21η Απριλίου, 1967 - Γεώργιος Παπαδόπουλος: ο «ασβός» που ήθελε να γίνει «Νάσερ» της Ελλάδας - Του έλειπε η μόρφωση, τον εξουσίαζε το «εγώ» του

  Δευτέρα, 21 Απριλίου, 2025

21η Απριλίου σήμερα. Ποιος ήταν ο δικτάτωρ Γεώργιος Παπαδόπουλος; Ο «ασβός» για τους εχθρούς του ή ο «Νάσερ» για τους φίλους του; 

Κάποτε, ο Νίκος Κωνσταντόπουλος, γραμματέας (τότε) της νεολαίας του Κέντρου- τότε ΕΔΗΝ- θυμόταν τον Γέρο της Δημοκρατίας, τον Γεώργιο Παπανδρέου, να λέει σε μια αντιπροσωπεία νεολαίων που τον επισκέφτηκε στο Καστρί, εκφράζοντας ανησυχίες για την έντονη φημολογία περί πραξικοπήματος: « Έχω κι' αυτόν τον Παπαδόπουλο που θέλει να γίνει ο Νάσερ της Ελλάδος»...

«Νάσερ» μπορεί να μην έγινε ο Γεώργιος Παπαδόπουλος, όμως την Ελλάδα την κυβέρνησε δικτατορικά, δουλοπρεπώς προς τους α?θέντες και την ζημίωσε, σε σύγκριση με τον αιγύπτιο δικτάτορα που ωφέλησε την πατρίδα του. Ο Νάσερ πέταξε πάνω από το κορμί της Αιγύπτου τα παράσιτα των αποικιοκρατών, ο Παπαδόπουλος τα πολλαπλασίασε!

21η Απριλίου το 1967… Όταν έσβησαν οι μηχανές των τανκς και ησύχασαν τα εμβατήρια, οι Έλληνες έμαθαν από ραδιοφώνου πως μία τριανδρία «ηγείτο της Επαναστάσεως»· και γρήγορα κατάλαβαν ότι η «τριανδρία» ήταν ο εξής ένας: ο Γεώργιος Παπαδόπουλος! Ο Παπαδόπουλος, ήταν εκείνος που, με τη λογική τού: «...θέλεις να αποκτήσεις σύντομα παιδί; Παντρέψου έγκυο γυναίκα», κατάφερε να ξαναφέρει στην επικαιρότητα μια ξεχασμένη από τα προπολεμικά χρόνια σοφή ρήση: «Θέλεις να κυβερνήσεις στην Ελλάδα; Φοίτησε στη Σχολή Ευελπίδων»!

Έδρασε στα χρόνια της Κατοχής ως Ταγματασφαλίτης.

Ταγματασφαλίτης και συνωμότης

Γιος δασκάλου από το Ελαιοχώρι Αχαϊας, ο Παπαδόπουλος, τελείωσε το 1940 τη Σχολή Ευελπίδων και δεν πέρασαν ούτε 15 χρόνια, όταν άρχισε να συνωμοτεί, με στόχο την εξουσία, που κατάφερε τελικά να αρπάξει το 1967! Οι δικοί του τον φώναζαν «Νάσερ» που πολύ του άρεσε και καμάρωνε. Οι άλλοι, εκείνοι που τον σιχαίνονταν, τον αποκαλούσαν «ασβό», κάτι που απεχθανόταν. Να σημειώσουμε ότι το συμπαθές θηλαστικό έχει την συνήθεια να λερώνει ξένες φωλιές, κάτι που διώχνει τα ζώα που την κατασκεύασαν και να τις οικειοποιείται· άσε που βρωμάει ελεεινά...

Ο Παπαδόπουλος έλαβε μέρος στον Ελληνοϊταλικό πόλεμο ως ανθυπολοχαγός Πυροβολικού, έγινε υπολοχαγός το 1943, λοχαγός το 1946 και ταγματάρχης το 1949. Έναν μήνα μετά το πραξικόπημα της 21ης Απριλίου, ως υπουργός Προεδρίας ο Παπαδόπουλος, μίλησε στον Πειραιά για το Δόγμα Τρούμαν και κυκλοφόρησε την ομιλία του σε ένα βιβλιαράκι, όπου περιέλαβε και ένα βιογραφικό του- μικρό αριστούργημα. Σε αυτό έγραφε ότι «Κατά την περίοδον της γερμανικής κατοχής ευρέθην εις τας εθνικάς ομάδας αντιστάσεως», δηλαδή στα Τάγματα Ασφαλείας του Κουρκουλάκου, στην Πελοπόννησο, λένε εκείνοι που γνωρίζουν· γι αυτό και όταν ήλθε εν τη βασιλεία του, τον Κουρκουλάκο δεν τον ξέχασε: τον έκανε διοικητή της ΑΤΕ.

Σε εκείνο το σύντομο βιογραφικό σημείωμα σαφώς και διακρίνονταν οι αρετές του ανδρός: Γενναίος και εξαίρετος αξιωματικός, αριστούχος στη στρατιωτική επιστήμη αλλά και αριστούχος στα πεδία των μαχών. Ταυτόχρονα, γενικότερη μόρφωση πέραν των ορίων των επαγγελματικών του ενασχολήσεων. Τελειόφοιτος του Πολυτεχνείου. Παράλληλα, μία επιμόρφωση, η οποία αποκαλύπτει τις γενικότερες ανησυχίες και τα καθολικότερα ενδιαφέροντα του ανδρός.

Γεωργαλάς: «Παρίστανε τον ευφυή»!

Κάποιος που τον γνώριζε ως εκ του επαγγέλματος, ο Σοβιετολόγος, Γεώργιος Γεωργαλάς- υφυπουργός, Περιφερειακός Διοικητής Κρήτης στην τελευταία Κυβέρνηση Παπαδόπουλου, δίνει διαφορετική εικόνα με αρκετή δόση κακίας: «Παρίστανε τον ευφυή υπό την έννοια βέβαια της ευφυίας της Ελληνικής, δηλαδή της επιφανειακής, όχι του βάθους, της μελέτης, της ανατομίας των πραγμάτων. Αυτοσχεδίαζε. Είχε μια συνωμοτική ικανότητα, αλλά του έλειπε η μόρφωσις. Του έλειπε το σύστημα. Του έλειπε η μέθοδος, το βάθος. Ήταν ένας θαυμάσιος τακτικός. Δεν ήταν στρατηγός και συν τοις άλλοις του έλειπε τελείως η μόρφωσις. Όλες οι ιδέες που είχε, φιλοσοφικές, ιδεολογικές, πολιτικές και λοιπά, ήταν κουβέντες επαρχιακού καφενείου. Εκεί όπου συναντώνται οι λοχαγοί κι οι δάσκαλοι και κάθονται και τα λένε για το πώς θα σωθεί ο τόπος».

Ελάττωμα που αφάνιζε τα προσόντα του

Και ένας που τον γνώρισε διαφορετικά, αφού τον δίκασε, ο ανώτατος δικαστής Γιάννης Ντεγιάννης θα πει για τον Παπαδόπουλο ότι «...από πολύ παλιά πρέπει να έχτιζε ψηλά τη φωλιά του, να ονειρευόταν, αλλά και να επιθυμούσε να κυβερνήσει τον τόπο».
«Είχε κάποια προσόντα, μα όχι τόσα ώστε να ανέβει πολύ ψηλά. Είχε ένα ελάττωμα που αφάνιζε τα προσόντα του. Θα χρησιμοποιήσω ιστορικό όρο: έπασχε από διόγκωση του “εγώ”. Έτσι διογκωμένο που ήταν το “εγώ” του, τον εμπόδιζε να βλέπει ακόμα και όταν ήρθαν τα δίσεκτα χρόνια, οι δύσκολες ημέρες της δίκης. Όλες οι σκέψεις του έπλεαν, μούσκευαν μέσα στον εγωκεντρισμό του. Αυτό τον βοηθούσε να προχωρεί χωρίς δισταγμούς. Το “εγώ” φούσκωνε τα πανιά του. Γι' αυτό το “εγώ” δεν ήταν τίποτα απαγορευμένο. Ήταν η δύναμή του. Τη φόρτωσε στο “εγώ” του, εκείνο δεν άντεξε, δεν έβλεπε πια τίποτε γύρω του. Για το χατίρι του “εγώ” θυσίαζε το καθετί, ακόμα και εκείνους που του στάθηκαν πιστοί. Το “εγώ” έγινε επικίνδυνο για τον “εαυτό” του. Εκείνος μόχθησε χρόνια για να φτάσει στα ψηλά κλωνάρια».

Πορεία στην Ιστορία

Αξίζει φέρουμε την πορεία του Παπαδόπουλου Μετά τον Εμφύλιο:
1951. Πρώτη... δημόσια εμφάνιση. Στρατοδίκης, με ενεργό συμμετοχή στην πρώτη δίκη Μπελογιάννη. Το Έκτακτο Στρατοδικείο Αθηνών, επέβαλε 12 θανατικές καταδίκες και πολλές ποινές ισοβίων ή πολύχρονων φυλακίσεων.
1953. Η μεγάλη στιγμή της ζωής του: ταξιδεύει στις Ηνωμένες Πολιτείες για μετεκπαίδευση και, σύμφωνα με το ίδιο βιογραφικό πάντα, «από τον Ιούνιο του 1953 έως τον Σεπτέμβριο του ίδιου έτους, εφοίτησεν εις το τμήμα αμερικάνικων μεθόδων, από όπου εξήλθε με βαθμό λίαν καλώς!»... Η ουσία είναι ότι απέκτησε επαφή με τους Αμερικανούς, μπήκε στα γρανάζια του συστήματος και γρήγορα άρχισε να κινείται.
1956. Πριν από τις εκλογές, γίνονται κινήσεις στο στράτευμα και ακούγεται το όνομά του Παπαδόπουλου. Αφορμή των ανησυχιών ήταν η πιθανή σύμπραξη Δεξιών, Κεντρώων και Αριστερών σε έναν αντικαραμανλικό συνασπισμό.
1958. Η ιστορία επαναλαμβάνεται. Αφορμή το... θράσος της ΕΔΑ, να εκλεγεί δεύτερο Κόμμα... Μόνο που τώρα υπάρχουν στοιχεία και μια κατάθεση αξιωματικού που ήταν μυημένος και ο οποίος τελικά κάρφωσε τους συνωμότες. Ο ΙΔΕΑ αποκαλύπτεται. Ο Παπαδόπουλος όχι μόνο δεν κινδύνεψε να αποστρατευτεί, αλλά διεισδύει στην καρδιά του παρακράτους. Ως στέλεχος της ΚΥΠ συμμετείχε στη διαμόρφωση του σχεδίου «Περικλής» για την άσκηση συστηματικής βίας ώστε να μειωθεί η επιρροή της ΕΔΑ και να ευνοηθεί η Δεξιά παράταξη (ΕΡΕ) του Κωνσταντίνου Καραμανλή κατά τις βουλευτικές εκλογές 1961· της «βίας και της νοθείας».
1963. Οι Αμερικανοί, διά του πρωτοπόρου του παγκόσμιου ειρηνευτικού κινήματος Λάινους Πόλινγκ, διερωτώνται, μέσα από τις σελίδες περιοδικού των ΗΠΑ: «Ποια ήταν η ανάμιξη της CIA στην επίθεση κατά της συγκέντρωσης για την Ειρήνη στη Θεσσαλονίκη, κατά την οποία δολοφονήθηκε ο δρ. Γρηγόρης Λαμπράκης;», αφήνοντας αιχμές για ανάμειξη της ΚΥΠ και του Γεώργιου Παπαδόπουλου.

Το σαμποτάζ του Έβρου

1965. Στις αρχές του Ιουνίου 1965, ο Παπαδόπουλος βρισκόταν υπό πίεση λόγω των ανακρίσεων της Στρατιωτικής Δικαιοσύνης για την υπόθεση του Σχεδίου Περικλής, ενώ παράλληλα είχε ξεσπάσει η υπόθεση ΑΣΠΙΔΑ. Στις 11 Ιουνίου, δύο ημέρες μετά την άσκηση δίωξης για την υπόθεση αυτή, ήρθε στην επικαιρότητα η υπόθεση του Σαμποτάζ του Έβρου. Ήταν η πιο σημαντική στιγμή για τον Παπαδόπουλο πριν από το πραξικόπημα. Οχήματα της 117ης Μοίρας Πεδινού Πυροβολικού, που έδρευε στην Ορεστιάδα και είχε διοικητή τον  αντισυνταγματάρχη Γεώργιο Παπαδόπουλο, ακινητοποιήθηκαν λόγω βλαβών. Απολογούμενος, ο Παπαδόπουλος απέδωσε τα προβλήματα (και) σε ενδεχόμενη δολιοφθορά. Η ΕΣΑ και η Αστυνομία θα προβούν σε συλλήψεις στρατιωτών και πολιτών.

Στη μονάδα όπου συνέβη η δολιοφθορά, θα συλληφθούν 5 στρατιώτες και δύο από αυτούς, έπειτα από πολυήμερα βασανιστήρια, θα ομολογήσουν το σαμποτάζ και θα φυλακιστούν. Μια δήθεν κομμουνιστική δολιοφθορά (λέγεται ότι έριξαν ζάχαρη στα ρεζερβουάρ) σε άρματα μάχης και φορτηγά στρατιωτικά δίνει την ευχέρεια στη Δεξιά να ωρύεται για τον κομμουνιστικό κίνδυνο. Αργότερα, οι τακτικοί ανακριτές της στρατιωτικής δικαιοσύνης και ο βασιλικός επίτροπος θεώρησαν ότι οι ομολογίες των στρατιωτών ήταν προϊόν βασανισμών, απαλλάσσοντας τελικά τους περισσότερους από τους συλληφθέντες· ένας μόνο έμεινε στη φυλακή! Ο Παπαδόπουλος απαλλάχθηκε από τον αντισυνταγματάρχη στρατιωτικής δικαιοσύνης Θεμιστοκλή Δηματάτη με απαλλακτικό βούλευμα. Κι' αυτόν δεν τον ξέχασε ο Παπαδόπουλος: διορίστηκε προέδρος του Στρατοδικείου Θεσσαλονίκης, κατά τη διάρκεια της δικτατορίας.

Φασίστες! /copyright Ap Photos

«Επρόκειτο για φασίστες»!

Τα υπόλοιπα είναι λίγο έως πολύ γνωστά: Ιουλιάνα, Σχέδιο Περικλής, πραξικόπημα, 21ης Απριλίου, σκοτάδι, Πολυτεχνείο, Κύπρος.
Ο μετέπειτα πρεσβευτής των ΗΠΑ- υπηρετούσε ως γραμματέας στην αμερικανική πρεσβεία της Αθήνας όταν σημειώθηκε το πραξικόπημα της 21ης Απριλίου-  Μπομπ Κίλι, είχε μια αποκρυσταλλωμένη άποψη για τους πραξικοπηματίες: «Επρόκειτο για φασίστες! Αποτελούσαν ακριβώς τον ορισμό του κλασικού φασισμού, όπως πρωτοεμφανίστηκε στη δεκαετία του ‘20 με τον Μουσολίνι. Ένα συντεχνιακό κράτος χωρίς σωματεία εργαζομένων, χωρίς κοινοβούλιο, όπου... τα τραίνα έφευγαν πάντα στην ώρα τους. Με αυστηρή πειθαρχία και σκληρή λογοκρισία, ακραίο εθνικισμό, ξενοφοβία, πίστη στη θρησκεία και ολοκληρωτική οργάνωση της ζωής. Οι συνταγματάρχες ήταν μαθητές του Μεταξά. Το μοντέλο αυτό προσπαθούσαν να μιμηθούν».

Πραγματικά, ο Γεώργιος Παπαδόπουλος μπορεί να μην έγινε «Νάσερ», ούτε θα μπορούσε να γίνει άλλωστε, όμως ηγήθηκε μιας δικτατορίας για γέλια και για πολλά κλάματα, στηριγμένος στην Τάξη του, μια Τάξη που εισήλθε στη Σχολή Ευελπίδων, όταν ο Μεταξάς άρχιζε την τετράχρονη δικτατορία του, αυτό λέει πολλά.

Πηγή: Κώστας Παπαϊωάννου, «Η Ελλάδα Ποτέ δεν Πεθαίνει...» Εκδόσεις Καστανιώτη 2008.

ΕΘΝΟΣ