Το «boycott Turkey» της Ινδίας και τα διλήμματα του Τούρκου προέδρου

  Τετάρτη, 21 Μαΐου, 2025

Η Αγκυρα προχώρησε τα περασμένα χρόνια σε μια σειρά από επιλογές που της γύρισαν μπούμερανγκ. Σε κάποιες από αυτές τις περιπτώσεις το πλήρωσε ακριβά

Γιώργος Σκαφιδάς

Παρά την κληρονομιά του «επιτηδείου ουδέτερου» που κουβαλά ήδη από τη δεκαετία του 1940 – μια κληρονομιά που, τόσες δεκαετίες μετά, συνεχίζει να επαναβεβαιώνει, ειδικά όταν καλείται να τοποθετηθεί στον άξονα μεταξύ Δύσης και Ανατολής –, η πλευρά Ερντογάν έχει αποδείξει στην πράξη ότι μπορεί, όταν θέλει, να παίρνει αποφασιστικά θέση υπέρ του ενός ή του άλλου.

Οταν ο Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι ανέτρεψε τον Μοχάμεντ Μόρσι και τη Μουσουλμανική Αδελφότητα στην Αίγυπτο το 2013, ο Ερντογάν πήρε θέση ξεκάθαρα υπέρ του Μόρσι, κατακεραυνώνοντας τον Σίσι ως «πραξικοπηματία», «τύραννο» και «δολοφόνο».

Ο Ερντογάν στην Αίγυπτο 12 χρόνια μετά – Το επεισοδιακό παρελθόν με τον Σίσι και η επανεκκίνηση

Οταν οι Σαουδάραβες, οι Εμιρατινοί και οι Αιγύπτιοι ήρθαν σε ρήξη (διπλωματική, και όχι μόνο) με το Κατάρ το 2017, η πλευρά Ερντογάν έσπευσε να συμπαραταχθεί ανοιχτά με την Ντόχα απέναντι στο Ριάντ, ενάντια στο οποίο θα άνοιγε ακόμη ένα μέτωπο αντιπαράθεσης το 2018, στη σκιά της δολοφονίας του Τζαμάλ Κασόγκι.

Οταν οι Αμερικανοί στήριζαν στρατιωτικά τους Κούρδους ενάντια στους τζιχαντιστές του επονομαζόμενου «ισλαμικού κράτους» στη Συρία και στο βόρειο Ιράκ μετά το 2014, οι Τούρκοι προτιμούσαν να αποκηρύσσουν τους Κούρδους ως «χειρότερους από τους τζιχαντιστές» και στήριζαν παρασκηνιακά ομάδες ακραίων ισλαμιστών.

Οταν οι Αμερικανοί καλούσαν, το 2019, τους Τούρκους να μην προχωρήσουν στην αγορά των ρωσικών S-400, η πλευρά Ερντογάν έκανε τελικώς ακριβώς το αντίθετο και, κατά συνέπεια, εκδιώχθηκε από το πρόγραμμα συμπαραγωγής των μαχητικών F-35 ως «αντίπαλος της Αμερικής».

Τουρκία vs Ισραήλ: Μια επεισοδιακή σχέση σε «πολεμική» τροχιά

Ενώ κάθε φορά που η ένταση ανέβαινε στο Παλαιστινιακό από το 2004 και έπειτα, η Αγκυρα έπαιρνε εμφατικά θέση στο πλευρό της Χαμάς και ενάντια στην ισραηλινή ηγεσία.

Οι προαναφερθείσες επιλογές συνοδεύτηκαν από «κόστη» για την τουρκική πλευρά, η οποία εκλήθη να διαχειριστεί σειρά από σοβαρές κρίσεις στις σχέσεις της με εταίρους, συμμάχους και γείτονες τα περασμένα χρόνια.

Το μότο των «μηδενικών προβλημάτων με τους γείτονες», που ευαγγελιζόταν άλλοτε ο Αχμέτ Νταβούτογλου, κατέληξε να αναδιατυπώνεται στην πράξη ως «μηδενικοί γείτονες χωρίς προβλήματα».

Ειδικά στην περίπτωση της Τουρκίας ωστόσο, και αυτό είναι κάτι στο οποίο «ποντάρει» η τουρκική ηγεσία, πολλά μπορεί να αλλάξουν από τη μια στιγμή στην άλλη, μέσα από ξαφνικές αλλαγές πλεύσης και στροφές 180 μοιρών… όπως και έγινε με την Αίγυπτο, τα Εμιράτα, τον Σίσι, τη Σαουδική Αραβία κ.ά.

Η τουρκική ηγεσία ρισκάρει να βρεθεί αντιμέτωπη με κρίσεις, με την προσδοκία ότι αυτές θα την ωφελήσουν ή ότι, αν δεν την ωφελήσουν, θα ξεπεραστούν. Θεωρεί ότι λόγω μεγέθους, γεωγραφικής θέσης και ιδιοσυγκρασίας, μπορεί να αντέξει τα όποια κόστη αυτών των κρίσεων.

Ινδία vs Πακιστάν: Ο παρ’ ολίγον πυρηνικός πόλεμος του 2019 και τα νέα «φιτίλια» από ΗΠΑ και Κίνα

Υπάρχουν κράτη και οργανώσεις με τις οποίες η Τουρκία του ισλαμιστή Ερντογάν παραδοσιακά συμπαρατάσσεται. Η Χαμάς, η Μουσουλμανική Αδελφότητα, το Αζερμπαϊτζάν και το Πακιστάν (στο οποίο η τουρκική πλευρά έχει πουλήσει ουκ ολίγα τουρκικά οπλικά συστήματα, μεταξύ αυτών και εκατοντάδες drones) είναι μεταξύ αυτών.

Ως εκ τούτου, όταν οι εξοπλισμένες με πυρηνικά δυνάμεις της Ινδίας και του Πακιστάν βρέθηκαν να ανταλλάσσουν πυρά πάνω από το Κασμίρ προ εβδομάδων, η Τουρκία του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στήριξε ανοιχτά το Ισλαμαμπάντ ενάντια στους Ινδούς… οι οποίοι όμως αντέδρασαν καλώντας σε μποϊκοτάζ κατά της Τουρκίας και των τουρκικών προϊόντων.   

Ινδοί τουρίστες ακύρωσαν τις διακοπές που είχαν προγραμματίσει σε Τουρκία ή Αζερμπαϊτζάν. Πολλοί εξ αυτών μάλιστα τις «ανακατεύθυναν», επιλέγοντας άλλους προορισμούς, της Ελλάδας συμπεριλαμβανομένης. «Η τουριστική ροή προς την Τουρκία, η οποία υποδέχθηκε πέρυσι τουλάχιστον 274.000 Ινδούς, έχει μειωθεί κατακόρυφα, με τις κρατήσεις να έχουν μειωθεί κατά 60% και τις ακυρώσεις να έχουν αυξηθεί κατά 250%», σύμφωνα με την Deutsche Welle.

Τουρκία: H στήριξη στο Πακιστάν στέλνει τους Ινδούς τουρίστες στην Ελλάδα

Παράλληλα, επικαλούμενο λόγους «εθνικής ασφάλειας», το υπουργείο πολιτικής αεροπορίας της Ινδίας ανακάλεσε την άδεια της τουρκικής εταιρείας Celebi η οποία παρέχει υπηρεσίες εδάφους σε μεγάλα ινδικά αεροδρόμια, ενώ εκατοντάδες Ινδοί έμποροι διαμηνύουν πια, από την πλευρά τους, ότι πρόκειται να περιορίσουν σημαντικά, ή ακόμη και να διακόψουν πλήρως, τις εισαγωγές προϊόντων από την Τουρκία.

«Ινδικά παντοπωλεία και μεγάλα ηλεκτρονικά καταστήματα λιανικής πώλησης συμμετέχουν στο συνεχιζόμενο μποϊκοτάζ των τουρκικών προϊόντων, μπλοκάροντας τις εισαγωγές σοκολάτας, καφέ, καλλυντικών, ρούχων κ.ά.», γράφει η ινδική Financial Express.  

Η Ινδία των 1,4 δισεκατομμυρίων κατοίκων είναι τεράστια ως αγορά και, ως εκ τούτου, ένα ινδικό «boycott Turkey», εάν συνεχιστεί και διευρυνθεί, θα μπορούσε να οδηγήσει σε σημαντικές τουρκικές απώλειες. Ωστόσο, οι εισαγωγές τροφίμων και ρούχων από την Τουρκία ανήλθαν πέρυσι σε περίπου 315 εκατ. δολ., ποσό όχι αμελητέο αλλά όχι και ιδιαίτερα εντυπωσιακό εάν αναλογιστεί κανείς το μέγεθος της ινδικής αγοράς

Από την άλλη πλευρά βέβαια, η Αγκυρα έχει και άλλους λόγους να ανησυχεί, λόγους που έχουν να κάνουν για παράδειγμα με τον -προωθούμενο από το Νέο Δελχί- Οικονομικό Διάδρομο Ινδίας-Μέσης Ανατολής-Ευρώπης (IMEC) που θα ξεκινά από την Ινδία και θα φτάνει στην Ευρώπη… παρακάμπτοντας την Τουρκία.

ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ