Καλώδιο Ελλάδας – Κύπρου: Βαθαίνει το ρήγμα – Τα ερωτήματα, το ρίσκο και μία διάψευση

Πέμπτη, 11 Σεπτεμβρίου, 2025

Πιέρρος Ι. Τζανετάκος

Προς ρήξη οι σχέσεις Αθήνας - Λευκωσίας; Αμφίσημα τα μηνύματα της κυπριακής κυβέρνησης

Σε ακόμα βαθύτερο τέλμα εισέρχεται το εγχείρημα της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας- Κύπρου, καθώς αντί Αθήνα και Λευκωσία να επικεντρώνονται στην αναζήτηση λύσεων επί των μείζονων οικονομοτεχνικών ζητημάτων που λειτουργούν ως ανάχωμα για τη συνέχεια των ερευνών, απασχολούνται με νέα επεισόδια που επιταχύνουν την πορεία προς τη ρήξη.

Το πρωί της Δευτέρας ο υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης μίλησε πρώτη φορά δημοσίως για οικονομικά συμφέροντα στην Κύπρο, τα οποία δεν επιθυμούν την ολοκλήρωση της πόντισης του καλωδίου, προφανώς για να μην απωλέσουν την ηγετική θέση τους στην αγορά ενέργειας του νησιού.

«Υπάρχουν προφανή συμφέροντα τα οποία απεργάζονται την μη εκτέλεση του έργου (…) Είναι προφανές όταν έχεις ακριβή ενέργεια υπάρχουν συμφέροντα τα οποία θέλουν η ενέργεια να παραμείνει ακριβή. Σε αυτό θα είμαστε αμείλικτοι», δήλωσε συγκεκριμένα ο κ. Γεραπετρίτης στα Παραπολιτικά FM, προσθέτοντας ότι η Αθήνα θα χρησιμοποιήσει κάθε μέσο ώστε να αποφευχθεί η υπονόμευση του έργου από έτερους ιδιώτες. 

Διάψευση εμπλοκής της οικογένειας Γεραπετρίτη

Το εξαιρετικά αυστηρό ύφος του υπουργού Εξωτερικών, ασυνήθιστο για το χαρακτήρα των δημόσιων παρεμβάσεων του, πλαισιώθηκε αργότερα από δήλωση του ιδίου ως απάντηση σε Κυπριακό μέσο ενημέρωσης (τηλεόραση Sigma) που κατήγγειλε εμπλοκή μέλους της οικογένειας του κ. Γεραπετρίτη στο έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης.

Ο υπουργός Εξωτερικών χαρακτήρισε «ψευδές και παραπειστικό» το δημοσίευμα, συνέδεσε το ζήτημα με «όσους απεργάζονται σενάρια για τη μη εκτέλεση του έργου για ίδια συμφέροντα και προανήγγειλε προσφυγή στη δικαιοσύνη.

Το δημοσίευμα αναφέρεται στην εξαγορά της εταιρείας (2023) που είχε εν πρώτοις αναλάβει το έργο της διασύνδεσης- στην οποία συμμετείχε και μεγάλη ελληνική κατασκευαστική- από τον ΑΔΜΗΕ έναντι 48 εκατομμυρίων ευρώ. Ακόμα και αν πέριξ της εν λόγω εξαγοράς προκύπτει ευλόγως αξιοσημείωτη συζήτηση, τόσο για το τίμημα όσο κυρίως για το σκεπτικό της εμπλοκής του ΑΔΜΗΕ σε ένα έργο που ωφελεί κατά κύριο λόγο την Κύπρο, η συγκυρία ανάδειξης του ζητήματος πολλαπλασιάζει την εκατέρωθεν καχυποψία.

Βαθαίνει το αδιέξοδο στην ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας- Κύπρου

Την ίδια ώρα, ο κ. Γεραπετρίτης επανέλαβε τη δέσμευση της Ελλάδας στη συνέχιση και την ολοκλήρωση του έργου, υπό την προϋπόθεση να επιλυθούν τα οικονομοτεχνικά ζητήματα, με πρώτο βήμα την καταβολή των 25 εκατομμυρίων ευρώ από τη Λευκωσία προς τον ΑΔΜΗΕ.

Τίποτα, όμως, δεν υποδεικνύει ότι ανάμεσα στις δύο πλευρές υπάρχει έστω ελάχιστη κοινή κατανόηση. Αντιθέτως, μάλιστα, τα μηνύματα που έρχονται από την πλευρά της κυπριακής κυβέρνησης παραμένουν παραπάνω από αμφίσημα.

Ο εκπρόσωπος της Κυπριακής Δημοκρατίας Κωνσταντίνος Λετυμπιώτης μίλησε για «σειρά ζητημάτων που πρέπει να διευθετηθούν», επικαλούμενος μάλιστα με τη σειρά του τις αξιολογήσεις που είχαν παραγγελθεί σε ανεξάρτητους οίκους. Ο κ. Λετυμπιώτης πάντως επανέλαβε τη δέσμευση και της Λευκωσίας σε ένα έργο «υψίστης σημασίας για την άρση της ενεργειακής απομόνωσης της Κύπρου».

Στο θέμα επανήλθε και ο υπουργός Οικονομικών της Κύπρου Μάκης Κεραυνός, ο οποίος είχε εξαρχής εκφράσει τις αμφιβολίες του για την οικονομική βιωσιμότητα του έργου.

Αυτή τη φορά, μιλώντας στο ΡΙΚ, ο κ. Κεραυνός εκτίμησε ότι ουδείς στο νησί γνωρίζει το ακριβές κόστος του έργου, το οποίο σύμφωνα με τον ίδιο μπορεί να ξεπεράσει ακόμα και τα 3 δισ. ευρώ. Να σημειωθεί ότι ο αρχικός προϋπολογισμός έφθανε στα 1,9 δισ. ευρώ, τα 658 εκ των οποίων θα πληρώνονταν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Γεωπολιτικό ρίσκο και αντιδράσεις στην Κύπρο

Η δημόσια αντιπαράθεση που βρίσκεται εδώ και μέρες σε εξέλιξη μεταξύ Αθήνας- Λευκωσίας οξύνει το κλίμα, κυρίως στην Κύπρο όπου πληθαίνουν οι φωνές που αμφισβητούν τα οικονομικά του έργου, ειδικά όταν αυτά συνδέονται με το αποκαλούμενο γεωπολιτικό ρίσκο.

Δηλαδή, με την πρόθεση και τις δυνατότητες της Ελλάδας να εγγυηθεί την ολοκλήρωση των ερευνών στην Ανατολική Μεσόγειο, καθώς θα πρέπει να θεωρείται δεδομένη η τουρκική παρέμβαση επί του πεδίου.

Η αντίδραση έναντι του καλωδίου στη μεγαλόνησο δεν περιορίζεται στα στεγανά των κομμάτων της αντιπολίτευσης, ενώ όπως φαίνεται η πλειοψηφία των Κύπριων καταναλωτών δεν έχει πεισθεί για την αναγκαιότητα του έργου.

Η απάντηση της Αθήνας

Η Αθήνα από την πλευρά της διαμηνύει ότι δεν φοβάται απειλές τρίτων κρατών. «Έχουμε ένα πολύ συγκεκριμένο σχέδιο για την προστασία και την διαφύλαξη του έργου. Αυτό σημαίνει ότι το έργο θα προστατευθεί.

Από εκεί και πέρα είναι αυτονόητο ότι ο καθένας αναλαμβάνει τις ευθύνες του, εάν εμποδιστεί ένα έργο το οποίο έχει χαρακτηριστεί ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος τότε θα αναλάβει και τις συνέπειες απέναντι στην Ευρωπαϊκή Ένωση», ήταν η συγκεκριμένη αποστροφή του κ. Γεραπετρίτη, με την ελληνική πρωτεύουσα πάντως να μην δείχνει απολύτως έτοιμη για μια στρατιωτικοποίηση του εγχειρήματος, γεγονός που θα οδηγήσει τις ελληνοτουρκικές σχέσεις ξανά σε επικίνδυνη ψύχρανση.

Καμία επικοινωνία σε ανώτατο επίπεδο

Με βάση, πάντως, τα λεγόμενα των Κύπριων αξιωματούχων και καθώς οι κ. Κυριάκος Μητσοτάκης και Νίκος Χριστοδουλίδης δεν έχουν επικοινωνήσει ακόμα, είναι βέβαιο ότι οι- όποιες- συζητήσεις για τη διευθέτηση των διαφορών θα μακροημερεύσουν, αρά ουδείς πρέπει να αναμένει την επανεκκίνηση του έργου τουλάχιστον εντός ενός εύλογου χρονικού διαστήματος.

Από την Αθήνα επιμένουν ότι αυτό που προέχει είναι να πληρωθεί ο ΑΔΜΗΕ, ενώ η Λευκωσία ζητά πλέον ανοικτά σειρά εγγυήσεων σε όλα τα επίπεδα. Όλα αυτά φυσικά οδηγούν πρώτον σε διεύρυνση του ρήγματος μεταξύ Ελλάδας και Κύπρου, δεύτερον- και ίσως κυριότερο- στη διόγκωση του ελλείμματος αξιοπιστίας αμφοτέρων.

TO BHMA