουλίου Τοπωνυµιών

Δημοτικές Ενότητες, Κοινότητες αλλά και δημοτικές Αρχές έχουν εκφράσει την επιθυμία να αλλάξουν όνομα, σύμβολο ή ακόμη και να ενταχθούν στις ηρωικές πόλεις.

Η ξεχωριστή περίπτωση της Αράχωβας και ο στόχος για αυτονομία

Η περίπτωση της Αράχωβας, που παρουσίασε το CityHub την περασμένη Τρίτη, και η οποία ζητά τη δημιουργία αυτόνομου δήμου με νέα ονομασία «Ορεινός Δήμος Αράχωβας» δεν είναι η μοναδική. Αρκετά είναι τα αιτήματα που φτάνουν στις αρμόδιες υπηρεσίες και ζητούν την αλλαγή ονόματος.

Παραδείγματα αλλαγών ονομασίας στο παρελθόν

Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ο δήμος Καλαμπάκας, ο οποίος πριν από περίπου μια δεκαετία μετονομάστηκε σε δήμο Μετεώρων. Πριν από περίπου δύο χρόνια το Δημοτικό Συμβούλιο Κηφισιάς ψήφισε υπέρ του αιτήματος αλλαγής του ονόματος του δήμου, που κατέθεσε ο Σύλλογος «Ένωση Μικρασιατών Νέας Ερυθραίας». Η πρόταση, λοιπόν, θέλει τον δήμο Κηφισιάς να μετονομάζεται σε δήμο Κηφισιάς – Ν. Ερυθραίας – Εκάλης. Στο μεταξύ, αίτημα κατέθεσε και ο δήμος Κρωπίας, ζητώντας να ενταχθεί το Κορωπί στις ηρωικές πόλεις, κάτι που, όμως, δεν έγινε δεκτό.

Θέση Υπουργείου Εσωτερικών 

Όπως επισημαίνει στο CityHub ο Γενικός Γραμματέας Αυτοδιοίκησης και Αποκέντρωσης του υπουργείου Εσωτερικών, Σάββας Χιονίδης, υπάρχουν αιτήματα κυρίως για αλλαγή ονόματος σε κοινότητες και δημοτικές ενότητες και πολύ πιο σπάνια σε δήμους. Μετά από αποφάσεις των τοπικών και δημοτικών συμβουλίων, τα αιτήματα εξετάζονται από το Συμβούλιο των Τοπωνυμίων, στο οποίο συμμετέχουν καθηγητές πανεπιστημίων και προεδρεύει ο ίδιος. «Αυτό που, ωστόσο, είναι αδιαπραγμάτευτο είναι η αποκοπή μιας περιοχής από έναν δήμο. Δεν πρόκειται να γίνουν άλλες αλλαγές στα γεωγραφικά όρια κι αυτό θα αναφέρεται ρητώς και στο νέο Κώδικα Τοπικής Αυτοδιοίκησης», σημειώνει ο Γενικός Γραμματέας, υπογραμμίζοντας πως το αμέσως επόμενο διάστημα αναμένεται να συνεδριάσει το Συμβούλιο των Τοπωνυμίων, όπου θα εξεταστούν τα αιτήματα που έχουν συγκεντρωθεί.

Ο ρόλος του Συμβουλίου Τοπωνυμιών και οι νομικοί περιορισμοί

Υπενθυμίζεται πως το Συμβούλιο Τοπωνυμιών συστάθηκε, έχοντας ως αντικείμενο, μεταξύ άλλων, «τη γνωμοδότηση περί μεταβολής των αλλόγλωσσων ή των κρινόμενων ως κακόφωνων ή ακατάλληλων Ελληνικών ονομάτων, διοικητικών περιφερειών, δήμων, κοινοτήτων, πόλεων, κωμών, συνοικισμών, ορέων, ποταμών, λιμνών…».

Παρέμβαση ΣτΕ για περιορισμό αυθαιρεσιών στις μετονομασίες

Ωστόσο, όπως έχει κριθεί από το ΣτΕ, κατά την επεξεργασία των πρακτικών έκδοσης των σχετικών προεδρικών διαταγμάτων μετονομασίας δήμων, δημοτικών κοινοτήτων, οικισμών και θέσεων, η μετονομασία δήμου επιτρέπεται πλέον μόνο για εξαιρετικούς λόγους, καθώς κι όταν η ονομασία αυτού γράφεται με εσφαλμένη ορθογραφία, προκειμένου να αποκατασταθεί η ορθή γραφή του.

«Αντιθέτως, η μετονομασία των συνιστώμενων με την προαναφερόμενη νομοθεσία, δημοτικών κοινοτήτων, οικισμών και θέσεων είναι δυνατή. Η μετονομασία επιτρέπεται για διάφορους συναφείς με τα προαναφερόμενα κριτήρια λόγους, ήτοι ιστορικούς, φιλολογικούς, λαογραφικούς και γλωσσολογικούς, καθώς κι όταν η ονομασία αυτών αναγράφεται με εσφαλμένη ορθογραφία σε διατάξεις βασικών νομοθετημάτων, προκειμένου να αποκατασταθεί η ορθή γραφή τους και να αρθούν αμφιβολίες ως προς την ακριβή ονομασία τους», αναφέρεται χαρακτηριστικά σε εγκύκλιο του υπουργείου Εσωτερικών.

Αξίζει να σημειωθεί πως η διαδικασία μετονομασίας, συντελείται με την έκδοση προεδρικού διατάγματος που εκδίδεται με πρόταση του Υπουργού Εσωτερικών, κατόπιν σύμφωνης γνώμης του Συμβουλίου Τοπωνυμιών, η οποία εκδίδεται ύστερα:

α. από πρόταση του δημοτικού συμβουλίου, αναφορικά με μετονομασία δήμου,

β. από πρόταση του δημοτικού συμβουλίου προκειμένου για ονομασία ή μετονομασία, δημοτικής κοινότητας, οικισμού και θέσης.

Σύμφωνα με την εγκύκλιο, η πρόταση για μετονομασία από το δημοτικό συμβούλιο πρέπει να αιτιολογείται νομίμως και επαρκώς, προϋπόθεση που εξετάζεται, εκτός από το Συμβούλιο Τοπωνυμιών, και από το Συμβούλιο της Επικρατείας. «Συνεπώς, εφιστάται η προσοχή, ούτως ώστε να αποστέλλονται προς το Συμβούλιο Τοπωνυμιών κατά το δυνατόν εμπεριστατωμένες και επαρκώς αιτιολογημένες προτάσεις μετονομασίας, οι οποίες πρέπει να εκφράζουν το συλλογικό όργανο κατά τη στιγμή που συζητείται η αίτησή του στο Συμβούλιο Τοπωνυμίων. Επί παραδείγματι, έχει κριθεί ότι δεν συνιστά επαρκή λόγο μετονομασίας, η επίκληση της βούλησης ή επιθυμίας των κατοίκων ή ο χρόνος που επήλθε η ονομασία ή μετονομασία ή η λήψη ονόματος του πολιούχου του οικισμού».

Η περίπτωση του Δήμου Κορδελιού Ευόσμου και το αίτημα για «Ελευθέριο»

Τις διαδικασίες για να αλλάξει όνομα έχει ξεκινήσει εδώ και μήνες ο δήμος  Κορδελιού Ευόσμου μετά και την ομόφωνη απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου. Στην ονομασία του δήμου ζητείται  να προστεθεί και το Ελευθέριο. Σε ανακοίνωση του δήμου επισημαίνεται μεταξύ άλλων πως αφού εγκριθεί  το αίτημα για μετονομασία του Δήμου, το νέο όνομα θα αποφασισθεί και πάλι στο Δημοτικό Συμβούλιο Κορδελιού Ευόσμου. «Στόχοι της ενέργειας αυτής είναι η άμεση αποκατάσταση της Τοπικής Ιστορίας, η άρση της αδικίας και η  έμπρακτη δικαίωση του διαχρονικού Ιστορικού και σθεναρού ηθικού αιτήματος χιλιάδων κατοίκων».

Μάλιστα, στην ίδια ομόφωνη απόφαση συμπεριλαμβάνεται και η δημιουργία δηλωτικού δημοτικού σήματος καθώς όπως τονίζεται στην απόφαση «ανοίγει και ο δρόμος για την σύσταση επιτροπής και την προκήρυξη διαγωνισμού για την δημιουργία δηλωτικού δημοτικού σήματος διότι όπως είναι γνωστό  –  δυστυχώς έως σήμερα – από την εφαρμογή του Νομοσχεδίου Καλλικράτης,  δηλαδή από το 2011 ο Δήμος Κορδελιού Ευόσμου δεν έχει δηλωτικό δημοτικό σήμα».

Όπως υπογραμμίζει ο Γενικός Γραμματέας Αυτοδιοίκησης και Αποκέντρωσης του υπουργείου Εσωτερικών, Σάββας Χιονίδης, υπάρχουν αρκετοί δήμοι που ζητούν να αλλάξουν το όνομα μιας πλατείας ή ενός δρόμου, την τελική έγκριση για τα αιτήματα αυτά λαμβάνει η Αποκεντρωμένη Διοίκηση. «Την ίδια στιγμή, δήμοι στέλνουν αιτήματα ακόμη και για αλλαγή – προσθήκη σήματος», τονίζει ο κ Χιονίδης.

Νέα σήματα σε δήμους – Παράδειγμα Άργους – Μυκηνών

Ενδεικτική και πιο πρόσφατη είναι η περίπτωση του δήμου Άργους – Μυκηνών, ο οποίος εδώ και λίγες εβδομάδες έχει νέο σήμα, εμπνευσμένο από την όψη ενός αρχαίου νομίσματος. Μάλιστα, στο κέντρο υπάρχει ένας διαχωριστικός σταυρός που δημιουργεί τέσσερα τεταρτημόρια, σε καθένα από τα οποία αποτυπώνονται τα βασικά στοιχεία που συνδέουν τον δήμο με την ιστορία, τον πολιτισμό και τη μυθολογία: Το γράμμα Α, η Πύλη των Λεόντων, το σύμβολο του λύκου και το γράμμα Μ είναι τα τέσσερα στοιχεία που συνθέτουν το νέο σήμα του δήμου Άργους – Μυκηνών.

Από την έντυπη έκδοση του ένθετου cityhub Τοπικής Αυτοδιοίκησης στην εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ