Πώς θα επιλεγεί ο διάδοχος του Δαλάι Λάμα – Η στάση της Κίνας

 

Σάββατο, 5 Ιουλίου, 2025

Δέσποινα Δημά

Photo Credits: REUTERS/Priyanshu Singh/File Photo

Η επιλογή του διαδόχου του Δαλάι Λάμα απασχολεί όχι μόνο τους οπαδούς της θρησκείας του, αλλά και την Κίνα, την Ινδία και τις Ηνωμένες Πολιτείες για στρατηγικούς λόγους. Ποια η διαδικασία που θα ακολουθηθεί, τι έχει δηλώσει ο ίδιος.

ΟΔαλάι Λάμα θα απευθυνθεί σε μια μεγάλη τριήμερη συγκέντρωση βουδιστών ηγετών αυτή την εβδομάδα ενόψει των 90ών γενεθλίων του. Οι οπαδοί του περιμένουν τον πνευματικό ηγέτη του Θιβέτ να αποκαλύψει λεπτομέρειες για τη διαδοχή του, μια κίνηση που θα μπορούσε να εξοργίσει την Κίνα, όπως αναφέρει το Reuters.

Η θιβετιανή παράδοση υποστηρίζει ότι η ψυχή ενός ανώτερου βουδιστή μοναχού μετενσαρκώνεται μετά τον θάνατό του για να συνεχίσουν την πνευματική κληρονομιά.

Ο 14ος Δαλάι Λάμα, που γεννήθηκε ως Λάμο Θοντάπ στις 6 Ιουλίου 1935, σε μια αγροτική οικογένεια στη σημερινή επαρχία Qinghai, αναγνωρίστηκε ως μια τέτοια μετενσάρκωση όταν ήταν μόλις δύο ετών. Μια ομάδα έρευνας που στάλθηκε από την κυβέρνηση του Θιβέτ έλαβε την απόφαση με βάση διάφορα σημάδια, όπως ένα όραμα που αποκαλύφθηκε σε έναν ανώτερο μοναχό.

Οι ερευνητές πείστηκαν όταν το νήπιο αναγνώρισε αντικείμενα του 13ου Δαλάι Λάμα με τη φράση: «Είναι δικό μου, είναι δικό μου».

Τον χειμώνα του 1940, μεταφέρθηκε στο παλάτι Ποτάλα στη Λάσα, την πρωτεύουσα της σημερινής Αυτόνομης Περιφέρειας του Θιβέτ και εγκαταστάθηκε επίσημα ως πνευματικός ηγέτης των Θιβετιανών.

Πώς θα επιλεγεί ο διάδοχος του Δαλάι Λάμα

Στο βιβλίο του “Voice for the Voiceless”, που κυκλοφόρησε τον Μάρτιο του 2025, ο Δαλάι Λάμα έχει αναφέρει ότι ο διάδοχός του θα γεννηθεί εκτός Κίνας.

Ο Δαλάι Λάμα ζει εξόριστος στη βόρεια Ινδία από το 1959, αφού διέφυγε από μια αποτυχημένη εξέγερση κατά της εξουσίας των κομμουνιστών του Μάο Τσετούνγκ. Απευθυνόμενος σε μια συγκέντρωση στην Νταραμσάλα, είπε: «Θα υπάρξει ένα είδος πλαισίου εντός του οποίου θα μπορούμε να μιλήσουμε για τη συνέχιση του θεσμού των Δαλάι Λάμα». Δεν διευκρίνισε περαιτέρω.

Σε μια ομιλία του το 2011, ο Δαλάι Λάμα ανέφερε επίσης πώς οι εξαιρετικά φωτισμένοι βουδιστές μπορούν να «εκδηλώσουν μια εμψύχωση πριν από το θάνατο».

Ορισμένοι ειδικοί έχουν εικάσει ότι αυτό μπορεί να σημαίνει ότι ο Δαλάι Λάμα ενδεχομένως να υπονοεί ότι θα μπορούσε να εκπαιδεύσει έναν διάδοχο κατά τη διάρκεια της ζωής του, αλλά οι Θιβετιανοί αξιωματούχοι λένε ότι αυτό είναι απίθανο.

Το εξόριστο κοινοβούλιο λέει ότι έχει δημιουργηθεί ένα σύστημα για την εξόριστη κυβέρνηση που θα συνεχίσει το έργο της, ενώ οι αξιωματούχοι του Ιδρύματος Gaden Phodrang θα επιφορτιστούν με την εξεύρεση και αναγνώριση του διαδόχου του.

Ο σημερινός Δαλάι Λάμα ίδρυσε το ίδρυμα το 2015 για να «διατηρήσει και να υποστηρίξει την παράδοση και τον θεσμό του Δαλάι Λάμα».

Σύμφωνα με την παράδοση του θιβετιανού βουδισμού, η αναζήτηση της μετενσάρκωσης του Δαλάι Λάμα πραγματοποιείται από τους επιφορτισμένους ιερείς οι οποίοι ταξιδεύουν στο Θιβέτ προκειμένου να εντοπίσουν σημάδια-οιωνούς.

Ποια θα μπορούσαν να είναι αυτά; Η κατεύθυνση προς την οποία είχε στρέψει το βλέμμα του ο Δαλάι Λάμα καθώς άφηνε την τελευταία του πνοή, ή η πορεία που ακολούθησε ο καπνός όταν καιγόταν στην πυρά η σορός του.

Καθοριστικής σημασίας μπορεί να είναι και τα οράματα που βλέπουν οι ιερείς όταν επισκέπτονται τη λίμνη-μαντείο Λάμο Λα-Τσο στο Θιβέτ.

Οι ιερείς εστιάζουν περισσότερο στα παιδιά που γεννήθηκαν ανήμερα ή σε μικρή χρονική απόσταση από τον θάνατο του προηγούμενου ιεράρχη. Αφότου βρεθούν οι υποψήφιοι νέοι Δαλάι Λάμα υποβάλλονται σε σειρά δοκιμασιών, έως ότου καταλήξουμε στον εκλεκτό.

Η στάση της Κίνας

«Οι Θιβετιανοί θα πρέπει να εκλέγουν ελεύθερα τον ηγέτη τους, τον άνθρωπο στον οποίο εγώ θα μπορέσω να εκχωρήσω την εξουσία μου», έχει αναφέρει ο Δαλάι Λάμα, με την Κίνα να μην συμφωνεί με τη συγκεκριμένη τοποθέτηση.

Η Κίνα λέει ότι οι ηγέτες της έχουν το δικαίωμα να εγκρίνουν τον διάδοχο του Δαλάι Λάμα, ως κληρονομιά από τους αυτοκρατορικούς χρόνους. Ένα τελετουργικό επιλογής, κατά το οποίο τα ονόματα των πιθανών μετενσαρκώσεων ανασύρονται από μια χρυσή τεφροδόχο, χρονολογείται από το 1793, κατά τη διάρκεια της δυναστείας των Τσινγκ.

Κινέζοι αξιωματούχοι έχουν επανειλημμένα δηλώσει ότι η μετενσάρκωση του Δαλάι Λάμα θα πρέπει να αποφασιστεί ακολουθώντας τους εθνικούς νόμους που καθορίζουν τη χρήση της χρυσής τεφροδόχου και των μετενσαρκώσεων εντός των συνόρων της Κίνας.

Πολλοί Θιβετιανοί ισχυρίζονται ότι οποιοσδήποτε κινεζικός ρόλος στην επιλογή αποτελεί τέχνασμα για την άσκηση επιρροής στην κοινότητα.

Στο βιβλίο του, ζήτησε από τους Θιβετιανούς να μην αποδεχθούν «έναν υποψήφιο που επιλέγεται για πολιτικούς σκοπούς από οποιονδήποτε, συμπεριλαμβανομένων εκείνων στη Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας», αναφερόμενος στη χώρα με το επίσημο όνομά της.

Το Πεκίνο θεωρεί τον Δαλάι Λάμα, ο οποίος έφυγε από το Θιβέτ το 1959 μετά από μια αποτυχημένη εξέγερση κατά της κινεζικής κυριαρχίας, αυτονομιστή και λέει ότι θα επιλέξει τον διάδοχό του.

Τον Μάρτιο του 2025, εκπρόσωπος του κινεζικού υπουργείου Εξωτερικών δήλωσε ότι ο Δαλάι Λάμα είναι πολιτικός εξόριστος με «κανένα δικαίωμα να εκπροσωπεί τον θιβετιανό λαό».

Η Ντόλμα Τσέρινγκ Τεϊκάνγκ, αναπληρώτρια πρόεδρος του εξόριστου Κοινοβουλίου του Θιβέτ στην Νταραμσάλα, δήλωσε ότι είναι σημαντικό για τον κόσμο να ακούσει απευθείας από τον Δαλάι Λάμα για το θέμα, επειδή η Κίνα «προσπαθεί να τον δυσφημίσει σε κάθε ευκαιρία και προσπαθούν να θέσουν κανόνες για το πώς η μετενσάρκωση του Δαλάι Λάμα θα ελέγχεται από αυτούς».

«Η Κίνα προσπαθεί να καταλάβει αυτόν τον θεσμό για πολιτικούς σκοπούς. Θέλουμε η μετενσάρκωση του Δαλάι Λάμα να γεννηθεί όχι μόνο για την επιβίωση του Θιβέτ ως ξεχωριστού πολιτισμού, θρησκείας και έθνους, αλλά και για την ευημερία όλης της ανθρωπότητας».

Πιθανός ρόλος Ινδίας και ΗΠΑ;

Η Ινδία εκτιμάται ότι φιλοξενεί περισσότερους από 100.000 Θιβετιανούς Βουδιστές, οι οποίοι είναι ελεύθεροι να σπουδάζουν και να εργάζονται εκεί.

Πολλοί Ινδοί σέβονται τον Δαλάι Λάμα και οι ειδικοί των διεθνών σχέσεων λένε ότι η παρουσία του στην Ινδία δίνει στο Νέο Δελχί ένα είδος μόχλευσης με την αντίπαλη Κίνα.

Σύμφωνα με το Reuters, οι Ηνωμένες Πολιτείες, οι οποίες αντιμετωπίζουν αυξανόμενο ανταγωνισμό από την Κίνα για παγκόσμια κυριαρχία, έχουν επανειλημμένα δηλώσει ότι δεσμεύονται να προωθήσουν τα ανθρώπινα δικαιώματα των Θιβετιανών. Αμερικανοί νομοθέτες έχουν δηλώσει στο παρελθόν ότι δεν θα επιτρέψουν στην Κίνα να επηρεάσει την επιλογή του διαδόχου του Δαλάι Λάμα.

Το 2024, ο τότε πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν υπέγραψε νόμο που πιέζει το Πεκίνο να επιλύσει τη διαμάχη σχετικά με τα αιτήματα του Θιβέτ για μεγαλύτερη αυτονομία.

Με πληροφορίες από Reuters.