Το δίλημμα της κυβέρνησης για τον «σκόπελο Καραμανλή»

Δευτέρα, 19 Μαΐου, 2025

Γρηγόρης Τζιοβάρας

Στο Μαξίμου αναζητούν την «κατάλληλη μέθοδο για να οδηγηθεί σε κάποιου είδους δικαστική κρίση ο πρώην υπουργός Κώστας Αχ. Καραμανλής, με τον μικρότερο δυνατό πολιτικό και κοινωνικό αντίκτυπο» και περιμένουν την πρόταση του ΠαΣοΚ - Τι θα γίνει αν οι δικαστές διαπιστώσουν κακούργημα.

Υπό τον φόβο μιας νέας αναζωπύρωσης της κοινωνικής έντασης γύρω από την υπόθεση των Τεμπών, στο Μέγαρο Μαξίμου μελετούν προσεκτικά τους επόμενους χειρισμούς για τη διερεύνηση των ευθυνών που βαρύνουν κυβερνητικά στελέχη, τα οποία έχουν εμπλακεί στη σιδηροδρομική τραγωδία και αναφέρονται στην ογκώδη δικογραφία που εκκρεμεί τις τελευταίες εβδομάδες στη Βουλή.

Στο κυβερνητικό επιτελείο πήραν πολλές επικοινωνιακές ανάσες από τη δημοσιοποίηση τις προηγούμενες ημέρες της πραγματογνωμοσύνης του καθηγητή του ΕΜΠ Δημήτρη Καρώνη που κατέληγε στο συμπέρασμα ότι σε ακραίες συνθήκες τα «έλαια σιλικόνης θα μπορούσαν να προκαλέσουν την πυρόσφαιρα» η οποία δημιουργήθηκε αμέσως μετά τη μοιραία μετωπική σύγκρουση των δύο αμαξοστοιχιών.

Αναζητώντας την κατάλληλη μέθοδο

Πριν καλά-καλά διαβαστεί στο σύνολό του το πόρισμα Καρώνη, ο προπαγανδιστικός μηχανισμός της κυβέρνησης έσπευσε να ισχυριστεί με πανηγυρικούς τόνους ότι «κατέρρευσε το αφήγημα της συγκάλυψης».

Παρά, ωστόσο, τον δυσανάλογο με τα δεδομένα θόρυβο τον οποίο ξεσήκωσαν τα κυβερνητικά στελέχη, σε μια σαφή προσπάθεια να στριμώξουν την αντιπολίτευση και πρωτίστως το ΠαΣoΚ, οι πλέον σοβαροί εξ αυτών αναγνωρίζουν ότι η συγκεκριμένη εξέλιξη δεν σχετίζεται με τα αποδιδόμενα στον πρώην υπουργό Υποδομών και Μεταφορών.

Το δίλημμα το οποίο έχει να συγκεράσει το κυβερνητικό επιτελείο είναι από τη μια «να αποφύγει την επαναφορά της μονοθεματικής ατζέντας, η οποία επικράτησε στη δημόσια ζωή για σχεδόν ένα τρίμηνο», και από την άλλη «να βρεθεί η κατάλληλη μέθοδος για να οδηγηθεί σε κάποιου είδους δικαστική κρίση ο πρώην υπουργός Κώστας Αχ. Καραμανλής, με τον μικρότερο δυνατό πολιτικό και κοινωνικό αντίκτυπο», όπως επισημαίνεται χαρακτηριστικά από πηγές που γνωρίζουν το ενδοκυβερνητικό παρασκήνιο.

Για να συμβεί, όμως, αυτό απαιτείται να επιτευχθεί ένα «modus vivendi» ανάμεσα στο Μέγαρο Μαξίμου και τον κ. Καραμανλή ώστε να δεχθεί ο τελευταίος να παραπεμφθεί για πλημμέλημα στο Δικαστικό Συμβούλιο με παράκαμψη της Προανακριτικής Επιτροπής.

Στάση αναμονής από την κυβέρνηση

Συγκλίνουσες πληροφορίες από πηγές με τις οποίες συνομίλησε «Το Βήμα» αναφέρουν ότι υπάρχει γραμμή επικοινωνίας ανάμεσα στο πρωθυπουργικό γραφείο και τον κ. Καραμανλή, ο οποίος έχει συγκροτήσει το δικό του νομικό επιτελείο που μελετά το περιεχόμενο της δικογραφίας που έστειλαν στη Βουλή οι δικαστικές αρχές της Λάρισας με βάση τις πρόνοιες της νομοθεσίας για την ποινική ευθύνη των υπουργών. Και οι δύο πλευρές, ωστόσο, αποφεύγουν προς το παρόν να ανοίξουν πλήρως τα χαρτιά τους. Κι αυτό για δύο λόγους:

Πρώτον, διότι εκτιμούν ότι ο χρόνος λειτουργεί υπέρ της εκτόνωσης της έντασης, όπως δείχνουν όλες οι τελευταίες δημοσκοπήσεις στις οποίες τα ζητήματα της οικονομίας και ειδικότερα αυτά των αυξήσεων στις τιμές των αγαθών και υπηρεσιών (στέγη, κ.ά.) αξιολογούνται πλέον από τους πολίτες ως πιο σημαντικά από τα Τέμπη, και δεύτερον επειδή αναμένουν να προηγηθεί η κατάθεση των προτάσεων κατηγορίας που ετοιμάζουν τα κόμματα της αντιπολίτευσης, έτσι ώστε να υπάρξει αντίκρουσή τους πριν οριστικοποιηθεί η τελική στάση που θα τηρήσει η κυβερνητική παράταξη όταν – πιθανότατα στις αρχές Ιουνίου – κληθεί η Βουλή να αποφασίσει για το τι μέλλει γενέσθαι.

«Η κυβέρνηση θέλει πάση θυσία να αποφύγει τη μονοθεματική ατζέντα» αναφέρουν συνομιλητές του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη. «Δεν πρέπει, δηλαδή, να επιτρέψουμε να κυριαρχήσει ξανά στην επικαιρότητα το θέμα των Τεμπών και να ασχολούνται τα μέσα ενημέρωσης και τα κοινωνικά δίκτυα αποκλειστικά με αυτό» συμπληρώνουν.

Η στρατηγική του Μαξίμου και το Κέντρο

Προς αυτή την κατεύθυνση, η στρατηγική την οποία έχει χαράξει το επιτελείο του Μεγάρου Μαξίμου κατατείνει στην «αντιμετώπιση των θεωριών συνωμοσίας και των fake news που διακινούνται γύρω από την τραγική αυτή υπόθεση και τροφοδοτούν κλίμα τοξικών πολιτικών αντιπαραθέσεων».

Κύριος στόχος της κυβερνητικής αντεπίθεσης καθίσταται το ΠαΣοΚ το οποίο κατηγορείται ότι «διολισθαίνει σε τοξική αντιπολίτευση και στα σενάρια συνωμοσίας» με σαφή επιδίωξη να εκτεθεί το κόμμα της αντιπολίτευσης στο κεντρώο εκλογικό ακροατήριο, το οποίο δεν είναι επιρρεπές στη συνωμοσιολογία και αποτελεί την περισσότερο διεκδικούμενη δεξαμενή ψηφοφόρων.

Την ίδια ώρα, πάντως, συνεργάτες του Πρωθυπουργού εκμυστηρεύονται ότι η «πίεση» προς το ΠαΣοΚ αποτελεί τον έναν πυλώνα της κυβερνητικής στρατηγικής. Ο άλλος συνίσταται στην παρουσίαση μιας «συνεκτικής και καλά τεκμηριωμένης κυβερνητικής επιχειρηματολογίας» γύρω από την υπόθεση των Τεμπών. Υπόθεση η οποία αναγνωρίζεται ότι «εξακολουθεί να συγκινεί ένα σημαντικό τμήμα της κοινωνίας, κυρίως επειδή ανέδειξε τις τεράστιες παθογένειες του ελληνικού κράτους».

Υπό αυτή την έννοια, αναγνωρίζεται από κυβερνητικούς αξιωματούχους η δυσκολία την οποία έχουν να χειριστούν τη δικογραφία για τον κ. Καραμανλή και τα άλλα γαλάζια στελέχη που θήτευσαν την ίδια περίοδο στο υπουργείο και περιέχονται στη δικογραφία, με το «μοντέλο Τριαντόπουλου». Και αυτό γιατί ενώ σε εκείνη την περίπτωση υπήρχε το αδίκημα της παράβασης καθήκοντος στη δικογραφία, για τον κ. Καραμανλή ακολουθήθηκε από τον ανακριτή η νομική επιταγή τής αμελλητί παραπομπής της δικογραφίας στο Κοινοβούλιο, χωρίς διατύπωση κατηγορίας, αρμοδιότητα που ανήκει στη Βουλή.

Και αν διαπιστώσουν κακούργημα;

Για αυτόν τον λόγο θεωρείται δεδομένο ότι το ΠαΣοΚ, το οποίο διαθέτει και τον απαραίτητο αριθμό βουλευτών για να αποδώσει κατηγορία, το πιθανότερο είναι να το πράξει για διατάραξη της ασφάλειας των συγκοινωνιών, κακούργημα με ποινή που φθάνει μέχρι την ισόβια κάθειρξη αν επήλθε θάνατος. Αυτή θα αφορά τον κ. Καραμανλή, ενδεχομένως και τα υπόλοιπα πολιτικά στελέχη του υπουργείου Μεταφορών εκείνης της περιόδου, δηλαδή τους πρώην υφυπουργούς Μιχάλη Παπαδόπουλο, Γιώργο Καραγιάννη και Γιάννη Κεφαλογιάννη.

Η κυβερνητική παράταξη δεν είναι διατεθειμένη να ακολουθήσει αυτή τη συλλογιστική. Αν και επισήμως υποστηρίζεται από κυβερνητικές πηγές ότι για να αποφασίσουν πώς θα κινηθούν πρέπει πρώτα να δουν την πρόταση της αντιπολίτευσης, ο πραγματικός προσανατολισμός είναι ότι δεν πρόκειται να υπερψηφιστεί πρόταση που θα αφορά κακούργημα.

Εχουν μάλιστα έτοιμη την επιχειρηματολογία με την οποία θα αποκρούσουν τις προτάσεις των αντιπολιτευόμενων κομμάτων. «Η αντιπολίτευση μέχρι τώρα έχει δείξει ότι θέλει να μετατρέψει τη χώρα σε ένα απέραντο δικαστήριο. Από τα προφορικά επιχειρήματα που έχουμε ακούσει, δείχνουν ότι θέλουν να πολιτικοποιήσουν μια ποινική υπόθεση» αναφέρουν.

Κατά την άποψή τους, «το επιχείρημα ο υφιστάμενος κατηγορείται για κακούργημα, άρα πρέπει και ο προϊστάμενος να κατηγορηθεί πάλι για κακούργημα, είναι αντίθετο και στη νομική επιστήμη και στην κοινή λογική. Κάθε άνθρωπος, κάθε φυσικό πρόσωπο, έχει ξεχωριστή αντιμετώπιση στην ποινική δικαιοσύνη, με βάση τα πραγματικά περιστατικά».

Υπό αυτό το πρίσμα, η κυβερνητική πλειοψηφία θα καταθέσει δική της πρόταση, υποστηρίζοντας ότι «αν τα μέλη του Δικαστικού Συμβουλίου αποφασίσουν ότι ο κ. Καραμανλής βαρύνεται με κακούργημα, τότε η δικογραφία θα επιστρέψει στη Βουλή για να αναβαθμιστεί το αδίκημα». Ο πρώην υπουργός Μεταφορών, ο οποίος όπως λέει σε συνομιλητές του επιθυμεί να καθαρίσει το όνομά του, θεωρεί ότι δεν στοιχειοθετείται αδίκημα για τον ίδιο στη δικογραφία, πάντως σε καμία περίπτωση  κακούργημα, και περιμένει να καθορίσει τη στάση του αφού δει τις κινήσεις της κυβέρνησης και του ΠαΣοΚ, η πρόταση του οποίου αναμένεται να κατατεθεί αύριο, για τη σύσταση της προανακριτικής επιτροπής.

ΤΟ ΒΗΜΑ