Δαρεία-Νεφέλη Βουρδουμπά: «Πάνω από το 97% των ελληνικών ακτών έχουν εξαιρετική ποιότητα»

 Τρίτη 26 Αυγούστού, 2025

Ντιάνα Καρτσαγκούλη

Η Δαρεία-Νεφέλη Βουρδουμπά, διευθύντρια της Ελληνικής Εταιρείας Προστασίας της Φύσης, μας εξηγεί πώς απονέμεται η Γαλάζια Σημαία, τι σημαίνει για μια ακτή η βράβευση και ποια είναι η διαδικασία ελέγχου που εξασφαλίζει την ποιότητα των ελληνικών παραλιών.

Έχετε αναρωτηθεί ποτέ πώς επιλέγονται οι παραλίες που φέρουν τη Γαλάζια Σημαία; Ποια είναι η διαδικασία που ακολουθείται, ποια κριτήρια πρέπει να τηρούνται και τι συμβαίνει με εκείνες που δεν φέρουν το χαρακτηριστικό σημαιάκι;

Για την Ελλάδα, μια χώρα με τεράστια ακτογραμμή και βαθιά σχέση με τη θάλασσα, το πρόγραμμα έχει ιδιαίτερη βαρύτητα. Και η Ελληνική Εταιρεία Προστασίας της Φύσης είναι ο φορέας που έχει αναλάβει να το υλοποιεί με αυστηρές διαδικασίες, αξιολογήσεις και ελέγχους σε συνεργασία με διεθνείς οργανισμούς.

Η «Γαλάζια Σημαία» λοιπόν, αποτελεί ένα διεθνές περιβαλλοντικό πρόγραμμα που ξεκίνησε με στόχο την ανάδειξη των ακτών και των μαρίνων που πληρούν υψηλά πρότυπα ποιότητας. 

Η διάκριση αφορά την ποιότητα του νερού, αλλά ταυτόχρονα εξετάζεται η ασφάλεια, η προσβασιμότητα, η οργάνωση, η περιβαλλοντική εκπαίδευση, η διαχείριση της ακτής. 

Η εικόνα των ελληνικών ακτών το 2025

Η φετινή χρονιά βρίσκει την Ελλάδα δεύτερη παγκοσμίως στον αριθμό των ακτών με τις περισσότερες γαλάζιες σημαίες. Αυτό μεταφράζεται πρακτικά σε 657 βραβευμένα σημεία. Από αυτά, 623 είναι ακτές, 17 μαρίνες και 17 τουριστικά σκάφη. Το μερίδιο της χώρας μας αντιστοιχεί περίπου στο 15% του συνόλου που συμμετέχει στο διεθνές πρόγραμμα, γεγονός που δείχνει σταθερή ανοδική πορεία. 

Στην κορυφή των 52 χωρών που συμμετέχουν παραμένει η Ισπανία, ενώ παγκοσμίως βραβεύτηκαν συνολικά 4.302 ακτές, 736 μαρίνες και 158 σκάφη. Σε εθνικό επίπεδο, η Χαλκιδική ξεχωρίζει ξανά με 93 σημαίες, ενώ η Κρήτη διατηρεί την πρωτιά ανάμεσα στις περιφέρειες με 153.

Στην Ελλάδα, το πρόγραμμα εφαρμόζεται από την Ελληνική Εταιρεία Προστασίας της Φύσης (ΕΕΠΦ), έναν φορέα με μακρά πορεία σε θέματα περιβάλλοντος, ο οποίος συντονίζει τις αιτήσεις, διενεργεί ελέγχους και συνεργάζεται με την Εθνική Επιτροπή Κρίσεων αλλά και με τη Διεθνή Επιτροπή που παίρνει την τελική απόφαση.

Η πλέον λοιπόν αρμόδια για να μας αναλύσει περισσότερο το πρόγραμμα -τι εξετάζει, πόσο διαρκεί η διαδικασία-, αλλά και τι συμβαίνει με τις ελληνικές ακτές, είναι η διευθύντρια της ΕΕΠΦ, Δαρεία-Νεφέλη Βουρδουμπά.  

Πότε ξεκινά η διαδικασία για τις Γαλάζιες Σημαίες και πόσο διαρκεί;

Από τον Οκτώβριο ξεκινούν οι αιτήσεις από δήμους και ξενοδοχεία που θέλουν να συμμετάσχουν. Το φθινόπωρο είναι η περίοδος που οι ακτές έχουν αδειάσει από επισκέπτες και αποτελεί πρακτικά τον κατάλληλο χρόνο για να υποβληθούν οι φάκελοι. 

Ακολουθεί έλεγχος από την ΕΕΠΦ και στη συνέχεια όλα περνούν στην Εθνική Επιτροπή Κρίσεων. Εκεί συμμετέχουν εκπρόσωποι από όλους τους αρμόδιους φορείς που συνδέονται άμεσα με τα κριτήρια του προγράμματος όπως αρμόδια  Υπουργεία, ο Ερυθρός Σταυρός, κ.ά.

Όλοι εξετάζουν αν πληρούνται τα κριτήρια και εισηγούνται ποιες ακτές θα προωθηθούν προς βράβευση. Οι φάκελοι φεύγουν στη Διεθνή Επιτροπή που παίρνει την τελική απόφαση.

Πότε ανακοινώνονται οι βραβεύσεις;

Τα αποτελέσματα δημοσιεύονται τον Μάιο. Ωστόσο, οι σημαίες αποστέλλονται μετά από έλεγχο. Ζητείται από τους διαχειριστές να αποδείξουν με φωτογραφικό υλικό ότι η ακτή είναι οργανωμένη και έτοιμη. Έπειτα παραλαμβάνουν τη σημαία. Αυτή η διαδικασία θεσπίστηκε ώστε να διασφαλιστεί ότι το βραβείο συνοδεύεται από ουσιαστική ετοιμότητα.

Υπάρχουν περιπτώσεις που μια ακτή χάνει τη σημαία μέσα στον χρόνο που την κέρδισε;

Βεβαίως. Γίνονται έλεγχοι μέσα στο καλοκαίρι, συνήθως Ιούλιο και Αύγουστο, και οι επισκέψεις είναι αιφνιδιαστικές. Αν διαπιστωθούν ελλείψεις, δίνεται διορία για διορθώσεις ή ζητείται προσωρινή υποστολή της σημαίας. 

Όταν το πρόβλημα είναι σοβαρό, η ακτή αποσύρεται από το πρόγραμμα. Επίσης, υπάρχουν και καταγγελίες πολιτών με φωτογραφίες που οδηγούν σε νέους ελέγχους. Έτσι η βράβευση παραμένει ουσιαστική και συνεχώς ελεγχόμενη.

Πόσο σημαντική είναι η ποιότητα του νερού στην αξιολόγηση;

Η ποιότητα των υδάτων αποτελεί θεμελιώδη προϋπόθεση. Οι δειγματοληψίες γίνονται από διαπιστευμένα εργαστήρια με εποπτεία του Υπουργείου Περιβάλλοντος και των κατά τόπους Διευθύνσεων Υδάτων. Η οδηγία της Ευρωπαϊκής Ένωσης απαιτεί σειρά μετρήσεων κάθε μήνα από Μάιο ως Οκτώβριο. Η αξιολόγηση βασίζεται σε ιστορικό τετραετίας, ώστε να φαίνεται η σταθερότητα των αποτελεσμάτων.

Τι δείχνουν τα στοιχεία για την Ελλάδα;

Η εικόνα είναι εντυπωσιακή. Πάνω από το 97% των ελληνικών ακτών διαθέτουν εξαιρετική ποιότητα νερών. Αυτό σημαίνει ότι όποιος κολυμπά σε θάλασσες της χώρας μας, ακόμη και στην Αττική, απολαμβάνει καθαρά και ασφαλή νερά. Παραλίες με παλιότερη κακή φήμη, όπως ακτές της Αττικής, σήμερα εμφανίζουν σταθερά εξαιρετικά αποτελέσματα.

Η Γαλάζια Σημαία όμως δεν αφορά μόνο την ποιότητα των υδάτων.

Η σημαία πιστοποιεί πολλά περισσότερα. Περιλαμβάνει κριτήρια ασφάλειας, όπως παρουσία ναυαγοσωστών ή σωστού εξοπλισμού διάσωσης, κριτήρια προσβασιμότητας για άτομα με αναπηρία, περιβαλλοντικής διαχείρισης με στόχο την αποφυγή αυθαίρετων παρεμβάσεων, καθώς και κριτήρια πληροφόρησης και εκπαίδευσης όπως δράσεις ενημέρωσης για το περιβάλλον για το κοινό. Είναι μια συνολική αξιολόγηση της ποιότητας της εμπειρίας που προσφέρει μια ακτή.

Τι σημαίνει για τους διαχειριστές το να μπουν στο πρόγραμμα;

Είναι εθελοντικό πρόγραμμα. Όσοι συμμετέχουν αναλαμβάνουν ευθύνη και ρίσκο, καθώς η απόσυρση αποτελεί πιθανότητα. Για αυτό κάποιοι που δεν είναι σίγουροι προτιμούν να μην υποβάλουν αίτηση. Εκείνοι που το επιλέγουν όμως απολαμβάνουν κύρος και αναγνωρισιμότητα, κάτι που ενισχύει και τον τουρισμό.

Πόσο αυστηρή είναι η διεθνής εποπτεία;

Εκτός από τους ελέγχους του ελληνικού φορέα, υπάρχουν και αιφνιδιαστικές επισκέψεις από το Διεθνές Γραφείο που εδρεύει στη Δανία. Η ημερομηνία δεν γνωστοποιείται. Ελέγχουν επιτόπου κριτήρια, μιλούν με διαχειριστές, εξετάζουν τις υποδομές. Το πρόγραμμα εφαρμόζεται σε 51 χώρες και η διεθνής παρακολούθηση διασφαλίζει την αξιοπιστία του θεσμού.

Ποιες είναι οι ειδικές απαιτήσεις για την προσβασιμότητα;

Ζητείται τουλάχιστον μία ακτή ανά δημοτική ενότητα να είναι πλήρως προσβάσιμη. Αυτό σημαίνει σωστές ράμπες, διαδρομές, τουαλέτες με προδιαγραφές, ώστε άτομα με κινητικές δυσκολίες να απολαμβάνουν την εμπειρία στο σύνολό της. Προτιμάται να οργανώνεται μία ακτή σωστά, αντί για πολλές με ελλείψεις.

Μιλήστε μας για την εκπαιδευτική διάσταση.

Η Γαλάζια Σημαία ξεκίνησε ως πρόγραμμα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης. Για αυτό ζητείται κάθε ακτή να διοργανώνει δράσεις: από παιδικά παιχνίδια ευαισθητοποίησης μέχρι ημερίδες και ομιλίες. Στόχος είναι οι επισκέπτες να ενημερώνονται και να συμμετέχουν ενεργά στην προστασία του περιβάλλοντος.

TO BHMA