Γλυπτά Παρθενώνα: Αυτή είναι η επιστολή που έστειλε στον Στάρμερ το δεξιό μπλόκο

 Δευτέρα, 14 Ιουλίου, 2025

Δημήτρης Μαυροκεφαλίδης

 

Στη επιστολή τονίζεται ότι η ενδεχόμενη επιστροφή των γλυπτών του Παρθενώνα θα ανοίξει τον Ασκό του Αιόλου και για άλλα εκθέματα του Βρετανικού Μουσείου.

Επιθετικό ύφος τόσο προς τη διοίκηση του Βρετανικού Μουσείου, όσο και προς την Κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου έχει η ανακοίνωση του δεξιού μπλόκου για τα Γλυπτά του Παρθενώνα. Την επιστολή φέρεται να υπέγραψαν 34 προσωπικότητες, μεταξύ των οποίων η πρώην πρωθυπουργός Λιζ Τρας, ο ιστορικός Ντέιβιντ Στάρκι και ο πρώην υπουργός Ουαλίας Τζον Ρέντγουντ.

Όπως μπορείτε να δείτε παρακάτω η επιστολή επιτίθεται στη διοίκηση του Βρετανικού Μουσείου και σε όσους προωθούν την επιστροφή των γλυπτών στη χώρα μας. Η επιστολή εστάλη στον πρωθυπουργό Κιρ Στάρμερ, την υπουργό Πολιτισμού Λίζα Νάντι, και τους επιτρόπους του Βρετανικού Μουσείου, και έχει οργανωθεί από την ακροδεξιά εκστρατεία «Great British PAC», υπό την ηγεσία της Κλερ Μπουλίβαντ και του πρώην αναπληρωτή ηγέτη του κόμματος Reform, Μπεν Χαμπίμπ.

Οι υπογράφοντες ζητούν τον τερματισμό κάθε διαπραγμάτευσης για την επιστροφή των Γλυπτών, τα οποία αναφέρονται και ως Ελγίνεια, προειδοποιώντας για ενδεχόμενες νομικές κινήσεις.

Το κείμενο της επιστολής

«Πρέπει να αντισταθούμε στον πειρασμό να διαστρεβλώσουμε την πορεία της ιστορίας για πολιτικούς και ιδεολογικούς λόγους. Τα ιστορικά γεγονότα, όπως η απομάκρυνση των Μαρμάρων, συνέβησαν για συγκεκριμένους πολιτιστικούς λόγους τους οποίους έχουμε καθήκον να σεβαστούμε και να κατανοήσουμε. Το συναίσθημα δεν πρέπει να υπερισχύσει του καθήκοντος. Οι επίτροποι των δημόσιων θεσμών έχουν νομικές και θεσμικές υποχρεώσεις απέναντι στον βρετανικό λαό, όχι απέναντι σε ξένες κυβερνήσεις με τις οποίες ενδέχεται να έχουν ιδιωτικές συμπάθειες. Οι υποχρεώσεις αυτές περιλαμβάνουν διαφάνεια, διαβούλευση και, πάνω απ’ όλα, πίστη στο νόμο.

Αντί γι’ αυτό, γινόμαστε μάρτυρες μυστικών διαπραγματεύσεων, καθοδηγούμενων από ιδεολογία και προσωπικές φιλοδοξίες. Δεν έχει υπάρξει εθνική διαβούλευση, παρά τους ισχυρισμούς περί του αντιθέτου, οι οποίοι βασίζονται σε επιλεκτικές δημοσκοπήσεις όπως οι πρόσφατες έρευνες της YouGov. Αυτές οι στιγμιαίες απεικονίσεις της κοινής γνώμης δεν υποκαθιστούν τον ενδελεχή δημοκρατικό έλεγχο. Ζητήματα πολιτιστικής κληρονομιάς απαιτούν πιο αυστηρές, τεκμηριωμένες και συμμετοχικές διαδικασίες.

Δεν έχει υπάρξει κοινοβουλευτικός έλεγχος και δεν υπάρχει δημόσια εντολή για την αποσυναρμολόγηση ενός από τα σημαντικότερα πολιτιστικά κειμήλια της Βρετανίας. Ακόμα πιο σοβαρά, η μυστικότητα αυτή ενδέχεται να συνιστά παραβίαση των θεσμικών καθηκόντων που οι επίτροποι των μουσείων οφείλουν προς το κοινό. Σύμφωνα με μακροχρόνιες αρχές δικαίου και εντιμότητας, οι θεσμικοί διαχειριστές έχουν υποχρέωση να ενεργούν με διαφάνεια και προς το συμφέρον των δικαιούχων τους. Το να διαπραγματεύεται κανείς την απομάκρυνση πολιτιστικής περιουσίας που τελεί υπό θεσμική διαχείριση – ιδιαίτερα υπό συνθήκες αδιαφάνειας, ξένης επιρροής και πολιτικών πιέσεων – εγκυμονεί σαφή και επιδεκτική νομικής αγωγής παραβίαση καθήκοντος.

Υπάρχει πλούσια νομολογία που επιβεβαιώνει ότι οι θεσμικοί διαχειριστές οφείλουν να ενημερώνουν και να προειδοποιούν ενεργά τους δικαιούχους για οποιαδήποτε ενέργεια που ενδέχεται να μην εξυπηρετεί τα συμφέροντά τους. Αυτό δεν έχει συμβεί. Συνεπώς, υποστηρίζουμε ότι οποιαδήποτε συζήτηση, διαπραγμάτευση ή διευθέτηση που έχει ήδη πραγματοποιηθεί χωρίς πλήρη δημόσια διαφάνεια είναι επιβαρυμένη και πρέπει να θεωρηθεί άκυρη.

Η αναμόρφωση της διακυβέρνησης είναι αναγκαία. Ορισμένοι επίτροποι ίσως χρειαστεί να επανεξετάσουν τη θέση τους. Τουλάχιστον, οποιαδήποτε περαιτέρω δραστηριότητα σε αυτόν τον τομέα πρέπει να διακοπεί εν αναμονή μιας επίσημης δημόσιας έρευνας και ανεξάρτητης νομικής εξέτασης. Διατηρούμε το δικαίωμα να ζητήσουμε νομικές συμβουλές για τον καλύτερο τρόπο προστασίας των συμφερόντων του βρετανικού λαού, υπό την ιδιότητά του ως δικαιούχου του θεσμικού καταπιστεύματος του Μουσείου, περιλαμβανομένης της προσφυγής για έκδοση ασφαλιστικών μέτρων που θα αναστείλουν οποιαδήποτε εν εξελίξει ή μελλοντική διαπραγμάτευση μέχρις ότου οι δικαιούχοι έχουν πλήρως ενημερωθεί και δεόντως προειδοποιηθεί για τους πιθανούς κινδύνους και τις αρνητικές συνέπειες τέτοιων ενεργειών.

Το Βρετανικό Μουσείο δεν είναι ιδιωτικό ίδρυμα. Οι επίτροποί του δεν μπορούν να ενεργούν ως “φιλόσοφοι-βασιλείς”, αναθεωρώντας την ιστορία και το νόμο στο όνομα μιας μόδας εξιλέωσης. Καλούμε συνεπώς το Κοινοβούλιο, την Κυβέρνηση και το Διοικητικό Συμβούλιο του Βρετανικού Μουσείου να αναστείλουν κάθε συζήτηση περί μεταβίβασης, μόνιμου δανεισμού ή αποδέσμευσης των Μαρμάρων του Έλγιν μέχρι να πραγματοποιηθεί πλήρης δημόσια επανεξέταση.

Δεν πρόκειται μόνο για τα Μάρμαρα του Έλγιν. Πρόκειται για το μέλλον κάθε αντικειμένου σε κάθε μουσείο της Βρετανίας. Αν η πολιτική μόδα και η ξένη χρηματοδότηση μπορούν να διαβρώσουν τις νομικές μας ασφαλιστικές δικλείδες μία φορά, μπορούν να το κάνουν ξανά.

Δεν θα μείνουμε αμέτοχοι καθώς αυτό το μέλλον διακυβεύεται».