Μπάφετ: Ιστορική η ΓΣ της Berkshire Hathaway στις 4/5… θα είναι η τελευταία του;

Μεγάλη Τρίτη, 30 Απριλίου, 2024

Warren Buffett!

Η περίπτωση της Berkshire είναι μοναδική στον κόσμο των επενδύσεων

Περίπου 30 χιλ. μέτοχοι αναμένεται να παραβρεθούν στην γενική συνέλευση της Berkshire Hathaway στις 4 Μαΐου 2024, καθώς το πιθανότερο σενάριο είναι να κριθεί εκεί το μέλλον της εταιρείας. Το οποίο, μάλλον, δεν θα περιλαμβάνει τον… Warren Buffett!

Οι επενδυτές θα αναζητήσουν κατά τη ΓΣ περισσότερες ενδείξεις για το πώς θα είναι η εταιρεία όταν ο μακροχρόνιος διευθύνων σύμβουλος και πρόεδρος δεν θα τη διαχειρίζεται πια. Και η πίεση είναι μεγάλη, παρά το γεγονός ότι 93χρονος Buffett έχει δηλώσει πολλές φορές ότι αναζητά παντού επενδυτικές ευκαιρίες.

Όμως, ο Buffett αυτή τη φορά θα είναι μόνος του και θα αντιμετωπίσει ερωτήσεις για όλα τα θέματα που απασχολούν την εταιρεία. Ο Charlie Munger, ο μακροχρόνιος φίλος, επιχειρηματικός συνεργάτης και αντιπρόεδρος της Berkshire, ο οποίος πέθανε πέρυσι στα 99 του, δεν θα να είσαι στο πλευρό του. Η απουσία του Munger θα ενισχύσει μόνο το προφανές: ο χρόνος του Buffett στην κορυφή του ομίλου των ετερογενών δραστηριοτήτων που έχτισε για έξι δεκαετίες θα μπορούσε να τελειώσει τα επόμενα χρόνια.

Ο ίδιος ο Buffett αναγνωρίζει ότι είναι… μεγάλος, αλλά έγραψε τον Νοέμβριο ότι ένιωθε «καλά». Αλλά στην προσεχή ΓΣ της Berkshire, το μέλλον θα είναι το επίκεντρο, καθώς θα μπορούσε να είναι η μοναδική δημόσια εμφάνισή του για τη χρονιά. Στην περσινή ΓΣ, πάντως, μίλησε για πέντε ώρες, πίνοντας κόκα κόλα και τρώγωντας φυστίκια από την See’s Candies, μια εταιρεία Berkshire. Έδειξε ότι έχει τον έλεγχο σε όλα τα πράγματα στην Berkshire, την οικονομία και τις χρηματοπιστωτικές αγορές, τόσο στο παρελθόν όσο και στο παρόν.

Είναι ο τελευταίος όμως μιας γενιάς. Πριν από τρία χρόνια, υπήρχαν τέσσερις ηγέτες της Berkshire ηλικίας 90 ετών και άνω—όλοι μακροχρόνιοι φίλοι του Buffett—και όλοι είναι νεκροί: ο Munger, ο David “Sandy” Gottesman, ο Tom Murphy και ο Walter Scott.

Φέτος, μαζί με τον Buffett θα είναι ο Αντιπρόεδρος Greg Abel, 61 ετών, πιθανότατα επιφορτισμένος με το ρόλο του διαδόχου του, και ο Αντιπρόεδρος Ajit Jain, 72 ετών, ο οποίος διευθύνει τις ασφαλιστικές δραστηριότητες της εταιρείας.

Μαζί θα απαντήσουν σε ερωτήσεις μικρές και μεγάλες: Μπορεί η απόδοση της μετοχής να ξεπεράσει τον δείκτη S&P 500; Γιατί μειώθηκαν οι επαναγορές μετοχών από το 2021; Μπορεί η νέα διοίκηση της εταιρείας να αποδειχθεί τόσο ικανή όσο ο Buffett; Αυτές είναι μόνο λίγες από τις ερωτήσεις που θα δεχτεί η διοίκηση, με την Cathy Seifert, αναλύτρια της CFRA Research, να παραδέχεται ότι είτε λέγεται δυνατά είτε όχι, η διαδοχή είναι στο επίκεντρο του μυαλού των επενδυτών.

Η ιστορία

Η περίπτωση της Berkshire είναι μοναδική στον κόσμο των επενδύσεων. Είχε μια εξαιρετική πορεία από τότε που ο Buffett ανέλαβε τον έλεγχο μιας κατασκευάστριας κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων το 1965 και τη μετέτρεψε στον μεγαλύτερο όμιλο ετερογενών δραστηριοτήτων στον κόσμο, με σχεδόν 400.000 υπαλλήλους και επιχειρήσεις που προσφέρουν μια από τις καλύτερες αναλύσεις για την υγεία της οικονομίας.

Μερικά από τα μεγαλύτερα τμήματα του είναι ο σιδηρόδρομος Burlington Northern Santa Fe. Η Berkshire Hathaway Energy, η οποία διαχειρίζεται μια πολυκρατική επιχείρηση κοινής ωφέλειας ηλεκτρικής ενέργειας, είναι ένας από τους μεγαλύτερους παραγωγούς πράσινης ενέργειας στη χώρα. Επίσης, είναι η μεγαλύτερη εταιρεία ασφάλισης ακινήτων και ατυχημάτων στον κόσμο, συμπεριλαμβανομένης της Geico, της Νο. 3 ασφαλιστικής εταιρείας αυτοκινήτων.

Υπάρχουν επίσης μικρότερες μονάδες, όπως η NetJets, ηγέτης στα ταξίδια με ιδιωτικά τζετ, η Clayton Homes, η κορυφαία εταιρεία κατασκευής βιομηχανικών κατοικιών, η Benjamin Moore με τα χρώματα, η Dairy Queen, μια από τις μεγαλύτερες μεσιτικές επιχειρήσεις ακινήτων στη χώρα.

Επίσης, διαθέτει ένα χαρτοφυλάκιο μετοχών ύψους 360 δισ. δολαρίων με ηγέτιδα την Apple, η οποία αντιπροσωπεύει περίπου το 40% των συμμετοχών της Berkshire. Υπάρχει επίσης αυτό που ο Buffett αποκαλεί ισολογισμό του Fort Knox, με σχεδόν 170 δισ. δολάρια σε μετρητά.

Παρόλα αυτά η Berkshire δεν διοικείται όπως άλλοι όμιλοι ετερογενών δραστηριοτήτων. Είναι ασυνήθιστα αποκεντρωμένη, με τον Buffett να αφήνει τις βασικές αποφάσεις στις θυγατρικές κυρίως στους διευθυντές των μεμονωμένων εταιρειών. Επίσης, έχει ένα λιγοστό προσωπικό στα κεντρικά γραφεία, περίπου 26 ατόμων χωρίς εταιρικούς συμβούλους, σχέσεις με επενδυτές ή προσωπικό δημοσίων σχέσεων.

Η ασυνήθιστη στρατηγική της Berkshire όμως λειτούργησε. Η εταιρεία αναμένεται να δημιουργήσει λειτουργικά κέρδη 40 δισ. δολαρίων μετά από φόρους φέτος και έχει κεφαλαιοποίηση 880 δισ. δολαρίων, την έβδομη μεγαλύτερη στο χρηματιστήριο. Η μετοχή της κατηγορίας Α της εταιρείας έχει αυξηθεί σε πάνω από 600.000 δολ. από 20 δολ. (δεν υπήρξαν split μετοχών στην πορεία) από τότε που ανέλαβε ο Buffett το 1965. Την ίδια ώρα, οι πλέον ευρέως διαδεδομένες μετοχές Κατηγορίας Β έχουν 20πλασιαστεί από όταν δημιουργήθηκαν το 1996. Είναι μια από τις πιο ευρέως διακρατημένες μετοχές από ιδιώτες, με περίπου τρία εκατομμύρια μετόχους.

Η επόμενη ημέρα

Πιθανώς καμία άλλη εταιρεία στη Wall Street δεν έχει το πάθος και την πίστη της επενδυτικής της βάσης. Αλλά ο Buffett είχε τόσο κεντρικό ρόλο στην επιχείρηση της Berkshire που τέσσερα ή πέντε άτομα αναμένεται να αναλάβουν τα καθήκοντα που διατήρησε μέχρι το 2018, όταν ανέθεσε την ευθύνη για τις μη ασφαλιστικές επιχειρήσεις στον Abel και τις ασφαλιστικές δραστηριότητες στον Jain.

Ο Abel πρόκειται να γίνει Διευθύνων Σύμβουλος, κάτι που περιλαμβάνει την επίβλεψη του τεράστιου φάσματος επιχειρήσεων της Berkshire και πιθανόν τον προσδιορισμό της κατανομής κεφαλαίου, ένας κρίσιμος ρόλος στην εταιρεία που ο Buffett είχε τόσο καλή απόδοση για σχεδόν 60 χρόνια.

Ο Jain είναι πιθανό να παραμείνει επικεφαλής της ασφαλιστικής επιχείρησης, ενώ ο μεγαλύτερος γιος του Buffett, ο Howard, 69 ετών, αγρότης και φιλάνθρωπος, πιθανότατα θα γίνει μη εκτελεστικός πρόεδρος.

Στη συνέχεια, υπάρχουν ο Todd Combs, 53 ετών, και ο Ted Weschler, 61, οι οποίοι τώρα διαχειρίζονται περίπου το 10% των μετοχικών επενδύσεων της Berkshire και πιθανότατα θα διαχειρίζονται ολόκληρο το χαρτοφυλάκιο. Αν και η Berkshire δεν έχει ανακοινώσει ποιες μετοχές στο χαρτοφυλάκιο μετοχών διαχειρίζονται οι Combs και Weschler, οι παρατηρητές πιστεύουν ότι πολλές από τις μικρότερες συμμετοχές -κάτω των 4 δισεκατομμυρίων δολαρίων- είναι δικές τους. Αυτές περιλαμβάνουν τις Charter Communications, DaVita, Liberty Sirius XM, Amazon.com, Snowflake, Visa και Mastercard.

Για το δίδυμο αυτό όμως ο Buffett δεν έχει σχολιάσει την απόδοσή τους σε σχέση με την αγορά από το 2019 – όταν είπε ότι ήταν ελαφρώς πίσω από τότε που εντάχθηκαν στην εταιρεία πριν από περισσότερο από μια δεκαετία. Γι’ αυτό και φουντώνουν οι εκτιμήσεις ότι και οι δύο μάλλον υστερούν στην αγορά από τότε που ξεκίνησαν οι θητείες τους, δεδομένης της υποαπόδοσης ορισμένων από τις φημολογούμενες συμμετοχές τους τα τελευταία χρόνια. Και αυτό δεν ήταν σωστό, καθώς αν ο Buffett πεθάνει αργά ή γρήγορα, οι επενδυτές δεν θα τους ξέρουν.

Αναφορικά με τα τρία παιδιά του Buffett, Howard, Susan και Peter, θα είναι στη διαχείριση της περιουσίας του μετά τον θάνατο του, καθώς θα επιβλέπουν ένα φιλανθρωπικό καταπίστευμα που θα κατέχει πλέον το 15% του οικονομικού μεριδίου του Buffett στην Berkshire, η οποία έχει δικαίωμα ψήφου άνω του 30% επειδή αποτελείται σχεδόν εξ ολοκλήρου από μετοχές Α. Το στοίχημα Buffett θα επιτρέψει στα παιδιά να έχουν σημαντική ισχύ, τουλάχιστον για αρκετά χρόνια, καθώς το καταπίστευμα θα ρευστοποιηθεί σε διάστημα περίπου μιας δεκαετίας.

Σε ένα τέτοιο τοπίο, όποια κι αν είναι τα ερωτήματα στη ΓΣ, οι μέτοχοι της Berkshire θα απολαύσουν την ετήσια συνέλευση, γνωρίζοντας ότι μπορεί να μην υπάρχουν άλλες με τον  Buffett στο τιμόνι. Όσον αφορά τη μετοχή, πολλοί μπορεί να ακούσουν τη συμβουλή του Munger, ο οποίος είχε πει ότι «πρέπει να διατηρήσουν την πίστη» αντί να πουλήσουν αφού φύγουν αυτός και ο Buffett.

O.T.

Γιορτάζουν Σήμερα, Μεγάλη Τρίτη, 30 Απριλίου, 2024

Μεγάλη Τρίτη

Ασημάκης, Ασημίνα, Ιάκωβος, Ιακωβίνα, Ζακελίνα, Μαλαματή, Μάλα, Μαλαματένια, Ματίνα, Δονάτος, Δονάτα, Ντονάτα, Ντονατέλα

Φυσικό αέριο: Πώς η Ευρώπη κέρδισε το ενεργειακό στοίχημα

Μεγάλη Τρίτη, 30 Απριλίου, 2024

Πώς οι βραχυπρόθεσμες λύσεις θα μπορούσαν να βλάψουν την ανταγωνιστικότητα και την πράσινη μετάβαση

Ναταλία Δανδόλου

Το Wilhelmshaven υπήρξε από καιρό στρατηγικό λιμάνι για τη Γερμανία, αρχικά προπύργιο για τους πειρατές του 14ου αιώνα και αργότερα σημαντική εμπορική και ναυτική βάση. Ωστόσο, το 2022 η παράκτια πόλη της Βόρειας Θάλασσας ανέλαβε νέο ρόλο. Έγινε το σπίτι του πρώτου πλωτού τερματικού σταθμού φυσικού αερίου της Γερμανίας , μιας ζωτικής σημασίας αρτηρία για τις προμήθειες φυσικού αερίου προκειμένου να διατηρηθεί η ροή της ενέργειας τόσο στη χώρα όσο σε ολόκληρη την Ευρώπη.

Όπως επισημαίνουν οι Financial Times σε εκτενές τους αφιέρωμα για τον τρόπο με τον οποίο κατάφερε η Ευρώπη να αντιμετωπίσει την ενεργειακή κρίση, ο τερματικός σταθμός κατασκευάστηκε σε μόλις 10 μήνες, καθώς η Ρωσία μείωσε τις προμήθειες φυσικού αερίου στην ΕΕ μετά την εισβολή της στην Ουκρανία, απειλώντας με διακοπές ρεύματος. Λαμβάνει φυσικό αέριο που ψύχεται στην υγρή του μορφή, το επαναεριοποιεί και στη συνέχεια το στέλνει στο εκτεταμένο δίκτυο αγωγών φυσικού αερίου της ηπειρωτικής Ευρώπης.

Μια πλήρης αποστολή έχει τη χωρητικότητα για αέριο αρκετό να τροφοδοτήσει 90.000 σπίτια για έναν χρόνο. Και έχει λάβει το όνομα Esperanza, από την ισπανική λέξη για την ελπίδα.

Παραμένει ο κίνδυνος της ενεργειακής κρίσης – Η δύσκολη εξίσωση… καιρού και γεωπολιτικής

Το 2023, το Esperanza παρείχε περίπου το 6% της συνολικής κατανάλωσης φυσικού αερίου της Γερμανίας, σύμφωνα με την Uniper, τον γερμανικό ενεργειακό γίγαντα που διαχειρίζεται τον τερματικό σταθμό, και η χωρητικότητά του θα χρησιμοποιηθεί πλήρως και φέτος.

«Με την επέκταση αυτής της ικανότητας εισαγωγής, μια σημαντική ποσότητα φυσικού αερίου θα μπορούσε να εκτραπεί βραχυπρόθεσμα από την Ασία για να εισέλθει στην Ευρώπη, επομένως ήταν ένα πραγματικά σημαντικό μέρος της αντιμετώπισης της κρίσης », λέει στους FT, ο διευθύνων σύμβουλος της Uniper, Michael Lewis. 

Τα νέα έργα

Το Wilhelmshaven ήταν το πρώτο FSRU που μπήκε στο δίκτυο κατά τη διάρκεια της κρίσης, αλλά πολλά άλλα βρίσκονται στα σκαριά. Από τότε που η Ρωσία άρχισε να μειώνει τις προμήθειες αγωγών στην Ευρώπη το 2021, έχουν προγραμματιστεί ή βρίσκονται υπό κατασκευή τουλάχιστον 17 τερματικοί σταθμοί υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG).

Το LNG που έλαβαν τα FSRU βοήθησε στην αντικατάσταση όλων εκτός από το 10% των προμηθειών φυσικού αερίου που προέρχονταν προηγουμένως στην ΕΕ από τη Ρωσία μέσω αγωγών, συμβάλλοντας στη μείωση των τιμών του φυσικού αερίου από υψηλά ρεκόρ άνω των 300 ευρώ ανά μεγαβατώρα τον Αύγουστο του 2022 σε σχεδόν επίπεδα προ κρίσης περίπου 30 ευρώ ανά μεγαβατώρα σήμερα.

Οι φόβοι για ενεργειακή κρίση στην Ευρωπαίοι πριν από δύο χειμώνες δεν έχουν επιβεβαιωθεί, χάρη σε έναν συνδυασμό πρωτοφανών παρεμβάσεων ενεργειακής πολιτικής, περικοπών στη ζήτηση αλλά και… καλής τύχης. Όσον αφορά τόσο τα επίπεδα αποθήκευσης όσο και τις τιμές «είμαστε σε πολύ καλύτερη θέση τώρα από ό,τι θα πίστευα πριν από τρία χρόνια», λέει η Anne-Sophie Corbeau, παγκόσμια ερευνήτρια στο Κέντρο Παγκόσμιας Ενεργειακής Πολιτικής του Πανεπιστημίου Κολούμπια.

Μπούμερανγκ

Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι η Ευρώπη βρίσκεται σε ασφαλή νερά. Η βραχυπρόθεσμη απάντηση στην κρίση μπορεί να έχει δημιουργήσει μεγαλύτερα προβλήματα για το μπλοκ στο μέλλον, συμπεριλαμβανομένης της μεγάλης εξάρτησης από ιστορικά ασταθείς αγορές LNG με επιπτώσεις τόσο στη βιομηχανική ανταγωνιστικότητα όσο και στην πράσινη μετάβαση.

Θα είναι δύσκολο να τηρηθούν οι δεσμεύσεις που κατοχυρώνονται στις συμφωνίες του Παρισιού για το κλίμα του 2015, όταν υπάρχει «μεγάλος αριθμός σταθμών παραγωγής ενέργειας φυσικού αερίου που δεν έχουν ημερομηνία συνταξιοδότησης», λέει ο Alexandru Mustață, ακτιβιστής της Beyond Fossil Fuels.

«Είμαστε σε ένα σημείο όπου δεν υπάρχει μεγάλη σαφήνεια σε όλη την Ευρώπη».

Οι αρχικές δεσμεύσεις

Υπενθυμίζεται ότι τέσσερα 24ωρα μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, οι υπουργοί Ενέργειας της ΕΕ συγκεντρώθηκαν για να συζητήσουν τον κίνδυνο για τον ενεργειακό εφοδιασμό της χώρας τους.

Ανώτερος αξιωματούχος της ΕΕ θυμάται στους FT ότι τότε είχαν πέσει στο τραπέζι διάφορα σενάρια: «Ήταν ένα ερώτημα αν θα μπορούσαμε να κρατήσουμε τα φώτα αναμμένα; Θα μπορούσαμε να ζεστάνουμε τα σπίτια; Θα μπορούσαμε να συνεχίσουμε τη βιομηχανία;»

Η παροχή φυσικού αερίου ήταν υψίστης σημασίας. Εκτός από τη θέρμανση εκατομμυρίων σπιτιών, το φυσικό αέριο είναι επίσης βασικό για τους τομείς των λιπασμάτων και των πετροχημικών, καθώς και σε βαριές βιομηχανίες όπως η χαλυβουργία. Η τιμή χονδρικής του υπαγορεύει τι πληρώνουν οι άνθρωποι για τους λογαριασμούς ενέργειάς τους.

Το μπλοκ εξαρτάται από τις εισαγωγές, είτε μέσω αγωγών είτε μέσω αποστολών LNG, για σχεδόν το 90% των προμηθειών του. Πριν από τον πόλεμο, οι ροές μέσω τεσσάρων κύριων αγωγών από τη Ρωσία αντιπροσώπευαν περίπου το 40% των συνολικών προμηθειών της ΕΕ. Ακόμη και πριν ξεκινήσει ο πόλεμος στην Ουκρανία, η Μόσχα είχε αρχίσει να εκμεταλλεύεται αυτή τη δεσπόζουσα θέση, περικόπτοντας στρατηγικά τις προμήθειες προς την ΕΕ και στραγγαλίζοντας την ποσότητα φυσικού αερίου που πήγαινε στην αποθήκευση.

Η ΕΕ εξήλθε από τη χειμερινή περίοδο φυσικού αερίου στα τέλη Μαρτίου 2021 με τα χαμηλότερα επίπεδα αποθήκευσης σε τρία χρόνια μετά από έναν παρατεταμένο κρύο χειμώνα. Οι ανησυχίες για τις περιορισμένες προμήθειες επιταχύνθηκαν και οι ευρωπαϊκές τιμές φυσικού αερίου αυξήθηκαν καθώς η Ρωσία άρχισε να στέλνει λιγότερο φυσικό αέριο στην Ευρώπη, κάτι που γενικά θεωρήθηκε ως τακτική πίεσης στη Γερμανία και τις Βρυξέλλες να εγκρίνουν την έναρξη λειτουργίας του αμφιλεγόμενου αγωγού φυσικού αερίου Nord Stream 2.

Μετά την εισβολή της Ρωσίας τον Φεβρουάριο του 2022, μείωσε τις προμήθειες του αγωγού της πιο βαθιά από ποτέ, σε μια προσπάθεια να πιέσει τις κυβερνήσεις να μειώσουν την υποστήριξή τους προς το Κίεβο.

Εκείνο τον Αύγουστο, η τιμή της Διευκόλυνσης Μεταφοράς Τίτλων, του σημείου αναφοράς φυσικού αερίου της Ευρώπης, ξεπέρασε τα 340 ευρώ ανά μεγαβατώρα, καταγράφοντας υψηλό όλων των εποχών.  Οι υπουργοί Ενέργειας της ΕΕ συναντήθηκαν άλλες επτά φορές το 2022, αριθμός υπερδιπλάσιος από τις τακτικά προγραμματισμένες συναντήσεις.

«Κάθε [υπουργική] συνάντηση που ακολούθησε την προηγούμενη γινόταν υπό μεγαλύτερο άγχος γιατί πρώτα πιστεύαμε ότι αυτή η κατάσταση θα περνούσε πιο γρήγορα και μετά ο πόνος που ένιωθαν οι καταναλωτές γινόταν όλο και μεγαλύτερος», λέει η αρμόδιος Επίτροπος Κάντρι Σίμσον. Ωστόσο, μετά την καταιγίδα ήρθε εκπληκτική ηρεμία. Οι τιμές του φυσικού αερίου έχουν υποχωρήσει ξανά στα προ κρίσης επίπεδα, με το μπλοκ τώρα να βρίσκεται σε πολύ καλύτερη θέση.

Ο καλός καιρός

Βασικός σύμμαχος σε όλη αυτή την προσπάθειας ήταν ο καιρός: καθώς η κρίση βάθυνε το 2022, οι αναλυτές και οι έμποροι ανησυχούσαν ότι ένας κρύος χειμώνας θα εξαντλούσε τα αποθέματα φυσικού αερίου του μπλοκ και θα εκτοξεύονταν οι τιμές του φυσικού αερίου στα ύψη.

Ωστόσο, η ΕΕ παρουσίασε χειμερινές θερμοκρασίες 5% υψηλότερες από τον ιστορικό μέσο όρο της τελευταίας δεκαετίας το 2022-23 και 9% υψηλότερες το 2023-24, σύμφωνα με τη Maxar, μια αμερικανική εταιρεία δεδομένων.

Δεύτερος παράγοντας ήταν η πιο αργή οικονομική δραστηριότητα στην Κίνα – εν μέρει λόγω των lockdown που σχετίζονται με την πανδημία – σήμαινε ότι η κατανάλωση φυσικού αερίου μειώθηκε το 2022 για πρώτη φορά σε πάνω από τρεις δεκαετίες. Οι εισαγωγές LNG στη χώρα μειώθηκαν κατά 20% από το 2021.

Ο ρόλος των ΑΠΕ

Για να καλύψει το αναμενόμενο έλλειμμα στον ενεργειακό εφοδιασμό, η ΕΕ έχει επίσης επιταχύνει την εξάπλωση της ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές. Μαζί, η αιολική και η ηλιακή ενέργεια παρήγαγαν το 27% της ηλεκτρικής ενέργειας της ΕΕ το 2023, σύμφωνα με την Ember. Αυτό επέτρεψε στην ΕΕ να εξοικονομήσει περίπου 15 bcm-17 bcm φυσικού αερίου, ανέφερε το think tank. Τα στοιχεία για τις εκπομπές σε όλη την ΕΕ που δημοσιεύθηκαν αυτόν τον μήνα δείχνουν ότι το μπλοκ μείωσε τις εκπομπές κατά 15,5% ρεκόρ από έτος σε έτος το 2023.

Το τίμημα

Αλλά η ΕΕ δεν έφτασε σε αυτό το σημείο σχετικής άνεσης χωρίς τίμημα. Οι υψηλές τιμές ρεκόρ της ενεργειακής κρίσης οδήγησαν σε μόνιμη καταστροφή της ζήτησης στον βιομηχανικό τομέα, με πολλά καταστήματα και εργοστάσια έντασης ενέργειας να παύουν να λειτουργούν.

Ο τομέας των χημικών επλήγη περισσότερο, με τη συνολική παραγωγή να μειώνεται κατά 25% μεταξύ Ιανουαρίου και Δεκεμβρίου 2022 και μικρή ανάκαμψη από τις αρχές του 2023, σύμφωνα με το Κέντρο Παγκόσμιας Ενεργειακής Πολιτικής του Πανεπιστημίου Κολούμπια. Οι βιομηχανίες σιδήρου και χάλυβα, χαρτιού και χαρτοπολτού, ξύλου και προϊόντων ξύλου, μη σιδηρούχων μετάλλων και μη μεταλλικών ορυκτών παρουσίασαν επίσης μεγάλες απώλειες παραγωγής, διαπίστωσε.

Η Γερμανία έχει επίσης πληγεί σημαντικά, δεδομένης της πρώην εξάρτησής της από το ρωσικό αέριο και της πολιτικής της κυβέρνησής της να κλείσει πυρηνικά εργοστάσια μετά την πυρηνική καταστροφή της Φουκουσίμα στην Ιαπωνία.

Οι βασικοί προμηθευτές

Σχεδόν οι μισές προμήθειες πέρυσι προέρχονταν από τις ΗΠΑ, που είναι πλέον ο μεγαλύτερος εξαγωγέας LNG στον κόσμο μετά την έκρηξη του σχιστόλιθου, και το μπλοκ προμηθεύτηκε επίσης σημαντικούς όγκους από το Κατάρ, τον τρίτο μεγαλύτερο εξαγωγέα. Αλλά κατά ειρωνικό τρόπο, οι εισαγωγές ρωσικού LNG της ΕΕ αυξήθηκαν επίσης κατά τη διάρκεια της περιόδου. Ωστόσο, τα κράτη μέλη της ΕΕ συζητούν επί του παρόντος με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για το εάν και πώς θα μπορούσε να τεθεί υπό κυρώσεις το ρωσικό LNG.

Η εξάρτηση από το LNG θέτει πιθανά ζητήματα για την Ευρώπη, εισάγοντας την εξάρτηση από διαφορετικούς εταίρους για φυσικό αέριο, εκθέτοντας την σε μια εξαιρετικά ασταθή αγορά και ενδεχομένως καθυστερώντας την πρόοδο του μπλοκ προς έναν νομικά δεσμευτικό στόχο για μηδενικές καθαρές εκπομπές έως το 2050.

Το κόστος εισαγωγής LNG είναι πολύ μεγαλύτερο από το φυσικό αέριο από τη Ρωσία, που σημαίνει ότι οι τιμές είναι πιθανό να παραμείνουν υψηλότερες. Η αναζωπύρωση της ζήτησης από την Ασία θα διατηρήσει επίσης το κόστος υψηλό καθώς το μπλοκ ανταγωνίζεται τους εισαγωγείς για περιορισμένα φορτία.

Οι ηγέτες της ΕΕ συγκεντρώθηκαν στις Βρυξέλλες νωρίτερα αυτό το μήνα για να συζητήσουν τη φθίνουσα ανταγωνιστικότητα του μπλοκ, ενόψει των τεράστιων προγραμμάτων επιδοτήσεων στην Κίνα και τις ΗΠΑ με ασφαλείς προμήθειες «άφθονης, οικονομικά προσιτής και καθαρής ενέργειας» στη λίστα προτεραιότητας.

Η πράσινη ατζέντα

Παράλληλα, υπάρχει η μακροπρόθεσμη πράσινη ατζέντα. Η Beyond Fossil Fuels ανακάλυψε ότι μόνο το 2% του στόλου φυσικού αερίου της Ευρώπης έχει προγραμματισμένη ημερομηνία «συνταξιοδότησης», αλλά ένα πρόσφατο σχέδιο που εκπόνησε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για το πώς το μπλοκ θα μπορούσε να επιτύχει μείωση των εκπομπών κατά 90% έως το 2040 αναφέρει ότι η χρήση ορυκτών καυσίμων πρέπει να είναι μειωμένη κατά 80% σε σύγκριση με το 2021.

Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής ελπίζουν ότι η διαφοροποίηση των προμηθειών φυσικού αερίου και η λήψη μέτρων για την τόνωση της παραγωγής υδρογόνου και την ανάπτυξη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας θα βοηθήσει να αμβλυνθούν οι βαθύτεροι φόβοι για βιομηχανική παρακμή σε μια ήπειρο που εξαρτάται από τις εισαγωγές για προμήθειες καυσίμων.

Η Σίμσονεπανέλαβε τους στόχους της ΕΕ να έχει σχεδόν 600 GW ηλιακής ενέργειας έως το 2030 και περισσότερα από 500 GW αιολικής ενέργειας — μια τεράστια επιτάχυνση σε σύγκριση με την κυκλοφορία πριν από την κρίση. Η μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου συμβαδίζει με την ενεργειακή ασφάλεια, λέει.

«Ο Πούτιν έκλεισε το γκάζι. Δεν μπορεί να το επαναλάβει με τον ήλιο».

O.T.

Ολυμπιακός Κ19: Το μακρύ ταξίδι και το μυστικό ενός ανεπανάληπτου θριάμβου

Μεγάλη Τρίτη, 30 Απριλίου, 2024

Διονύσης Δελλής

Οι σημαντικές επενδύσεις, οι ιδανικές συνθήκες και ο σωστός προγραμματισμός που έφεραν τους «μικρούς» του Ολυμπιακού στην κορυφή της Ευρώπης.

Αν η πιο όμορφη ιστορία της χρονιάς αναζητούσε συντεταγμένες, η μικρή – αλλά τόσο διάσημη καθότι έδρα της UEFA – Νιόν τις προσέφερε με ευγένεια: Είκοσι πέντε χιλιόμετρα βορειοανατολικά από το κέντρο της Γενεύης. Ακριβώς πλάι στις όχθες της λίμνης. Μια ήσυχη πόλη 20.000 ανθρώπων.

Ένα μικρό γήπεδο, το «Κολοβρέι»: Εκεί όπου σύμφωνα με τον απεσταλμένο της «Gazzetta dello Sport», η ομάδα Νέων του Ολυμπιακού δεν κατέκτησε απλά τον τίτλο της πρωταθλήτριας Ευρώπης, εκπληρώνοντας μια προφητεία που άπλωσε για μήνες τη φήμη της σε ένα υπέροχο ταξίδι, αλλά χάρισε σε κάθε αυτόπτη μάρτυρα έναν λόγο για να αγαπήσει ξανά το ποδόσφαιρο.

«Μια υπέροχη έκπληξη»

«Η Μίλαν ναυάγησε τσακισμένη σε έναν ερυθρόλευκο βράχο και δεν ήμασταν καν στο Αιγαίο. Οι Έλληνες δεν ήταν απλά καλύτεροι: είναι καλύτεροι από όλες τις ιταλικές ομάδες και αποτελούν μια υπέροχη έκπληξη, από αυτές που ανανεώνουν την αγάπη σου για το ποδόσφαιρο γιατί σου θυμίζουν πως σπουδαίοι ποδοσφαιριστές μπορεί να προκύψουν παντού» αναφέρει στην ανταπόκρισή της για τον τελικό η κορυφαία εφημερίδα σε ένα κείμενο που μοιάζει με την απονομή ενός δεύτερου τροπαίου στα «χρυσά παιδιά» του Ρέντη.

Ο τίτλος της καθολικής αποδοχής στην ευλογημένη γενιά του Ολυμπιακού που υπό τις οδηγίες του Σωτήρη Συλαϊδόπουλου κατάφερε κάτι που το ελληνικό ποδόσφαιρο ως εδώ δεν μπορούσε ούτε να το φανταστεί.

Τα ονόματα μιας χρυσής γενιάς

Τη γενιά του Μπάμπη Κωστούλα, του Χρήστου Μουζακίτη και του Άντζελο Σίνα που από την περασμένη Πέμπτη (25/4) είναι και επίσημα στην καλύτερη εντεκάδα της διοργάνωσης. Στην κορυφαία εντεκάδα Νέων της Ευρώπης. Θα χωρούσαν και άλλοι τόσοι.

Ο Ισίδωρος Κουτσίδης, εγκέφαλος της ανασταλτικής λειτουργίας στην 3-4-2-1 διάταξη που σχημάτισε την καλύτερη άμυνα της Ευρώπης. Ο Αντώνης Παπακανέλλος, του οποίου κάθε γκολ του σε αυτό το τουρνουά έμοιαζε έτοιμο να πάρει θέση στο «σήμα» κάποιας τηλεοπτικής εκπομπής. Ο Φάνης Μπακούλας που με ανάποδο ψαλίδι α λα… Αγιούμπ ελ Κααμπί σφράγισε το 3-0 επί της Μίλαν.

Τα παιδιά που οδήγησαν αήττητο τον Ολυμπιακό σε μια κορυφή που καιρό τώρα αποτελεί προνόμιο της… μπουρζουαζίας.

Μην αμφιβάλλει κανείς, έχοντας την εντύπωση πως υπάρχει κάτι διαφορετικό στο ποδόσφαιρο της παραγωγικής διαδικασίας. «Ολιγοπώλιο» έχουν δημιουργήσει και εκεί τα ισχυρότερα κλαμπ της Ευρώπης. Η Μπαρτσελόνα (2), η Τσέλσι (2), η Ρεάλ Μαδρίτης, η Μπενφίκα, η Πόρτο κ.λπ. Και οι Ιταλοί που την τελευταία τριετία έφτασαν ισάριθμες φορές στο final four (Γιουβέντους 2022, Μίλαν 2023 και φέτος) επιθυμούσαν διακαώς να σπάσουν το ρόδι. Να το κατακτήσουν και εκείνοι για πρώτη φορά.

Έπεσαν πάνω σε έναν αντίπαλο όμως που σήκωσε απαγορευτικό. Λέτσε (πρωταθλήτρια της Primavera), Ιντερ και Μίλαν μπορούν μια χαρά να το επιβεβαιώσουν. Όπως αντίστοιχα η Καμπάλα. Η Λανς αλλά και η Ναντ που ήταν ο αντίπαλος στον ημιτελικό της περασμένης Παρασκευής. Όπως κοτζάμ Μπάγερν που είδε τον Ολυμπιακό να περνά από το Μόναχο σαν… αέρας.

Τίποτε δεν γίνεται τυχαία

Πώς να μην καμαρώνει ο Βαγγέλης Μαρινάκης που ταξίδεψε για χάρη των μικρών όχι μία αλλά δύο φορές, Παρασκευή και Δευτέρα, ως τη Νιόν. Ο άνθρωπος που από το 2010 αναφέρθηκε στο όραμα της δημιουργίας ενός «έλληνα» Ολυμπιακού με ποδοσφαιριστές από τα τμήματα των υποδομών του.

Δεκατέσσερα χρόνια μετά οι Ερυθρόλευκοι σε μια συγκυρία όπου μετρούν αντίστροφα για τον πρώτο ημιτελικό του Conference League με αντίπαλο την Άστον Βίλα (2/5, 22.00) έχουν αρχηγό (Κώστας Φορτούνης) από την ακαδημία. Τερματοφύλακα και ήρωα (Κωνσταντίνος Τζολάκης) της προηγούμενης πρόκρισης. Σημαντικούς στο rotation (Παναγιώτης Ρέτσος, Ανδρέας Ντόι) από την ακαδημία. Ένα δικό τους παιδί στο υψηλότερο επίπεδο (Κώστας Τσιμίκας – Λίβερπουλ). Και μια πρωταθλήτρια Ευρώπης μέσα στον Ρέντη. Προφανώς τίποτε δεν γίνεται τυχαία!

Οι προϋποθέσεις ενός θριάμβου

Έχουν δημιουργήσει όλα αυτά τα χρόνια στον Ολυμπιακό όλες εκείνες τις συνθήκες: Το καλύτερο αθλητικό κέντρο των Βαλκανίων. Μια επένδυση σε μπάτζετ που πρέπει να ξεπερνά τα 40 εκατ. ευρώ μόνο για τις «υποδομές» από το 2010.

Κορυφαίους τεχνοκράτες – όπως ο διευθυντής της Ακαδημίας, Ζοσέ Ανιγκό, που από τα χέρια του στη Μασσαλία αναδείχθηκαν ποδοσφαιριστές όπως ο Ματιέ Βαλμπουενά και ο Ντιντιέ Ντρογκμπά – και ανάλογους προπονητές. Άριστες προϋποθέσεις.

Δεν συμβαίνει τυχαία οτιδήποτε πια στο επαγγελματικό ποδόσφαιρο. Δεν ήρθε τυχαία και αυτή η μεγάλη επιτυχία σε φόντο ερυθρόλευκο.

Το πιο ιδιαίτερο ποδοσφαιρικό project

Ξεκίνησε ουσιαστικά προ τριετίας η «ζύμωση» με τη σκέψη μιας ομάδας με χαμηλότερα όρια ηλικίας, με παιδιά που θα μπορούσαν να συνυπάρξουν για χρόνια στο ταξίδι της παραγωγικής διαδικασίας ως την ανάδειξή τους. Πέρυσι ο – νυν – πρωταθλητής Ευρώπης Ολυμπιακός με αυτά τα παιδιά κέρδισε ταυτόχρονα τα πρωταθλήματα Κ-17 και Κ-19 της χώρας.

Ο Μπάμπης Κωστούλας – που πριν από τον τελικό άκουσε στο τηλέφωνο τον Γιουσέφ ελ Αραμπί να εύχεται στην ομάδα τον τίτλο – ακόμη δεν είναι 17. Ο Χρήστος Μουζακίτης τα έκλεισε τα Χριστούγεννα. O Παπακανέλλος είναι 18. Ο Κουτσίδης, που τη Μεγάλη Πέμπτη θα είναι στην αποστολή της πρώτης ομάδας στο Μπέρμιγχαμ – μιας και ο Ανδρέας Ντόι είναι τιμωρημένος -, μόλις έγινε 19.

Το καλοκαίρι το «σχέδιο» λέει πως και οι τέσσερις θα είναι υπό τις οδηγίες του Χοσέ Λουίς Μεντιλίμπαρ στην προετοιμασία της πρώτης ομάδας. Μια ιδέα που… ρέει σαν το νερό στην εξέλιξή της. Το πιο ιδιαίτερο ποδοσφαιρικό project που έτυχε ποτέ στα μέρη μας!

TO BHMA

«Ροζ Πάνθηρες»: Η κλοπή στη Rolex και τα ριφιφί από το ελληνικό πλοκάμι

Μεγάλη Τρίτη, 30 Απριλίου, 2024

Το τελευταίο μεγάλο χτύπημα στη χώρα μας, που αποδόθηκε στους περιβόητους κλέφτες κοσμημάτων, σημειώθηκε σε κατάστημα της Rolex το 2022. Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», ένας από τους δράστες είχε συλληφθεί ξανά το 2014, μαζί με έναν από τους δύο Σέρβους συλληφθέντες της περασμένης Τετάρτης

Ελβίρα Κρίθαρη

Στις εσωτερικές αναφορές της Interpol για το οργανωμένο έγκλημα των αρχών της δεκαετίας του 2000, οι «Ροζ Πάνθηρες» αρχίζουν να καταλαμβάνουν περίοπτη θέση. Το ντεμπούτο τους –ή, έστω, το πρώτο χτύπημα που θα οδηγήσει στην καθιέρωση του κινηματογραφικού τους χαρακτηρισμού από τις Αρχές και, κατά συνέπεια, στην ταυτοποίηση της δράσης τους– θα πραγματοποιηθεί το 2003, στην εμβληματική μπουτίκ κοσμημάτων της Graff, στην οδό New Bond του Λονδίνου.

Μέρος της λείας των 23 εκατ. βρετανικών λιρών (πιθανόν ένα δαχτυλίδι με μπλε διαμάντι) θα βρεθεί μέσα σε ένα βαζάκι κρέμας προσώπου, αφήνοντας πολύ λίγα περιθώρια στο κλιμάκιο της Interpol που ερευνούσε τότε την υπόθεση να μην δει την ευθεία αναφορά στην ταινία «Ροζ Πάνθηρας» του 1963 και έτσι να δανειστεί το 2007 τον τίτλο, για να περιγράψει τη δράση τους.

Από τίγρεις, πάνθηρες

Οι περιβόητοι κλέφτες κοσμημάτων που μεσουράνησαν τις δύο πρώτες αυτές δεκαετίες στο διεθνές στερέωμα του εγκλήματος είναι Βαλκάνιοι. Πληροφορίες των διακρατικών αστυνομικών υπηρεσιών που δεν έχουν, όμως, απολύτως επιβεβαιωθεί, τους συνδέουν με τις «Τίγρεις του Αρκάν», την παραστρατιωτική οργάνωση που έδρασε στους πολέμους της Γιουγκοσλαβίας υπό τον Ζέλικο Ραζνάτοβιτς.

Με τη διάλυσή της, μέλη των «Τίγρεων» φέρεται να διοχετεύουν τις δεξιότητές τους σε μεγάλες ληστείες που ξεπερνούν τα σύνορα της βαλκανικής επικράτειας και καταγράφονται από τη Γαλλία έως το Ντουμπάι και από τη Βενετία μέχρι την Ιαπωνία. Θα κάνουν στάση και στην Ελλάδα και θα αφήσουν τα ίχνη τους σε διάσπαρτα περιστατικά ληστειών, οδηγώντας ακόμα μέχρι και την περασμένη Τετάρτη την Ελληνική Αστυνομία στη σύλληψη δύο δραστών που είχαν απασχολήσει στο παρελθόν τις Αρχές ως «Πάνθηρες».

Εγχώρια δράση

Το τελευταίο μεγάλο χτύπημα που αποδόθηκε σε «Ροζ Πάνθηρες» στην Ελλάδα σημειώθηκε σε κατάστημα της Rolex στην Αθήνα τον Δεκέμβριο του 2022. Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες της «Κ», ένας από τους δράστες της ληστείας της Rolex είχε συλληφθεί ξανά το 2014, μαζί με έναν από τους δύο Σέρβους συλληφθέντες της περασμένης Τετάρτης, γεγονός που καταδεικνύει τη διασύνδεση.

Οι δύο, οι οποίοι έκλεβαν κοσμηματοπωλεία με τη μέθοδο του «ριφιφί» τουλάχιστον από τον περασμένο Δεκέμβριο, δεν φαίνεται να είχαν σε αυτές τις περιπτώσεις επαφή με τη Σερβία, εκτός του ότι διέθεσαν εκεί τα κοσμήματα που έκλεψαν, όμως στις προηγούμενες συλλήψεις τους, το 2014 και 2016 αντίστοιχα, στοιχειοθετείται η εμπλοκή τους με τους «Πάνθηρες». Ενας εκ των δύο είχε πραγματοποιήσει πολλές διαρρήξεις σε κοσμηματοπωλεία, εκ των οποίων η μία στο πολυκατάστημα Avenue, ενώ ο δεύτερος είχε συμμετάσχει σε μεγάλη ληστεία κοσμηματοπωλείου της οδού Κυδαθηναίων στην Πλάκα, από όπου είχαν αποσπάσει κοσμήματα αξίας 300.000 από το χρηματοκιβώτιο του καταστήματος, δένοντας τον ιδιοκτήτη με χειροπέδες και απειλώντας τον με όπλο.

Ωστόσο οι «Ροζ Πάνθηρες» δεν αποτελούν μια ενιαία εγκληματική οργάνωση.

Η Interpol έχει ήδη από την αρχή της δράσης τους διευκρινίσει ότι δεν πρόκειται για μία οργάνωση ή ένα δίκτυο εγκληματικών οργανώσεων, αλλά περισσότερο για φαινόμενο. Τα πρώτα χρόνια ως «Ροζ Πάνθηρες» ορίζουν όσους προέρχονται από χώρες της πρώην Γιουγκοσλαβίας (κυρίως Σέρβους), στοχεύουν κοσμηματοπωλεία και τα ληστεύουν με χαρακτηριστικό τρόπο: είτε ενόπλως είτε πέφτοντας πάνω με αμάξια, σπάζοντας το τζάμι και αρπάζοντας τη λεία.

Στην Ελλάδα, οι πρώτες συλλήψεις πραγματοποιούνται το 2005, με αφορμή υπόθεση στη Σαντορίνη. Πιθανόν η δράση τους να είχε ξεκινήσει και πιο πριν, αλλά δεν έχει ακόμα ταυτοποιηθεί. Ακολουθούν συλλήψεις σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη και Κρήτη, με αντίστοιχα χτυπήματα, ενώ στο στόχαστρο μπαίνουν και κοσμηματοπωλεία σε Ρόδο και Κω.

Γιατί κοσμηματοπωλεία

Οσοι έχουν παρακολουθήσει στενά τη δράση των «Ροζ Πανθήρων» θεωρούν πως στόχευαν κοσμηματοπωλεία, γιατί είχαν ρυθμίσει πώς και πού θα διαθέσουν τη λεία. Δεν αναζητούσαν απλώς χρυσό, αλλά ακριβά αντικείμενα πολυτελείας, τα οποία μεταπωλούσαν ως είχαν. Καμία σύλληψη από όσες τελικά έγιναν στην Ευρώπη δεν οδήγησε σε αποκαλύψεις σχετικά με το πού πήγαιναν τα κλοπιμαία. Από διάφορες υποθέσεις, οι Αρχές υποθέτουν ότι κατευθύνονταν σε ενεχυροδανειστήρια και κλεπταποδόχους στη Σερβία, αλλά ακριβά ρολόγια, τα οποία φέρουν μοναδικούς σειριακούς αριθμούς, έχουν βρεθεί αγορασμένα δεύτερο – τρίτο χέρι σε διάφορες χώρες, μέχρι και στις ΗΠΑ. Ακριβώς όμως επειδή αλλάζουν χέρια είναι δύσκολο να εντοπιστεί το αρχικό σημείο διάθεσης.

Πάντως, παρόλο που υπάρχουν ακόμα ομάδες σε όλη την Ευρώπη που πραγματοποιούν ληστείες φέροντας τα χαρακτηριστικά των «Πανθήρων», σήμερα θεωρείται ότι το φαινόμενο φθίνει. Η Interpol έκλεισε το 2015 την επιχειρησιακή δράση για τους «Ροζ Πάνθηρες», ενώ η Europol, μετά τη λήξη του προγράμματος, συνέχισε με το νέο project «Diamonds», που δεν αφορά αποκλειστικά εγκληματίες με καταγωγή από τα Βαλκάνια.

Με τα κοσμηματοπωλεία να έχουν λάβει αυστηρότερα μέτρα ασφάλειας και καθώς το έγκλημα εξελίσσεται παίρνοντας πια ηλεκτρονικές μορφές, ο κλασικός, «πανθηρικός» τρόπος του «smash and grab» φαίνεται να εγκαταλείπεται, παρά κάποια πρόσφατα χτυπήματα σε Αυστρία και Γαλλία. Οι «Ροζ Πάνθηρες» κυριαρχούν σταδιακά μόνο στην αστυνομική βιβλιογραφία, υπενθυμίζοντας στις Αρχές μερικές από τις πιο ευφάνταστες κλοπές κοσμημάτων του 21ου αιώνα που ενέπνευσαν ορισμένες από τις μεγαλύτερες αστυνομικές επιχειρήσεις.

ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

Μεγάλη Εβδομάδα: Οι γυναίκες του Ιησού – Η Παναγία, οι Μυροφόρες και οι άγνωστες που τον συντρόφευσαν

Μεγάλη Τρίτη, 30 Απριλίου, 2024

Της Μαρίας Αντωνιάδου

Ποιες ήταν οι γυναίκες που συντρόφευσαν τον Χριστό από τα χρόνια της διδασκαλίας του ως τη Σταύρωση και την Ανάστασή του - Πώς η σύγκριση της πόρνης και της Εύας χάρισαν την αθανασία στην Κασσιανή

Η αμαρτωλή αλείφει τα πόδια του Χριστού με μύρο και τα σκουπίζει με τα μαλλιά της. Η Παναγία στέκει κάτω από το σταυρωμένο σώμα του παιδιού της. Οι Μυροφόρες γίνονται οι πρώτες μάρτυρες της Ανάστασης και κατόπιν μεταδίδουν το χαρμόσυνο μήνυμά της…

Στον κατ’ εξοχήν ανδροκρατούμενο και βαθιά πατριαρχικό χώρο της Εκκλησίας, η Μεγάλη Εβδομάδα δίνει μια κάποια ορατότητα στις γυναικείες μορφές καθ’ οδόν προς τη μεγαλύτερη γιορτή της χριστιανοσύνης.

Πίσω από την Παναγία στοιχίζονται η Μαρία και η Μάρθα, οι αδελφές του Λαζάρου, η Μαρία η Μαγδαληνή, η Μαρία του Κλωπά, η Ιωάννα, η Σαλώμη.

Αλλά δεν είναι μόνο αυτές. Σύμφωνα με μελέτες, οι μαθήτριες του Χριστού, εκείνα τα χρόνια που κήρυττε στη Γαλιλαία, στην Ιερουσαλήμ, στη Βηθανία και σε αυτήν ακόμη την εχθρική Σαμάρεια, ήταν δεκάδες.

Για την παρουσία των γυναικών δίπλα στον Χριστό η αδελφή Θεολογία – Ευανθία Αδαμτζίλογλου – αναφέρει στη διδακτορική της διατριβή ότι «εμφανίζονται όλοι μαζί να πηγαίνουν από πόλη σε πόλη και από χωριό σε χωριό για να κηρύξουν το Ευαγγέλιο της Βασιλείας του Θεού. Για τις γυναίκες μαθήτριες του Ιησού υπάρχει η πληροφορία ότι διακονούσαν τον Ιησού από τα υπάρχοντά τους. Οι περισσότερες από αυτές είχαν θεραπευθεί από τον Ιησού από αρρώστιες και πονηρά πνεύματα».

«Το δικό της μαρτύριο»

Μιλώντας για τις γυναίκες και το Θείο Δράμα, δεν θα μπορούσαμε να μην ξεκινήσουμε από την Παναγία. «Στη Σταύρωση, η Παναγία Μητέρα του Θεού βιώνει το δικό της προσωπικό μαρτύριο» δηλώνει η επίκουρη καθηγήτρια του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης Θώμη Χουβαρδά. «Συμμετέχει στο Πάθος του Κυρίου ως μητέρα, που παρακολουθεί τον οδυνηρό σταυρικό θάνατο του παιδιού της». Ταυτόχρονα, τονίζει, είναι και εκείνη η πιστή δούλη του Θεού, που αντικρίζει τον Λυτρωτή του κόσμου να πάσχει άδικα στον Σταυρό και να υπομένει έναν ατιμωτικό θάνατο. Στην υμνολογία της Εβδομάδας των Παθών, η στάση της είναι θρηνητική, όπως ταιριάζει σε μια μάνα, αλλά και εύγλωττα συγκρατημένη και σοβαρή, όπως αρμόζει στην Παναγία Θεοτόκο.

Καίριο ρόλο στο χριστιανικό αφήγημα παίζουν οι Μυροφόρες, που ξεχωρίζουν για τη γενναιότητά τους και ανταμείβονται για αυτή. Διότι οι Απόστολοι, φοβούμενοι πιθανά αντίποινα, εγκατέλειψαν την Ιερουσαλήμ, ενώ οι γυναίκες τόλμησαν να πάνε στον τάφο για να επιτελέσουν τα ταφικά έθιμα. Και είναι αυτές οι γυναίκες που, όπως πρόσταξε ο Αγγελος, μεταφέρουν πρώτες το μήνυμα της Αναστάσεως στους μαθητές και από εκεί σε ολόκληρο τον κόσμο.

Ως επτά Μυροφόρες λογίζονται η Μαρία η Μαγδαληνή, η Μαρία και η Μάρθα (αδελφές του Λαζάρου), η Σαλώμη (κόρη του Ιωσήφ του Μνήστορος και γυναίκα του Ζεβεδαίου και μητέρα των μαθητών Ιακώβου και Ιωάννη), η Ιωάννα (γυναίκα του πλούσιου Χουζά που ήταν επίτροπος στο σπίτι του βασιλιά Ηρώδη), η Μαρία του Κλωπά (που αναφέρεται και ως «αδελφή της Παναγίας») και τελευταία η Σωσσάνα, κόρη ειδωλολάτρη ιερέα που ασπάστηκε τον χριστιανισμό και διέθεσε την περιουσία της στη διάδοσή του.

Πιο πολλά στοιχεία υπάρχουν για τρεις από αυτές. Η Μαρία και η Μάρθα ζούσαν με τον αδελφό τους τον Λάζαρο στη Βηθανία, ένα χωριό τρία χιλιόμετρα έξω από την Ιερουσαλήμ. Οπως γράφεται, ο Κύριος επισκεπτόταν συχνά αυτό το μικρό χωριό γιατί μαζί με τους μαθητές του έβρισκε θαλπωρή, ενώ το πλήθος που έσπευδε να το ακούσει έμοιαζε με ένα διαρκές ποτάμι.

«Αυτές οι δύο γυναίκες εκπροσωπούν διαφορετικούς τύπους ανθρώπων: η Μάρθα είναι η δραστήρια, ζωηρή και προσπαθεί να φροντίσει τον Χριστό με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Η Μαρία είναι ένας φιλήσυχος άνθρωπος, θα την παρομοίαζε κανείς με ερημήτρια ή και ασκήτρια» εξηγεί στο «Βήμα» ο πατήρ Ευάγγελος Λιάπης, αντισυνταγματάρχης του Στρατού. Οπως προσθέτει, η δυναμικότητα της μιας και η φιλησυχία της άλλης φαίνονται ξεκάθαρα από την ευαγγελική διήγηση της Ανάστασης του Λαζάρου.

Η παρεξηγημένη Μαγδαληνή

Οσον αφορά τη Μαρία Μαγδαληνή, σήμερα όλοι οι θεολόγοι θεωρούν ότι είναι μια παρεξηγημένη προσωπικότητα. Η πανέμορφη Μαρία από τα Μάγδαλα, εκείνη την εμπορική πόλη στα δυτικά της ακτής της Γαλιλαίας, ήταν η πλέον αφοσιωμένη μαθήτρια του Χριστού. Πολλοί εκτιμούν ότι είχε τα προσόντα ενός φυσικού ηγέτη. Ισως γι’ αυτό, μέσα στο διάβα των αιώνων, πολλοί προσπάθησαν αρχικά να τη συνδέσουν με την πόρνη που ζητάει συγχώρεση και στη σύγχρονη εποχή με μυθιστορικές αναφορές τη στροβιλίζουν σε υποτιθέμενες ερωτικές ή συζυγικές σχέσεις με τον Ιησού. Και όμως, όλα δείχνουν ότι οι μαθητές τη σέβονταν απόλυτα. Χήρα κατά πολλούς (ή ανύπαντρη κατ’ άλλους) ήταν εξαιρετικά πλούσια και στήριζε το έργο του Χριστού. Απόλυτα αφοσιωμένη στην αποστολή της, στην ανδροκρατούμενη κοινωνία της εποχής δέχθηκε την αμφισβήτηση ακόμη και από τον Απόστολο Πέτρο.

Οσον αφορά μια άλλη μορφή των αγίων ημερών, τη μετανοήσασα αμαρτωλή, που κατά άλλους πλένει τα πόδια του Χριστού, ενώ σύμφωνα με άλλους το κεφάλι, η ταυτοποίησή της αποτελεί ένα πραγματικό μυστήριο. Το γεγονός εκτυλίχθηκε στη Βηθανία στο σπίτι του Σίμωνα του Λεπρού ή σε οίκο Φαρισαίου. Αρχικά υπήρχαν εκτιμήσεις ότι πρόκειται για τη Μαρία την αδελφή του Λαζάρου. «Ο Αγιος Συμεών Θεσσαλονίκης δεν το αποδέχεται», αφού αναφέρει ότι «η αδελφή του Λαζάρου ήταν αγνή» επισημαίνει μεταξύ άλλων ο Μητροπολίτης Πισιδίας Ιώβ, ο οποίος προσθέτει: «Ανεξάρτητα από την ταυτοποίηση, αυτό που κυριαρχεί είναι ο μετανοητικός χαρακτήρας που καθιέρωσε την παράδοση να τελείται τη Μεγάλη Τετάρτη το Ευχέλαιο και όλοι οι πιστοί να λαμβάνουν σε αντάλλαγμα το Χρίσμα του αγιασμένου ελαίου, όπως ακριβώς η αμαρτωλή που έχρισε τα πόδια του Σωτήρα ως ένδειξη μετανοίας».

Η Κασσιανή και η πόρνη

Τέλος, πέρα από τις σύγχρονες του Ιησού γυναίκες, οι Ακολουθίες της Μεγάλης Εβδομάδας διασώζουν στους αιώνες τη μεγάλη υμνωδό, την Κασσιανή, και το περίφημο τροπάριό της που αναφέρεται στην πόρνη και στην Εύα, μια παράπλευρη… ωφέλεια από τον χαμένο έρωτά της με τον αυτοκράτορα Θεόφιλο.

Γεννημένη και μεγαλωμένη στις αρχές του 9ου αιώνα στην Κωνσταντινούπολη, διανοούμενη και κόρη πλούσιας οικογένειας με τίτλους στην αυτοκρατορική αυλή, η Κασσιάνη αποτέλεσε και η ίδια αντικείμενο παρεξηγήσεων εξαιτίας του τροπαρίου της.

Στην υμνογραφία της Μεγάλης Τρίτης, όπου η Εκκλησία προβάλλει τη φιλαργυρία του προδότη Ιούδα και τη μετάνοια της «εν πολλαίς αμαρτίαις περιπεσούσης γυναικός», κυριαρχεί στη λαϊκή ευσέβεια το λεγόμενο τροπάριο της μοναχής Κασσιανής. Οπως επισημαίνει η ομότιμη καθηγήτρια της Θεολογικής Σχολής Δήμητρα Κούκουρα, «ο ποιητικός στίχος και η μελωδία που τον επένδυσε έχουν εξαιρετική ποιότητα, γεγονός που δείχνει την υψηλή παιδεία μιας γυναίκας, γεγονός σπάνιο για την εποχή. Η Κασσιανή, δυνατή γυναίκα, απορρίπτει με την ελευθερία της σκέψης της ακόμη και αυτοκρατορικό γάμο. Στο τροπάριο περιγράφεται η πόρνη που απελευθερώνεται από το πάθος της αμαρτίας και συγκρίνεται με την Εύα που υποδουλώθηκε στην εγωπάθειά της».

ΤΟ ΒΗΜΑ

Επιστολική ψήφος: Πάνω από 190.000 Έλληνες έχουν εγγραφεί - Πότε λήγει η προθεσμία

Μεγάλη Δευτέρα, 29 Απριλίου, 2024

Περισσότεροι από 190.000 Έλληνες πολίτες από 127 διαφορετικές χώρες είχαν εγγραφεί στην πλατφόρμα για την επιστολική ψήφο.

Περισσότεροι από 190.000 Έλληνες πολίτες από 127 διαφορετικές χώρες είχαν εγγραφεί στην πλατφόρμα για την επιστολική ψήφο στις ευρωεκλογές, λίγες ώρες πριν τη λήξη της προθεσμίας το βράδυ της Μεγάλης Δευτέρας (29/04).

Remaining Time-0:00

Fullscreen

Mute

Έως τις 18.00 της Μεγάλης Δευτέρας, έξι μόλις ώρες πριν εκπνεύσει η σχετική προθεσμία, είχαν εγγραφεί στην πλατφόρμα epistoliki.ypes.gov.gr συνολικά 190.382 Έλληνες από 127 διαφορετικές χώρες.

Οι 143.210 (ποσοστό 75,2%) είναι κάτοικοι εντός επικράτειας, ενώ οι 47.172 (ποσοστό 24,8%) Έλληνες του εξωτερικού. Οι χώρες που καταγράφουν τον μεγαλύτερο αριθμό εγγραφών έως τώρα είναι η Γερμανία με 8.756 εγγεγραμμένους, το Ηνωμένο Βασίλειο με 8.315, οι ΗΠΑ με 3.613, το Βέλγιο με 3.233 και η Ολλανδία με 2.849.

Αξίζει να σημειωθεί ότι μεταξύ των εγγεγραμμένων είναι και Έλληνες που κατοικούν σε χώρες του εξωτερικού, οι οποίοι δεν κατάφεραν να ψηφίσουν στις εθνικές εκλογές του 2023, καθώς δεν κατέστη εφικτό να συσταθεί εκλογικό κέντρο στην περιοχή τους. Ενδεικτικά, παρατίθενται ορισμένες από αυτές: Αμερικανική Σαμόα, Τζιμπουτί, Ανγκόλα, Μοζαμβίκη Κονγκό, Καμπότζη, Ισημερινός, Γουατεμάλα, Ελ Σαλβαδόρ, Ζάμπια.

Πηγή: ertnews.gr