Ανασχηματισμός : Εφτασε η ώρα των αλλαγών που θα κάνει ο Κυριάκος Μητσοτάκης;

Ηρθε η ώρα του ανασχηματισμού; Μόνον ο Κυριάκος Μητσοτάκης το γνωρίζει. Πάντως όλοι είναι σε αναμμένα κάρβουνα

Ισως ποτέ άλλοτε οι ευχές της Πρωτοχρονιάς, σε πολιτικό επίπεδο, δεν συνοδεύονταν και με τη λέξη «Ανασχηματισμός».

Τόσες πολλές φορές ακούστηκε από τα στόματα πολιτικών, όχι μόνο της κυβέρνησης, που κάποιοι είπαν ότι και αυτή τη φορά «κάηκε», όπως έχει γίνει τους τελευταίους μήνες.

Κάθε φορά που ο πρωθυπουργός αναζητούσε ουδέτερο πολιτικό χρόνο, κάτι συνέβαινε και ο ανασχηματισμός αναβαλλόταν για αργότερα.

Ειδικά το περασμένο καλοκαίρι, όπου οι περισσότεροι ορκίζονταν ότι έρχεται ευρεία αλλαγή της κυβέρνησης, τελικά επελέγη η τακτική της μικρής «διόρθωσης» σε συγκεκριμένες θέσεις.

Επειτα ήρθε το δεύτερο κύμα πανδημίας, συνεχίστηκαν και οι τουρκικές προκλήσεις οπότε η αναδόμηση του κυβερνητικού σχήματος θα ήταν αδύνατον να συμβεί χωρίς να προκαλέσει αναταράξεις.

Οι επόμενες 10 ημέρες, λένε όσοι γνωρίζουν τα πολιτικά δεδομένα, κρίνονται ιδιαίτερα κρίσιμες ως προς το αν ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα αποφασίσει να προχωρήσει σε ανασχηματισμό.

Οι παλιοί λένε ότι «ανασχηματισμός και υποτίμηση» δεν προαναγγέλλονται ποτέ. Κι επειδή υποτίμηση νομίσματος δεν μπορεί πλέον να γίνει, μείναμε με την… αγωνία του ανασχηματισμού που βρίσκεται πάντα στη διακριτική ευχέρεια του πρωθυπουργού.

Ο Μητσοτάκης έχει αποδείξει ότι είναι απρόβλεπτος. Όταν όλοι μιλούν για αλλαγές στην κυβέρνηση, αυτός τις αναβάλλει μέχρι να σταματήσουν να μιλούν οι άλλοι.

Όμως, αυτή την περίοδο φαίνεται να είναι όλα διαφορετικά. Η μικρή έστω υποχώρηση της πανδημίας και η έναρξη των εμβολιασμών στην Ελλάδα αποτελούν το «ξέφωτο», τον ουδέτερο πολιτικό χρόνο που αναζητούσε ο πρωθυπουργός για να δείξει ότι γίνεται ένα νέο ξεκίνημα και ότι διορθώνει τις «αστοχίες» των τελευταίων μηνών. Επομένως, ή θα κάνει τώρα ανασχηματισμό ή αυτός πλέον θα μεταφερθεί για την άνοιξη, με την ελπίδα όλα να έχουν ισορροπήσει με την πανδημία.

Οι απόψεις για το χρόνο του ανασχηματισμού διίστανται. Αν κάνει τώρα κάποιοι θα τον κατηγορήσουν ότι σκέφτεται μόνο την πολιτική κι όχι την υγειονομική κρίση και τη διαχείριση της πανδημίας.

Αν δεν κάνει τότε ρισκάρει αφενός να μην έχει έπειτα τα χέρια του ελεύθερα να προχωρήσει σε ανασχηματισμό και αφετέρου να κατηγορηθεί ότι είναι δέσμιος των «φατριών» του κόμματος.

Με δεδομένου, πάντως, ότι μέσα στις γιορτές κάποιοι υπουργοί και υφυπουργοί έδειχναν έτοιμοι για μεγάλες αλλαγές, εικάζουμε ότι από τη Δευτέρα 4 Ιανουαρίου όλα είναι πιθανά. Αλλωστε, πληροφορίες του in.gr λένε ότι υπουργοί τόνιζαν στους συνεργάτες τους ότι πρέπει να είναι έτοιμοι να φύγουν για άλλα υπουργεία και να μην…απομακρύνονται από τη βάση τους γιατί επίκεινται ανακοινώσεις.

Οι ανακοινώσεις για γενικό lockdown για μία εβδομάδα, που έγιναν το πρωί του Σαββάτου από τον Στέλιο Πέτσα, ενδεχομένως να οδηγούν τις αποφάσεις για ανασχηματισμό για τις 11 Ιανουαρίου… αλλά κανείς δεν ξέρει.

Ο χαρακτήρας του ανασχηματισμού

Ένα δεύτερο ερώτημα που απασχόλησε πολύ το πολιτικό προσωπικό αυτές τις ημέρες είναι το είδος του ανασχηματισμού που θα κάνει ο Κ. Μητσοτάκης.

Θα είναι σαρωτικός και θα παρασύρει και πρωτοκλασάτους υπουργούς; Θα μπουν στο κυβερνητικό σχήμα βουλευτές και άλλα πρόσωπα που θα αλλάξουν ριζικά την εικόνα και την κατεύθυνση της κυβέρνησης; Ή θα είναι… μία από τα ίδια με μικρές διορθώσεις σε πρόσωπα που το Μαξίμου εκτιμά ότι δεν «τραβάνε»;

Υπάρχει και ο τρίτος δρόμος ή όπως το λένε, οι… μουσικές καρέκλες. Υπουργοί απλά να αλλάξουν χαρτοφυλάκιο και από το πάγκο να μπουν λίγοι και σε δευτερεύουσες θέσεις.

«Ανασχηματισμός χωρίς να αλλάξει ο τσάρος της οικονομίας, δεν είναι ανασχηματισμός», λένε οι παλιοί. Και ο Ανδρέας Παπανδρέου τους μικρούς ανασχηματισμούς τους χαρακτήριζε «αναδόμηση».

Επομένως, αν ο Κ. Μητσοτάκης αποφασίσει να αλλάξει το οικονομικό επιτελείο τότε θα μπορούμε να μιλάμε για κανονικό ανασχηματισμό.

Κάποιοι βάζουν στο ίδιο κάδρο και το υπουργείο Εξωτερικών, αλλά και το Αμυνας. Αν ο πρωθυπουργός προχωρήσει σε αλλαγές προσώπων τότε σηματοδοτεί έναν ευρύ ανασχηματισμό και δείχνει τον προσανατολισμό της νέας κυβέρνησης.

Χωρίς να σημαίνει ότι οι υπουργοί Οικονομικών, Εξωτερικών και Αμυνας φεύγουν γιατί δεν είναι ευχαριστημένο το Μαξίμου, μια αντικατάστασή τους θα έδινε τον χαρακτήρα των «σαρωτικών αλλαγών» που κάποιοι εισηγούνται ότι πρέπει να γίνει. 

Αλλά τα διλήμματα είναι πολλά. Αν αλλάξει το οικονομικό επιτελείο θα παραδέχεται ότι η μέχρι σήμερα πολιτική που ακολουθήθηκε δεν ήταν η σωστή, και θα δικαιώνει και τον ΣΥΡΙΖΑ που είχε κάνει πρόταση μομφής κατά του Χρ. Σταϊκούρα. Αν επίσης αλλάξει τον Ν. Δένδια ή τον Ν. Παναγιωτόπουλο θα μπορούν κάποιοι να τον κατηγορήσουν ότι το κάνει εν μέσω κρίσης με την Τουρκία.

Το ίδιο ισχύει και με την περίπτωση του υπουργείου Υγείας. Αν αποφασιστεί αλλαγή προσώπων η αντιπολίτευση θα μπορούσε να κατηγορήσει τον Μητσοτάκη για παραδοχής αποτυχίας ως προς τη διαχείριση της πανδημίας.

Στις σκέψεις των πολιτικών αναλυτών μπαίνει και ο παράγοντας «εκλογές». Επειδή πολλά ακούγονται για το αν θα σκεφτόταν ο πρωθυπουργός να πάει σε εκλογές μετά την ολοκλήρωση του εμβολιασμού και τη λήξη της πανδημίας, τότε ένας ευρύς ανασχηματισμός θα έδινε το χαρακτήρα της «κυβέρνησης που θα τρέξει τις εκλογές».

Βεβαίως, αυτό είναι ένα μάλλον απίθανο σενάριο και απλές εισηγήσεις που δεν μπορούν να αναλυθούν ενώ συνεχίζεται η φονική πανδημία και οι επιπτώσεις στην οικονομία έχουν αρχίσει να είναι εμφανείς.

Δεξιά ή κέντρο;

Τι ανασχηματισμό θα κάνει ο Μητσοτάκης; Τι χαρακτήρα θα έχει; Θα είναι… δεξιός ή θα συγκλίνει ξανά προς το κέντρο;

Είναι ερωτήματα που τίθενται από πολλούς εντός της ΝΔ. Η μία άποψη λέει ότι ο πρωθυπουργός θα θελήσει να αξιοποιήσει πολλούς από τους βουλευτές που βοήθησαν τη ΝΔ να επανέλθει στην εξουσία, που «έτρεξαν» στις εκλογές του 2019.

Ο… πάγκος είναι γεμάτος από βουλευτές που περιμένουν κάποια κυβερνητική θέση, κυρίως βουλευτές της επαρχίας που θα ήθελε και το Μαξίμου να αξιοποιήσει προκειμένου να δείξει ότι δεν σκέφτεται αθηνοκεντρικά.

Αυτός ο «γαλάζιος» ανασχηματισμός θα είχε νόημα επίσης διότι θα έριχνε και τις εντάσεις που υπάρχουν στο εσωτερικό της ΝΔ περί μη αξιοποίησης στελεχών που δούλεψαν για το κόμμα, αλλά κάποιοι «ξένοι» πήραν τα χαρτοφυλάκια.

Η στροφή στο κέντρο και η αξιοποίηση στελεχών από αυτή τη δεξαμενή, είναι κεντρική επιλογή του πρωθυπουργού. Αφενός προκαλεί μεγάλη ζημιά στο ΚΙΝΑΛ, και δευτερευόντως στον ΣΥΡΙΖΑ που θέλει να ηγεμονεύει του χώρου, κι αφετέρου δείχνει ο Μητσοτάκης ότι είναι κυρίαρχος του πολιτικού παιχνιδιού.

Δείχνει επίσης ότι θεωρεί ακίνδυνες τις λίγες «δεξιές» φωνές που γκρινιάζουν για διάφορα θέματα, όπως τα εθνικά. Στο Μαξίμου πιστεύουν ότι «μιλάνε» στον δεξιό ψηφοφόρο, ότι μια σειρά από ενέργειες που έγιναν (απαγορεύσεις στο Πολυτεχνείο, μείωση των επεισοδίων, εμβληματικές αλλαγές στον σωφρονιστικό κώδικα, σε θέματα τρομοκρατίας, στην Παιδεία) απευθύνονται στον ζωτικό πολιτικό χώρο της ΝΔ.

Τα πρόσωπα

Τα πρόσωπα του ανασχηματισμού είναι ασφαλώς αυτό που ιντριγκάρει τους πάντες. Σε όλες τις περιπτώσεις αυτοί που μπαίνουν σε μια κυβέρνηση είναι είτε επειδή τους επέλεξε από την αρχή ο πρωθυπουργός είτε λόγω πολιτικών ισορροπιών είτε επειδή προέκυψαν διάφορες «καραμπόλες».

Θα έλεγε κανείς ότι σ’ αυτή την φάση όλοι είναι σε αναμμένα κάρβουνα. Κανείς δεν θεωρείται σίγουρος ενώ πολλοί από την Κ.Ο. της ΝΔ περιμένουν με αγωνία να χτυπήσει το δικό τους τηλέφωνο για να πάρουν κάποιο χαρτοφυλάκιο.

Πάντως, αν ο ανασχηματισμός δεν προχωρήσει σε πολλούς υπουργούς τότε αναμένεται «σφαγή» σε επίπεδο αναπληρωτών και υφυπουργών που θα αντικατασταθούν από νέα πρόσωπα.

Από το χώρο του κέντρου, πλην το όνομα της Αννας Διαμαντοπούλου, η οποία διεκδικεί τη θέση στον ΟΟΣΑ και ίσως αξιοποιηθεί στην κεντρική πολιτική σκηνή κάποια άλλη στιγμή, αυτός που ακούγεται πάντα είναι ο Γιάννης Μανιάτης. Ο πρώην υπουργός Ενέργειας ήταν στα υπόψιν και το καλοκαίρι. Δεν αποκλείεται, πάντως, να υπάρξει κάποια συμφωνία με κορυφαίο πρώην υπουργό που θα κάνει αίσθηση στον κεντρώο χώρο και θα επιτείνει την εσωστρέφεια στο ΚΙΝΑΛ. 

Αναφορικά με τα πρωτοκλασάτα ονόματα, τα σενάρια είναι τα εξής:

Αν φύγει από το ΥΠΕΞ ο Ν. Δένδιας (αν κι έχει διαχειριστεί ικανοποιητικά τα δύσκολα διπλωματικά ζητήματα κι έχει καλή συνεννόηση με το Μαξίμου) θα πάρει εξίσου βαρύ χαρτοφυλάκιο, ενδεχομένως το Αμυνας και ο Ν. Παναγιωτόπουλος να πάει επίσης σε ένα δυνατό υπουργείο. Για τη θέση του κ. Δένδια (με βάση το παραπάνω σενάριο) ακούστηκε και το όνομα του Δημήτρη Αβραμόπουλου ο οποίος φαίνεται να είναι το κλειδί και η έκπληξη του ανασχηματισμού.

Για το υπ. Οικονομικών δε φαίνεται να υπάρχουν αλλαγές με τους κ. Σταϊκούρα και Σκυλακάκη να είναι τα πρώτα βιολιά και τον Ν. Παπαθανάση επίσης να είναι αμετακίνητος. Ισως να υπάρξουν αντικαταστάσεις σε επίπεδο υφυπουργών, όπως π.χ. να αποχωρήσει ο κ. Ζαββός, που είναι υπεύθυνος για τις τράπεζες ή ο κ. Βεζυρόπουλος.

Στο Ανάπτυξης θα μπορούσε να αποχωρήσει ο κ. Γεωργιάδης, ο οποίος πιστώνεται κάποιες σημαντικές επενδυτικές κινήσεις που έγιναν πρόσφατα. Ενδεχομένως θα μπορούσε να μετακινηθεί ακόμη και στο Υγείας ή να υπάρξει «τράμπα» με τον Κ. Χατζηδάκη στο Περιβάλλοντος κι Ενέργειας.

Στο υπουργείο Υγείας, αν αποφασιστεί αλλαγή του Β. Κικίλια (ο οποίος στις δημοσκοπήσεις είναι πρώτος σε δημοφιλία) ακούγεται και το όνομα του Μ. Βορίδη. Θα μπορούσε να γίνει και μια έκπληξη με την υπουργοποίηση κάποιου επιστήμονα – γιατρού, που θα έδινε και ένα διαφορετικό μήνυμα στην κοινωνία, κυρίως επιβράβευση της προσφοράς τους.

Ο Β. Κικίλιας είτε θα παραμείνει είτε θα πάρει κι αυτός άλλο υπουργείο, ίσως το υπ. Τουρισμού, αν υπάρξει αποχώρηση του Χ. Θεοχάρη. Ο τουρισμός είναι ένα μεγάλο στοίχημα για την επόμενη σεζόν, και ένα σημαντικό χαρτοφυλάκιο.

Για τη θέση αυτή ακούστηκε και το όνομα του πρώην υπουργού, Θ. Ρουσόπουλου ή ακόμη και της Ολγας Κεφαλογιάννη.

Στο Παιδείας κανείς δεν ξέρει αν θα αποχωρήσει η Ν. Κεραμέως. Αν αυτό συμβεί έχει ακουστεί το όνομα του καθηγητή Χρ. Ταραντίλη ή ακόμη και αναβάθμιση της Σοφίας Ζαχαράκη ή μετακίνηση του Κ. Χατζηδάκη ή κάποια έκπληξη.

Σίγουρη θεωρείται η αποχώρηση του κυβερνητικού εκπροσώπου Στέλιου Πέτσα, ο οποίος ενδεχομένως θα μπορούσε να πάει στα έσοδα ή σε άλλο υπουργείο.

Στο Εργασίας ενδεχομένως να υπάρξουν αλλαγές και είτε να ενισχυθεί ο ρόλος του υφυπουργού, Πάνου Τσακλόγλου, ο οποίος τρέχει τη συνταξιοδοτική μεταρρύθμιση, είτε να πάει άλλος υπουργός (ο κ. Πέτσας ή άλλο πρόσωπο).

Για κυβερνητικός εκπρόσωπος ακούγεται το όνομα του κ. Ταραντίλη ή δημοσιογράφου που θα μπορούσε να αναλάβει την καθημερινή ενημέρωση.

Στο Μεταναστευτικής Πολιτικής μάλλον μένει ο Ν. Μηταράκης εκτός αν επιλεγεί π.χ. ο Δ. Αβραμόπουλος, πρώην επίτροπος για τα θέματα αυτά. Αγνωστο μέχρι στιγμής είναι τι θα γίνει στο Εσωτερικών με τον Τ. Θεοδωρικάκο, ο οποίος μάλλον θα μείνει.

Αλλαγές μπορεί να υπάρξουν στο Αγροτικής Ανάπτυξης, εφόσον ο Μ. Βορίδης αναλάβει κάποιο άλλο υπουργείο. Ακούστηκε ακόμη και το όνομα του Κ. Τσιάρα, νυν υπουργού Δικαιοσύνης ενώ ο κ. Βορίδης ακούγεται για το Υγείας ή το Ναυτιλίας (αν αποχωρήσει ο κ. Πλακιωτάκης αν και όλα δείχνουν ότι μένει). Ισως αποχωρήσει μόνο η Φ. Αραμπατζή, ίσως να μείνει ίδιο το σχήμα καθώς θεωρείται επιτυχημένο ως προς τη διαχείριση της νέας ΚΑΠ.

Αμετακίνητοι εμφανίζονται οι κ. Γεραπετρίτης, Πικραμμένος, Σκέρτσος, Καραμανλής, Μενδώνη, Πιερρακάκης, Χρυσοχοϊδης, Λευτέρης Οικονόμου, Αυγενάκης και φυσικά ο Ν. Χαρδαλιάς.

Ποιοι θα αξιοποιηθούν

Πολλά είναι τα ονόματα, εντός κι εκτός κυβέρνησης, που περιμένουν αναβάθμιση ή αξιοποίηση. Θετικά κρίνονται οι κ. Τσακλόγλου, ο υφυπουργός κ. Δήμας στο Ερευνας και Τεχνολογίας, ο Β. Κοντοζαμάνης στο Υγείας, η κ. Ζαχαράκη, η Δ. Μιχαηλίδου.

Πολλά θα κριθούν και από την… ποσόστωση, το «άρωμα γυναίκας» που θέλει το Μαξίμου να έχει η κυβέρνηση. Εκεί «παίζουν» πολλά ονόματα, που είτε θα παραμείνουν στη θέση τους είτε θα πάρουν ισχυρότερο χαρτοφυλάκιο. Όπως π.χ. η γ.γ. Αντεγκληματικής Πολιτικής, Σοφία Νικολάου, η Ζωή Ράπτη στο Υγείας, η Δόμνα Μιχαηλίδου, η γ.γ. του υπ. Τουρισμού και πρώην στενή συνεργάτης του πρωθυπουργού, Βίκυ Λοϊζου, η γ.γ. Περιβάλλοντος, Αλ. Σδούκου, η γ.γ. στο Εργασίας Αννα Στρατινάκη.

Δυνατά ακούγονται τα ονόματα των: Γεωργίας Μαρτίνου, Ελενας Ράπτη, Μαρίας Συρεγγέλα, Ειρήνης Αγαπηδάκη, της Αννας Ευθυμίου, της Νίκης Δανδόλου και βεβαίως της Ολγας Κεφαλογιάννη.

Ονομα – έκπληξη θα μπορούσε να είναι η είσοδος στην κυβέρνηση της Μαριέττας Γιαννάκου.

Στο μικροσκόπιο του Μαξίμου έχουν μπει ονόματα που θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν περαιτέρω όπως ο γ.γ. Αγροτικής Ανάπτυξης, Κ. Μπαγινέτας, ο Μ. Θεμιστοκλέους από το Υγείας, ο κ Σταμπουλίδης, αλλά και βουλευτές όπως οι Μαρκόπουλος, Κατσαφάδος του Πειραιά, ο Σπήλιος Λιβανός, ο επικεφαλής της Κ.Ο. Σταύρος Καλαφάτης, ο βουλευτής Αχαϊας, Ανδρέας Κατσανιώτης, ο Χρ. Μπουκώρος, οι κ. Κόνσολας, Μπουγάς, Κώτσηρας, Χριστόδουλος Στεφανάδης.

Στα υπόψιν και οι διεθνολόγοι Αγγ. Συρίγος, Τ. Χατζηβασιλείου, Δ. Καιρίδης.

Αγνωστος Χ, ο πιο στενός συνεργάτης του πρωθυπουργού στα οικονομικά, Αλέξης Πατέλης ο οποίος μπορεί να αναλάβει κομβικό χαρτοφυλάκιο.

in.gr

Μπάιντεν σε Βαρθολομαίο: Προσβλέπω στη συνεργασία με το Οικουμενικό Πατριαρχείο

Στην επιστολή του ο κ. Μπάιντεν τονίζει στον κ.κ. Βαρθολομαίο ότι τόσο ο ίδιος όσο και η αντιπρόεδρος Κάμαλα Χάρις προσβλέπουν σε συνεργασία και σε μελλοντικό διάλογο.

Με απαντητική επιστολή προς τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο ο εκλεγμένος Πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν εκφράζει τις θερμές ευχαριστίες του για το συγχαρητήριο γράμμα που του απέστειλε ο Παναγιώτατος αμέσως μετά την εκλογική επιτυχία του.

Χρειαζόμαστε την ηγεσία σας

Στην επιστολή του ο κ. Μπάιντεν τονίζει στον κ.κ. Βαρθολομαίο ότι τόσο ο ίδιος όσο και η αντιπρόεδρος Κάμαλα Χάρις προσβλέπουν σε συνεργασία και σε μελλοντικό διάλογο.

Σημειώνεται ότι σε ιδιόχειρο υστερόγραφό του ο εκλεγμένος Προέδρος των ΗΠΑ, γράφει προς τον Πατριάρχη: «Να είστε καλά. Χρειαζόμαστε την ηγεσία σας».

Ειδικότερα, όπως γνωστοποιεί το γραφείο Τύπου του Οικουμενικού Πατριαρχείου, στην επιστολή του ο Τζο Μπάιντεν αναφέρει:

«Παναγιώτατε,

Ευχαριστώ για τους ευγενείς λόγους και τις καλές ευχές σας. Λυπούμαι διότι δεν είχαμε ακόμη την ευκαιρία να επικοινωνήσουμε τηλεφωνικώς. Είναι μεγάλη μου τιμή να έχω εκλεγεί ο επόμενος Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών, και αντιλαμβάνομαι ακριβώς πόσο πολλή εργασία βρίσκεται ενώπιον μας. Η εκλεγμένη αντιπρόεδρος Harris και εγώ θα αναλάβουμε καθήκοντα σε μία περίοδο μεγάλων παγκοσμίων προκλήσεων – από τον κορονοϊό έως την κλιματική αλλαγή – οι οποίες υπερβαίνουν σύνορα και απαιτούν διεθνή συνεργασία. Προσβλέπουμε σε συνεργασία μαζί σας κατά τη δύσκολη αυτή στιγμή. Σας ευχαριστώ και πάλι, Παναγιώτατε. Προσβλέπω σε μελλοντικό διάλογο.

Ειλικρινώς,

Joe».

Πηγή ΑΜΠΕ

Προειδοποίηση NASA : Τεράστιος αστεροειδής κατευθύνεται προς τη Γη

Ο μεγαλύτερος αστεροειδής, σύμφωνα με τη NASA, θα έρθει αύριο, στις 3 Ιανουαρίου

Καθώς τα έθνη σε ολόκληρο τον κόσμο αποχαιρέτησαν… άρον – άρον το 2020, η NASA προειδοποίησε ότι ένας τεράστιος αστεροειδής 220 μέτρων κατευθύνεται προς τη Γη στις αρχές του 2021.

Πριν από αυτόν, κοντά από τη Γη λίγο πέρασαν τρεις αστεροειδείς με διαμέτρους που ξεπερνούσαν τα 35 μέτρα.

Σύμφωνα με δημοσίευμα του ρωσικού πρακτορείου ειδήσεων RT, τις πρώτες μέρες του Ιανουαρίου, τρία επιπλέον, μικρά αντικείμενα θα περάσουν κοντά στον πλανήτη μας για σύντομο χρονικό διάστημα.

Σε ασφαλή απόσταση

Μόλις δύο ημέρες από την έλευση του 2021, δηλαδή σήμερα, ο αστεροειδής 2019 μήκους 15 μέτρων, θα πετάξει σε ασφαλή απόσταση 6,4 εκατομμυρίων χιλιομέτρων. Την επόμενη μέρα, θα ακολουθήσουν δύο ακόμη κομμάτια 15 μέτρων και 21 μέτρων, τα οποία θα περάσουν στα 1,5 και 2,1 εκατομμύρια χιλιόμετρα, αντίστοιχα.

Ωστόσο, ο μεγαλύτερος αστεροειδής, σύμφωνα με τη NASA, θα έρθει στις 3 Ιανουαρίου. Πρόκειται για τον AF23 του 2003, ο οποίος έχει διάμετρο 220m, δηλαδή δύο φορές η πυραμίδα του Χέοπα ή όσο η κρεμαστή γέφυρα Golden Gate του Σαν Φρανσίσκο και θα περάσει σε απόσταση 6,9 εκατομμυρίων χιλιομέτρων από τον πλανήτη μας.

Σύμφωνα με τους ειδικούς πάντως, δεν υπάρχει πρόβλημα με τη Γη, καθώς ο αστεροειδής βρίσκεται υπό στενή παρακολούθηση σε περίπτωση που περάσει στην ατμόσφαιρα.

Απόφαση - Κόλαφος: Η Γερουσία ανέτρεψε το βέτο του Τραμπ για τον αμυντικό προϋπολογισμό

 Σάββατο, 2 Ιανουαρίου, 2021

Το «χαστούκι» έλαβε χώρα την ώρα που στελέχη του κόμματός του αναγνωρίζουν, ένας μετά τον άλλο, την ήττα του στις προεδρικές εκλογές της 3ης Νοεμβρίου, μια ήττα που ο ίδιος συνεχίζει να μην αποδέχεται.

Το αμερικανικό Κογκρέσο επέφερε σήμερα ένα πρωτόγνωρο πλήγμα στον Ντόναλντ Τραμπ ανατρέποντας, με πολύ μεγάλη πλειοψηφία, το βέτο του για τον αμυντικό προϋπολογισμό.

Η Γερουσία ενέκρινε, με 81 ψήφους υπέρ και 13 κατά, αυτόν τον προϋπολογισμό των 740 δισεκατομμυρίων δολαρίων παρά τις «ενστάσεις του προέδρου», σε μια έκτακτη συνεδρίαση που διεξήχθη ανήμερα της Πρωτοχρονιάς. Καθώς η Βουλή των Αντιπροσώπων έκανε το ίδιο τη Δευτέρα, το κείμενο υιοθετείται οριστικά.

Η πλειοψηφία των Ρεπουμπλικανών γερουσιαστών ένωσε τη φωνή της με εκείνη των Δημοκρατικών, αψηφώντας τον Ρεπουμπλικανό ηγέτη λίγο πριν το τέλος της θητείας του κι ενώ εκείνος δήλωνε πάντα υπερήφανος για τη στήριξή τους.

Τέσσερα χρόνια στον Λευκό Οίκο, ο Ντόναλντ Τραμπ χρησιμοποίησε εννέα φορές το δικαίωμα βέτο που είχε σε βάρος νομοσχεδίων. Το Κογκρέσο δεν είχε ποτέ καταφέρει να συγκεντρώσει την πλειοψηφία των δύο τρίτων που ήταν αναγκαία για να το παρακάμψει.

Το «χαστούκι» έλαβε χώρα την ώρα που στελέχη του κόμματός του αναγνωρίζουν, ένας μετά τον άλλο, την ήττα του στις προεδρικές εκλογές της 3ης Νοεμβρίου, μια ήττα που ο ίδιος συνεχίζει να μην αποδέχεται.

Ο δισεκατομμυριούχος είχε καταγγείλει, στις αρχές της εβδομάδας, μια «ρεπουμπλικανική ηγεσία αδύναμη και κουρασμένη».

Ο επικεφαλής των Ρεπουμπλικανών γερουσιαστών Μιτς Μακόνελ δεν υποχώρησε, καλώντας τους γερουσιαστές να ψηφίσουν υπέρ του προϋπολογισμού του 2021 για την Άμυνα.

«Πρέπει να διασφαλίσουμε ότι θα παραμείνουμε στον αγώνα μπροστά από τους ανταγωνιστές μας όπως η Ρωσία και η Κίνα», δήλωσε σήμερα, κατά την έναρξη της συνεδρίασης.

«Είναι επίσης μια ευκαιρία να υπενθυμίσουμε στους στρατιώτες μας και τις οικογένειές τους ότι έχουν τη στήριξή μας», συμπλήρωσε.

Καρπός μακρών διαπραγματεύσεων, το κείμενο προβλέπει μεταξύ άλλων μια αύξηση 3% των μισθών του προσωπικού στον τομέα της Άμυνας.

Όπως συνηθίζεται εδώ και μισό αιώνα, είχε υιοθετηθεί, στις αρχές Δεκεμβρίου, με συντριπτική πλειοψηφία από τη Βουλή των Αντιπροσώπων, που ελέγχουν οι Δημοκρατικοί και τη Γερουσία, που ελέγχουν οι Ρεπουμπλικάνοι.

Όμως, στις 23 Δεκεμβρίου ο Ντόναλντ Τραμπ είχε ανακοινώσει ότι θα ασκήσει βέτο, προκαλώντας κατάπληξη ακόμα και εντός του κόμματός του.

Είχε κρίνει πως το κείμενο είναι υπερβολικά θετικά διακείμενο προς την Κίνα και είχε αντιδράσει στο ενδεχόμενο να μετονομαστούν στρατιωτικές βάσεις που έφεραν ονόματα στρατηγών της Συνομοσπονδίας, που πολέμησαν υπέρ της δουλείας.

Κατήγγειλε επίσης ότι δεν περιλάμβανε την κατάργηση ενός νόμου, που προστατεύει το νομικό καθεστώς των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, τα οποία κατηγορεί ότι μεροληπτούν σε βάρος του.

HuffPost Gr, (Με πληροφορίες από Reuters, ΑΠΕ-ΜΠΕ)

Τα μαντεύματα, το τυχερό «χρυσό φλουρί» και γιατί βάζουμε νόμισμα στην βασιλόπιτα

  Σάββατο, 2 Ιανουαρίου, 2021

Ο Εμμανουήλ Βαρβούνης, καθηγητής Λαογραφίας στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης ξετυλίγει το νήμα του εθίμου στη HuffPost.

«Παράλληλα με αυτό που μαρτυρείται παραδοσιακά σε αγροτοκτηνοτροφικές περιοχές και ενίοτε υπάρχει ακόμη, σταδιακά, στο τέλος του 19ου και στις αρχές του 20ού αιώνα, εισάγεται, στα αστικά κέντρα πρώτα, η συνήθεια της γλυκιάς βασιλόπιτας, της βασιλόπιτας κέικ.

Η βασιλόπιτα αυτή έχει μέσα ένα χρυσό νόμισμα, ένα φλουρί, που όποιος το βρει θα είναι ο τυχερός της χρονιάς. Αυτό, στην αρχική του μορφή, έρχεται από τη Δύση. Γιατί; Επειδή στη Δύση γιορτάζουν τους τρεις Μάγους ως βασιλιάδες, τη δεύτερη ημέρα των Χριστουγέννων.

Προς τιμήν τους έκαναν ένα συγκεκριμένο γλυκό, παραδοσιακό, όπως εμείς φτιάχνουμε τα μελομακάρονα, το οποίο έλεγαν ”Γλυκό του Βασιλιά”, Gateau de Rois».

Οι τελετουργικές πίτες που έρχονται από τα βάθη του χρόνου, τα μελομακάρονα και τα γαλλικά γλυκά μακαρόν, η εξέλιξη των εθίμων στον αστικό πολιτισμό, η σύνδεση της βασιλόπιτας με τον Άγιο Βασίλειο, τα μαντεύματα και η έννοια του ενός τυχερού νομίσματος, η «μαγική» σημασία, ο πολλαπλά ισχυρός συμβολισμός του -η απεικόνιση, το πρόσωπο, το μάτι, το σχήμα, ακόμη και το μέταλλο- αλλά και η παραδοχή «πρέπει να ξεχωρίζουμε τον παραδοσιακό πολιτισμό σε παλιό και νέο, σε παραδοσιακό και νεωτερικό. Παράδοση υπάρχει, αλλά παράδοση νεωτερική».

Ο κ. Εμμανουήλ Βαρβούνης, καθηγητής Λαογραφίας και πρόεδρος του Τμήματος Ιστορίας και Εθνολογίας του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης απαντά στις ερωτήσεις της HuffPost και λύνει -σε μία γοητευτική αφήγηση- όλες τις απορίες για το έθιμο της βασιλόπιτας. 

-Πόσο παλαιό είναι το έθιμο; Οι ρίζες του βρίσκονται όντως στην αρχαία Ελλάδα, στα Κρόνια, γιορτές προς τιμήν του Κρόνου και της Ρέας, οπότε και παρασκευάζονταν εορταστικοί άρτοι και στη συνέχεια, στα Σατουρνάλια της αρχαίας Ρώμης που γίνονταν τον Δεκέμβριο;

Πράγματι, είναι πανάρχαιη η συνήθεια, σε οριακές, μεθοριακές και διαβατήριες εποχές του χρόνου, δηλαδή όταν ο άνθρωπος αισθάνεται ότι περνάει από την μία εποχή στην άλλη, ή από μία κατάσταση σε άλλη, να κατασκευάζονται τελετουργικές πίτες, γλυκές ή αλμυρές, οι οποίες προσφέρονται στους θεούς, κυρίως για να τους καλοπιάσουν.

Πρόκειται για μία σειρά από προσφορές που λέγονται μειλιγμοί, επειδή συνήθως οι πίτες ήταν γλυκές (εξού και η λέξη αμείλικτος, αυτός που δεν έχει υποστεί μειλιγμό, άρα είναι άτεγκτος απέναντι μας).

Η συνήθεια αυτή είναι πανάρχαιη και απαντάται σε πολλούς λαούς. Βεβαίως και στα Κρόνια και στα ρωμαϊκά Σατουρνάλια κατόπιν, είχαμε τέτοιες προσφορές από πλακούντες, δηλαδή γλυκές πίτες. Είναι μία συνήθεια που υπάρχει σε όλες τις ανάλογες προσφορές, από τις πίτες της Πρωτοχρονιάς μέχρι τις πίτες και τα κουλουράκια που φτιάχνουν οι συγγενείς τα Ψυχοσάββατα και μοιράζουν στον κόσμο για να συγχωρέσουν τους νεκρούς τους. 

-Και η πίτα της Πρωτοχρονιάς;

Ειδικότερα στην πίτα της Πρωτοχρονιάς, έχουμε δύο κατηγορίες βασιλόπιτας. 

Είναι η παραδοσιακή ελληνική βασιλόπιτα, η οποία είναι μία πίτα ή ένα ψωμί το οποίο ετοιμάζεται για το τραπέζι της Πρωτοχρονιάς και είναι και η φερμένη από το εξωτερικό, γλυκιά βασιλόπιτα.

Ας μιλήσουμε πρώτα για την παραδοσιακή, την παλιά, ας την πούμε, ελληνική βασιλόπιτα. Συνήθως ήταν ένα ψωμί, ένας τελετουργικός άρτος. Με τον όρο αυτόν, εννοούμε το ψωμί που δεν τρώμε κάθε μέρα στο τραπέζι, αλλά το παρασκευάζουμε σε πολύ συγκεκριμένες στιγμές, όπως για παράδειγμα, το «χριστόψωμο», η «λαμπροκουλούρα», τα πρόσφορα και βεβαίως, η «βασιλοκουλούρα» ή «κουλούρα της Πρωτοχρονιάς», η οποία ήταν ψωμί στολισμένο με σχέδια από ζυμάρι -αστέρια, πουλιά, λουλούδια, διάφορα φυτικά και ζωικά διακοσμητικά θέματα- και καρύδια, το οποίο έψηναν στους φούρνους και έκοβαν στο τραπέζι της Πρωτοχρονιάς.

Στις περισσότερες περιοχές, κυρίως της ηπειρωτικής Ελλάδας, η βασιλόπιτα ήταν μία αλμυρή πίτα, συνήθως κρεατόπιτα ή πρασόπιτα, που οι νοικοκυρές ετοίμαζαν ειδικά για το επίσημο, το τελετουργικό τραπέζι το μεσημέρι της Πρωτοχρονιάς. Μέσα σε αυτή την πίτα, ακριβώς επειδή είχαν την ιδέα ότι αρχίζει η νέα χρονιά, άρα πρέπει να γίνουν ορισμένα μαντεύματα -πάντα γίνονται στις ενάρξεις περιόδων μαντεύματα για να δούμε πώς θα πάει η χρονιά-, συνήθιζαν να βάζουν σημάδια. Όποιος τα έβρισκε υποτίθεται προσδιοριζόταν και το μέλλον του.

Για παράδειγμα, στην περίπτωση που στην οικογένεια υπήρχε νιόπαντρο ζευγάρι έβαζαν μέσα ρύζι -αν το έβρισκαν τα νιόπαντρα ζευγάρια, θα ρίζωναν- έβαζαν ένα ξύλο ελιάς ή ένα κουκούτσι ελιάς -όποιος το έβρισκε θα έπαιρνε τις ελιές της οικογένειας-, ένα κομματάκι ξύλο από το αμπέλι -που σημαίνει αντίστοιχα ότι όποιος το έβρισκε θα έπαιρνε τα αμπέλια-, ένα κομματάκι από δίχτυ -όποιος το έβρισκε θα γινόταν ναυτικός- και ούτω καθεξής. Τέτοιου είδους μαντεύματα. Δεν υπήρχε ακόμη η έννοια του τυχερού της χρονιάς, που συνδέεται σήμερα με την εύρεση του «φλουριού» της γλυκιάς βασιλόπιτας.

-Χρονικά πού τοποθετείται το σημείο εκκίνησης αυτής της παράδοσης; Έναν ή δύο αιώνες πίσω;

Τα λαογραφικά φαινόμενα δεν μπορούμε να τα τοποθετήσουμε με ακρίβεια ετών χρονικά. Έχουμε βέβαια, μαρτυρίες. Οι καταγεγραμμένες μαρτυρίες είναι από το τέλος του 19ου και τις αρχές του 20ού αιώνα. Αλλά βέβαια, πηγαίνουν πίσω. Πόσο πίσω στον χρόνο δεν γνωρίζουμε. Οπωσδήποτε όμως, πρόκειται για κάτι παλιό. Άλλωστε, ανάλογους πλακούντες εορταστικούς έχουμε και στο Βυζάντιο.

Η γλυκιά βασιλόπιτα αρχίζει και διαδίδεται από τη δεκαετία του 1940 - 50, οπότε ο παραδοσιακός πολιτισμός αρχίζει και μετασχηματίζεται, και διαδίδεται ραγδαία. Σε πολλές περιοχές συνυπάρχει με την παλιά βασιλόπιτα

Παράλληλα με αυτό που μαρτυρείται παραδοσιακά σε αγροτοκτηνοτροφικές περιοχές και ενίοτε υπάρχει ακόμη, σταδιακά, στο τέλος του 19ου και στις αρχές του 20ού αιώνα, εισάγεται, στα αστικά κέντρα πρώτα, η συνήθεια της γλυκιάς βασιλόπιτας, της βασιλόπιτας κέικ.

Η βασιλόπιτα αυτή έχει μέσα ένα χρυσό νόμισμα, ένα φλουρί, που όποιος το βρει θα είναι ο τυχερός της χρονιάς. Αυτό, στην αρχική του μορφή, έρχεται από τη Δύση. Γιατί; Επειδή στη Δύση γιορτάζουν τους τρεις Μάγους ως βασιλιάδες, τη δεύτερη ημέρα των Χριστουγέννων.

Προς τιμήν τους έκαναν ένα συγκεκριμένο γλυκό, παραδοσιακό, όπως εμείς φτιάχνουμε τα μελομακάρονα, το οποίο έλεγαν «Γλυκό του Βασιλιά», Gateau de Rois.

Έρχεται λοιπόν, αυτή η συνήθεια με τα ταξίδια και την επαφή με τη δυτική Ευρώπη, στα αστικά κέντρα πρώτα -Αλεξάνδρεια, Θεσσαλονίκη, Σμύρνη, Κωνσταντινούπολη- στα κοσμοπολίτικα κέντρα του παροικιακού ελληνισμού, υιοθετείται από τους Έλληνες (και όχι μόνο), όπως πάρα πολλά εθιμικά στοιχεία και σιγά σιγά, αρχίζει και εδραιώνεται. Γίνεται συνήθεια, επειδή αρέσει στους ανθρώπους.

Και είναι το αντίστοιχο της χριστουγεννιάτικης πουτίγκας των Άγγλων ή του Christmas cake. Εάν επισκεφθείτε την Κύπρο τα Χριστούγεννα, θα δείτε ότι οι Κύπριοι, οι Έλληνες Κύπριοι, κάνουν το Christmas cake, που έχει μείνει από την εποχή της αγγλικής αποικιοκρατίας. Και είναι πλέον, και έθιμο κυπριακό, διότι το υιοθέτησαν. Έτσι υιοθετείται και το Gateau de Roi.

PROFORMABOOKS VIA GETTY IMAGES

-Και πώς το Gateau de Roi γίνεται η βασιλόπιτα;

Το «Γλυκό του Βασιλιά» συνδέεται στη συνέχεια στην Ελλάδα με τον άγιο που εορτάζεται την 1η Ιανουαρίου, τον Άγιο Βασίλειο. Και γίνεται το Γλυκό του Βασιλείου, δηλαδή το Γλυκό του Άγιου Βασίλη, η πίτα του Αγίου Βασιλείου, η βασιλόπιτα. Το πρώτο συνθετικό της λέξης ‘βασιλόπιτα’ ανάγεται στους βασιλείς. Αλλά στη συνείδηση του λαού, το  πρώτο συνθετικό της λέξης είναι μονοσήμαντα ταυτισμένο με τον Άγιο Βασίλειο. Ασχέτως από πού προέρχεται.

Έτσι λοιπόν, η γλυκιά βασιλόπιτα αρχίζει και διαδίδεται από τη δεκαετία του 1940 - 50, οπότε ο παραδοσιακός πολιτισμός αρχίζει και μετασχηματίζεται, και διαδίδεται ραγδαία. Σε πολλές περιοχές συνυπάρχει με την παλιά βασιλόπιτα. Που σημαίνει ότι φτιάχνουν την αλμυρή πίτα, κάνουν και το γλυκό. Διότι ο λαός δεν προσδιορίζει τις εκδηλώσεις του με κριτήριο τι είναι παραδοσιακό. Δεν τον ενδιαφέρει. Κάνει αυτό που του αρέσει. Αυτό υιοθετεί.

Το ερώτημα είναι, γιατί νόμισμα. Επειδή το νόμισμα είναι ένα αντικείμενο στο οποίο σε Δύση και Ανατολή, ο λαός αποδίδει μαγική σημασία

Σήμερα η βασιλόπιτα έχει εξελιχθεί στη μορφή που γνωρίζουμε και συνδέεται με την έναρξη της καινούργιας χρονιάς. Στις εποχές της λεγόμενης κανονικότητας, μέχρι πριν από έναν χρόνο, βασιλόπιτες έκοβαν μέχρι και τις Απόκριες σύλλογοι και τη συνέδεαν ακόμη και με τον αποκριάτικο χορό τους. Βασιλόπιτα κόβει η πολιτική ηγεσία θεσμικά, αλλά και οι πολιτικοί στα πολιτικά γραφεία τους, όπως και η Εκκλησία, την παραμονή του Αγίου Βασιλείου, από το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων μέχρι την Αρχιεπισκοπή Αθηνών και βέβαια, οι κατά τόπους μητροπόλεις, συνδυάζοντας την κοπή της πίτας με έναν απολογισμό των δράσεων της προηγούμενης χρονιάς. Και η Εκκλησία διαβάζει μία ειδική ευχή της βασιλόπιτας η οποία υπάρχει στο ευχολόγιο. Στις εκκλησιαστικές κοπές βασιλόπιτας γίνεται δέηση υπέρ της καινούργιας χρονιάς και η ευχή που διαβάζεται χαρακτηρίζει τη βασιλόπιτα με τον αρχαίο όρο ‘πλακούντες’.

Στον αστικό πολιτισμό, όπου η βασιλόπιτα πωλείται στα ζαχαροπλαστεία, αλλά και στα σούπερ μάρκετ, μπορούμε να αγοράσουμε -επειδή συνυπάρχουν- πουτίγκα, αλλά και πανετόνε, το αντίστοιχο ιταλικό γλυκό. Είναι μία έκφραση της πολύ-πολιτισμικότητας και της παγκοσμιοποίησης και δείχνει την εξέλιξη των εθίμων μέσα σε δύο αιώνες.

Αλλά δεν είναι και το μοναδικό. Έτσι συνέβη και με το χριστουγεννιάτικο δέντρο. Ήρθε, δεν ήταν δικό μας. Τώρα πια, μετά από ενάμισι αιώνα, είναι και δικό μας.

-Όπως είπατε, εφόσον αρέσει στον λαό, το υιοθετεί.

Ο επιστήμονας λαογράφος δεν κουνάει το δάχτυλο στον λαό. Δηλαδή, δεν του λέει, αυτό είναι παραδοσιακό να το κάνεις, εκείνο δεν είναι, να το αποφεύγεις ή να το αντικαταστήσεις. Ο λαός δημιουργεί και ο λαογράφος μελετά. Ακριβώς γι’ αυτό, η έννοια της παράδοσης και το ερευνητικό αντικείμενο της λαογραφίας επεκτείνονται μέχρι και τις μέρες μας. Και σήμερα έχουμε και θα έχουμε λαογραφία και παράδοση, όσο θα υπάρχουν οργανωμένες ανθρώπινες κοινότητες. Αλλά αυτό εξελίσσεται. Δεν μένει ίδιο. Λαογραφία δεν σημαίνει να καρφωθούμε στο παρελθόν. Τα πιο χαρακτηριστικά γλυκά του Δωδεκαημέρου των Χριστουγέννων είναι τα μελομακάρονα. Τι σημαίνει η λέξη ετυμολογικά;

Η σύνδεση της βασιλόπιτας με τον Άγιο Βασίλειο από την πλευρά της Εκκλησίας συσχετίστηκε και με ένα επεισόδιο της ζωής του Μεγάλου Βασιλείου

-Νομίζω ότι έχει σχέση με τα γαλλικά μικρά γλυκά μακαρόν.

Ακριβώς! Στην ελληνική παράδοση τα μελομακάρονα λέγονται ‘φοινίκια’. Γιατί τα φοινίκια έγιναν μελομακάρονα; Επειδή πήραμε τη γαλλική λέξη ‘μακαρόν’, την συνδυάσαμε με την ελληνική λέξη ‘μέλι’ μπροστά και τα κάναμε μελομακάρονα. Γιατί βάλαμε το πρώτο συνθετικό της λέξης; Επειδή ο λαός τα έφτιαχνε και αμέλωτα, καθώς είναι γλυκό νηστίσιμο. Στη Σάμο, για παράδειγμα, τα λένε οι ”μακαρόνες”, όταν είναι αμέλωτα, και όταν είναι μελωμένα, τα ”μελομακάρονα”. Ένα καθαρά ελληνικό, πανάρχαιο γλυκό, καμωμένο από πρωταρχικά στοιχεία -αλεύρι, λάδι, μέλι, ξηροί καρποί- το οποίο μέσα στον χρόνο πήρε γαλλικό όνομα. Δεν μπορούμε να γνωρίζουμε γιατί συνέβη, μόνο να ανιχνεύσουμε τις επάλληλες εξελικτικές φάσεις μπορούμε. Η πραγματικότητα όμως είναι αυτή. Ούτε έχει νόημα να πούμε «σταματήστε να λέτε το γλυκό μελομακάρονα, να το λέτε φοινίκια, επειδή αυτό είναι το παραδοσιακό όνομα του». Άρα, πρέπει να ξεχωρίζουμε τον παραδοσιακό πολιτισμό σε παλιό και νέο, σε παραδοσιακό και νεωτερικό. Παράδοση υπάρχει, αλλά παράδοση νεωτερική.

-Και πώς φτάσαμε στο τυχερό ‘χρυσό φλουρί’ της βασιλόπιτας; 

Η σύνδεση της βασιλόπιτας με τον Άγιο Βασίλειο από την πλευρά της Εκκλησίας συσχετίστηκε και με ένα επεισόδιο της ζωής του Μεγάλου Βασιλείου: Στρατεύματα απειλούσαν την Καισάρεια, ο Άγιος Βασίλειος μάζεψε κοσμήματα και πολύτιμα αντικείμενα από τους κατοίκους της πόλης για να δωροδοκήσει τον επικεφαλής αξιωματικό των εχθρών και να του ζητήσει να αποχωρήσει, αυτός όμως είχε ήδη φύγει, ο θησαυρός έμεινε στον Άγιο Βασίλειο και επειδή δεν είχε καταγραφεί από ποιόν έλαβε τι, ζήτησε να παρασκευαστούν μικρά ψωμάκια, έβαλε μέσα στο καθένα κι από ένα κόσμημα και τα μοίρασε μετά τη θεία λειτουργία. Από θεία έμπνευση, από θαύμα, καθένας βρήκε μέσα στο ψωμάκι αυτό που είχε δώσει. Κι έτσι δεν αδικήθηκε κανείς.

Ουσιαστικά, δεν σχετίζεται με τη βασιλόπιτα, γιατί εδώ δεν έχουμε διανομή -ποιος θα βρει τί- εδώ έχουμε ποιος θα είναι ο τυχερός. Το επεισόδιο αυτό προβάλλεται ως δήθεν υπόβαθρο της τοποθέτησης ενός χρυσού φλουριού στη βασιλόπιτα, ενώ αυτό έχει εντελώς άλλη βάση.

Για να στηρίζουν μάλιστα τη σύνδεση αυτοί πολλοί -κατά κανόνα ιερείς και κληρικοί- υιοθέτησαν και παραλλαγές του ονόματος της γλυκιάς βασιλόπιτας, που την ονομάζουν «Αγιοβασιλόπιτα» ή «Αγιοβασιλειόπιτα», λέξεις άσχετες με τη λαϊκή παράδοση. Πρόκειται για εκδηλώσεις μιας «επινοημένης παράδοσης», που μοναδικό σκοπό έχει να συνδέσει τα σχετικά με τη βασιλόπιτα με την ορθόδοξη εκκλησιαστική παράδοση, προβάλλοντας έτσι μια «παράδοση» που στην πραγματικότητα είναι ανυπόστατη.

Όσον αφορά το μάντευμα με το ένα «φλουρί», ένα νόμισμα, για το ποιος θα είναι ο τυχερός της χρονιάς, έρχεται κι αυτό από τη Δύση. Με την έννοια του ενός τυχερού, όχι με την έννοια ότι βάζουμε διάφορα «σημάδια» στην πίτα, όπως είδαμε παραπάνω. Τα μαντεύματα, σε μέρες που περνάμε από τη μία κατάσταση στη άλλη, όπως είπαμε, είναι πολύ συχνά στον λαϊκό πολιτισμό. Αλλά το συγκεκριμένο μάντευμα, μέσω του νομίσματος, έχει έρθει από ανάλογες παραδόσεις άλλων λαών. 

Γιατί νόμισμα

Το ερώτημα είναι, γιατί νόμισμα. Επειδή το νόμισμα είναι ένα αντικείμενο στο οποίο σε Δύση και Ανατολή, ο λαός αποδίδει μαγική σημασία. Γιατί;

Διότι απεικονίζει πρόσωπο. Το πρόσωπο έχει πάντα μαγική σημασία. Συνήθως είναι προφίλ, οπότε φαίνεται το μάτι. Το μάτι έχει επίσης πάντα μαγική σημασία -αντιβασκάνια, εξού και βάζουμε επάνω μας ματόχαντρα. Είναι στρογγυλό, έχει το τέλειο σχήμα του κύκλου, του μαγικού που αποτρέπει τα κακά και ταυτοχρόνως, είναι κατασκευασμένο από πολύτιμο μέταλλο. Όπου πάλι τα πολύτιμα μέταλλα διώχνουν το κακό. Θυμίζω την παλιά, δυτική παράδοση, ότι χρειάζονται ασημένιες σφαίρες ή ασημένια λόγχη για να σκοτώσεις τον βρικόλακα ή να εξουδετερώσεις ένα κακοποιό δαιμονικό πλάσμα.

Ο συνδυασμός όλων αυτών των πραγμάτων -πρόσωπο, προφίλ όπου φαίνεται το μάτι που είναι αντιβασκάνιο, στρογγυλό σχήμα, άρα τέλειο, μαγικό σχήμα που αφήνει έξω τα κακά και πολύτιμο μέταλλο, που διώχνει τα κακά πνεύματα - συντέλεσε ώστε μέσα στη βασιλόπιτα να βάζουμε νόμισμα. Και βέβαια, αυτό επιδέχεται διάφορες ερμηνείες, όπως ότι το νόμισμα αντιστοιχεί σε ένα δώρο που δίνει ο νοικοκύρης του σπιτιού στον τυχερό, το οποίο αφορά νεότερες συνήθειες. Και πάντα, όπως είπαμε, όσο αλλάζει και προχωράει η κοινωνία, θα δημιουργούνται νεότερες εκδοχές. 

Κορωνοϊός: Ο πλανήτης γιόρτασε ήσυχα την έλευση του νέου έτους

 Σάββατο, 2 Ιανουαρίου, 2021

Η πανδημία του κορωνοϊού υποχρέωσε την πλειονότητα των κατοίκων του πλανήτη να παρακολουθήσουν τους εορτασμούς της Πρωτοχρονιάς από τον καναπέ τους – Οι ΗΠΑ έκαναν αλλαγή χρόνου με το «I will survive».

Ένα πλήθος με μάσκες στην Ουχάν, αλλά άδειες παραλίες στο Ρίο ντε Ζανέιρο: πολλές χώρες σε όλο τον κόσμο περιόρισαν τους εορτασμούς για την Πρωτοχρονιά λόγω της πανδημίας του κορωνοϊού, η οποία ανάγκασε δισεκατομμύρια ανθρώπους να γιορτάσουν ιδιωτικά στο σπίτι τους την αλλαγή του χρόνου.

Επειτα από πολύμηνους περιορισμούς και lockdown εξαιτίας της covid-19, που έχει προκαλέσει τουλάχιστον 1,8 εκατομμύριο θανάτους στον κόσμο, τα νέα επιδημικά κύματα υποχρεώνουν την πλειονότητα των κατοίκων του πλανήτη να παρακολουθήσουν τους εορτασμούς της Πρωτοχρονιάς από τον καναπέ τους.

Το μικρό αρχιπέλαγος του Κιριμπάτι και τα νησιά Σαμόα στον Ειρηνικό υποδέχθηκαν πρώτα στον πλανήτη, στις 12.00 ώρα Ελλάδος χθες Πέμπτη, το 2021, ενώ τα ακατοίκητα νησιά Χάουλαν και Μπέικερ θα περιμένουν άλλες 26 ώρες.

Η Νέα Ζηλανδία, όπου ισχύουν ακόμη κάποιοι περιορισμοί, είναι η μόνη χώρα του πλανήτη όπου οι κάτοικοι μπορούν να γιορτάσουν και πέρασε μία ώρα αργότερα το κατώφλι του 2021. Μεγάλα πλήθη υποδέχθηκαν το νέο έτος στο Όκλαντ με γιορτή πυροτεχνημάτων.

Στο Σίδνεϊ, τη μεγαλύτερη πόλη της Αυστραλίας, η περίφημη γιορτή των πυροτεχνημάτων φώτισε στις 15.00 ώρα Ελλάδος χθες τον ουρανό επάνω από το λιμάνι χωρίς σχεδόν καθόλου θεατές, έπειτα από την εμφάνιση νέας εστίας της επιδημίας στην πόλη αυτή όπου έχουν καταγραφεί συνολικά 150 κρούσματα covid-19.

Ματαιώθηκε ακόμη και το σχέδιο να επιτραπεί σε 5.000 εργαζομένους στην πρώτη γραμμή να παραστούν, σε ένδειξη ευγνωμοσύνης. Οι περισσότεροι κάτοικοι θα αρκεσθούν σε οικογενειακές συγκεντρώσεις των πέντε ατόμων.

«Όλοι αναμένουν το 2021 ως μια νέα αρχή», δήλωσε η Κάρεν Ρόμπερτς, μία από τους λίγους θεατές που βρισκόταν σε ένα μπαρ κοντά στη διάσημη όπερα του Σίδνεϊ.

«I will survive»

Στη Νέα Υόρκη, όπου συνήθως η Times Square είναι γεμάτοι ενθουσιασμένους ανθρώπους που γιορτάζουν υπό τη βροχή κονφετί, η συνοικία του Μανχάταν ήταν αποκλεισμένη και οι αρχές ζήτησαν από τους κατοίκους της πόλης να παρακολουθήσουν την αντίστροφη μέτρηση για την έλευση του νέου έτους από τις τηλεοράσεις τους.

Η διάσημη τραγουδίστρια της ντίσκο Γκλόρια Γκέινορ, 77 ετών, τραγούδησε το γνωστό τραγούδι της «I will survive».

Οι ΗΠΑ είναι η χώρα με τους περισσότερους νεκρούς λόγω της covid-19 και στις ευχές του για το νέο έτος ο δήμαρχος της Νέας Υόρκης Μπιλ ντε Μπλάζιο αναφέρθηκε στο 2020 ως «αναμφισβήτητα την πιο σκληρή χρονιά στην ιστορία της Νέας Υόρκης». «Τον Ιανουάριο θα εμβολιάσουμε ένα εκατομμύριο Νεοϋορκέζους», δεσμεύθηκε.

Στη Βραζιλία, τη δεύτερη χώρα παγκοσμίως με τους περισσότερους νεκρούς από την πανδημίας, φέτος ακυρώθηκαν οι εορταστικές εκδηλώσεις στο Ρίο ντε Ζανέιρο, όπου πραγματοποιείται μία από τις μεγαλύτερες γιορτές για την Πρωτοχρονιά. Η διάσημη παραλία Κοπαμπάνα ήταν σχεδόν άδεια τα μεσάνυκτα, ενώ η αστυνομία απαγόρευσε τη ρίψη πυροτεχνημάτων.

Ωστόσο στην άλλη πλευρά της πόλης οι Βραζιλιάνοι φώτισαν τον ουρανό με δικά τους πυροτεχνήματα και διαδηλωτές φώναξαν «Μπολσονάρου φύγε!» από τα παράθυρά τους στο Ρίο και το Σάο Πάολο για να διαμαρτυρηθούν για τον τρόπο που διαχειρίστηκε την πανδημία ο Βραζιλιάνος πρόεδρος.

Χιλιάδες άνθρωποι στην Ουχάν

Στην Κίνα χιλιάδες κάτοικοι της Ουχάν γιόρτασαν την έλευση του 2021, ένα χρόνο αφού εντοπίστηκαν στην πόλη τα πρώτα κρούσματα του κορωνοϊού. «Είναι κάτι που δεν θα μπορέσουμε να ξεχάσουμε ποτέ», δήλωσε μία κάτοικος της πόλης. «Μείναμε κλεισμένοι μέσα για μήνες (…) όμως επιβιώσαμε».

Στις ευχές του προς τους Κινέζους ο πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ δήλωσε ότι έγραψαν «την εποποιία τους» με τη μάχη κατά της covid-19.

Στο Χονγκ Κονγκ, παρά τα περιοριστικά μέτρα, κάποιοι πήγαν ως το λιμάνι της Βικτόρια για να βγάλουν selfies.

Και στο Τόκιο, όπου οι κάτοικοι είναι αντιμέτωποι με το ενδεχόμενο κήρυξης κατάστασης έκτακτης ανάγκης μετά τον αριθμό ρεκόρ νέων κρουσμάτων που καταγράφηκε χθες, έκαναν ουρά, με καλυμμένα τα πρόσωπα για να προσευχηθούν για το νέο έτος.

Στη Ρωσία, στην ομιλία του για το νέο έτος ο πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν παραδέχθηκε ότι ένα δεύτερο κύμα της επιδημίας πλήττει τη χώρα. «Δυστυχώς η επιδημία δεν έχει τελειώσει. Η μάχη κατά της επιδημίας δεν σταματά λεπτό», τόνισε.

Λίγο νωρίτερα περίπου 10 άνθρωποι είχαν κολυμπήσει, όπως συνηθίζεται κάθε χρόνο, στα παγωμένα νερά της λίμνης Βαϊκαλης στη Σιβηρία.

«Συμπεριφερθείτε σαν να την έχετε»

Το Λονδίνο, που έχει πληγεί ιδιαίτερα από την covid-19, οι εορτασμοί ήταν περιορισμένοι, ενώ η κυβέρνηση έχει καλέσει τους πολίτες να παραμένουν στα σπίτια τους προκειμένου να περιοριστεί η εξάπλωση της επιδημίας, με σύνθημα «Συμπεριφερθείτε σαν να την έχετε».

Η Αμερικανίδα τραγουδίστρια Πάτι Σμιθ έδωσε συναυλία μέσω livestream στη μνήμη των μελών του προσωπικού του Εθνικού Συστήματος Υγείας που υπέκυψαν στην ασθένεια. Η μετάδοσή της από γιγάντια οθόνη στο Πικακτίλι Σέρκους ακυρώθηκε την τελευταία στιγμή και τελικά οι οπαδοί της μπόρεσαν να την παρακολουθήσουν μόνο μέσω του YouTube.

Έρημη η λεωφόρος των Ηλυσίων Πεδίων

Στο Παρίσι η λεωφόρος των Ηλυσίων Πεδίων ήταν έρημη. Μερικοί αστυνομικοί σταματούσαν τα λίγα οχήματα που περνούσαν για να βεβαιώσουν ότι έχουν την απαραίτητη άδεια να μετακινούνται.

Στη Γαλλία ισχύει απαγόρευση της κυκλοφορίας, την τήρηση της οποίας εποπτεύουν 100.000 αστυνομικοί: απαγορεύεται οποιαδήποτε μετακίνηση μεταξύ 22:00 και 06:00 παρά μόνο για επαγγελματικούς λόγους επί ποινή προστίμου. Επίσης σε πολλές περιοχές στη βόρεια και δυτική Γαλλία έχει απαγορευθεί η πώληση και η κατανάλωση αλκοόλ σε δημόσιους χώρους.

Στη Μαδρίτη, μία από τις πλέον πληγείσες πόλεις της Ευρώπης από την πανδημία, η διάσημη πλατεία Πουέρτα δελ Σολ, που συνήθως είναι γεμάτη στις 12 τα μεσάνυκτα την παραμονή της Πρωτοχρονιάς, ήταν άδεια. Μόνο ένα πρώην μέλος του συγκροτήματος Mecano, ο Νάτσο Κάνο, βρισκόταν εκεί για να ερμηνεύσει ένα τραγούδι στο πιάνο προς τιμή των θυμάτων της covid-19.

Η Ρώμη χωρίς πυροτεχνήματα

Οι κάτοικοι της Ρώμης παρακολούθησαν από τον καναπέ τους τους εορτασμούς στο Circus Maximus, το αρχαιότερο στάδιο της πόλης. Το πρόγραμμα περιελάβανε δύο ώρες θεάματος και τον εορταστικό φωτισμό των εμβληματικών τόπων της Ρώμης. Ο δήμος απαγόρευσε τα πυροτεχνήματα.

Στην Ιταλία έχει επιβληθεί lockdown ως τις 7 Ιανουαρίου και ισχύει απαγόρευση της κυκλοφορίας μετά τις 22:00.

Στο Ντουμπάι χιλιάδες άνθρωποι αναμένεται να παρακολουθήσουν ένα θέαμα με πυροτεχνήματα και λέιζερ στο Μπουρτζ Χαλίφα, τον υψηλότερο πύργο στον κόσμο, παρά την πανδημία. Όλοι όσοι βρεθούν εκεί θα πρέπει να φορούν μάσκα και να εγγραφούν χρησιμοποιώντας κωδικό QR.

Στη Βηρυτό, η οποία παραμένει υπό το σοκ της τεράστιας έκρηξης της 4ης Αυγούστου που προκάλεσε ανυπολόγιστες ζημιές στην πόλη, οι αρχές χαλάρωσαν τα μέτρα. Η απαγόρευση κυκλοφορίας θα ισχύει μετά τις 3 το πρωί. Μπαρ, εστιατόρια και νυχτερινά κέντρα άνοιξαν ξανά και έχουν προγραμματίσει μεγάλες γιορτές για την πρωτοχρονιά.

Φωτογραφίες και βίντεο που έχουν αναρτηθεί σε ιστότοπους κοινωνικής δικτύωσης και δείχνουν εστιατόρια και κλαμπ γεμάτα, οδήγησαν τις αρχές του Λιβάνου να εξετάζουν το ενδεχόμενο επιβολής νέου lockdown μετά την πρωτοχρονιά.

Σε όλο τον κόσμο το αύριο προκαλεί ανησυχία.

via