Παρασκευή, 2 Μαΐου 2025
Η πρόσφατη συμφωνία μεταξύ των ΗΠΑ και της Ουκρανίας για την αξιοποίηση των ορυκτών πόρων ενδέχεται να αποφέρει σημαντικά κεφάλαια σε ένα κοινό επενδυτικό ταμείο, το οποίο φιλοδοξεί να συμβάλει στην ανοικοδόμηση της Ουκρανίας μετά τη λήξη του πολέμου.
Ωστόσο, η αξιοποίηση αυτών των φυσικών πόρων απαιτεί πολυετή διαδικασία εξόρυξης, γεγονός που καθυστερεί την απόδοση οικονομικών οφελών. Επιπλέον, τα πιθανά έσοδα ίσως να μην ανταποκριθούν στις προσδοκίες που έχει επανειλημμένα διατυπώσει ο Ντόναλντ Τραμπ.
Η συμφωνία, που δημοσιοποιήθηκε την Πέμπτη από την ουκρανική κυβέρνηση, έχει έκταση εννέα σελίδων και παραμένει ασαφές πώς θα εφαρμοστεί στην πράξη. Αν και κατά την περίοδο διακυβέρνησης Τραμπ είχε προταθεί η χρήση των ουκρανικών ορυκτών ως μέσο αποπληρωμής της στρατιωτικής βοήθειας των ΗΠΑ, τέτοια αναφορά απουσιάζει από το τελικό κείμενο.
Παράλληλα, η συμφωνία αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο ένταξης της Ουκρανίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση -μια προοπτική στην οποία δεν αντιτίθενται ούτε η Ουάσινγκτον ούτε η Μόσχα. Ωστόσο, δεν περιλαμβάνει ρητές εγγυήσεις ασφαλείας, ένα βασικό αίτημα του Κιέβου για την αποτροπή μελλοντικής ρωσικής επιθετικότητας.
Παρά τις ελλείψεις, η υπογραφή της συμφωνίας σηματοδοτεί ένα σημαντικό πολιτικό γεγονός: την ενεργή εμπλοκή του Ντόναλντ Τραμπ στο ουκρανικό ζήτημα. Όπως δήλωσε ο Αμερικανός υπουργός Οικονομικών, Σκοτ Μπέσεντ, «η συμφωνία στέλνει σαφές μήνυμα στη Ρωσία ότι η διοίκηση Τραμπ δεσμεύεται σε μια ειρηνευτική διαδικασία που επικεντρώνεται σε μια ελεύθερη, κυρίαρχη και ευημερούσα Ουκρανία».
Οι εκτιμήσεις αναλυτών
Αναλυτές εκτιμούν ότι η συμφωνία ενισχύει το προσωπικό ενδιαφέρον του Τραμπ για την Ουκρανία. Ο Ουκρανός αναλυτής Βολοντίμιρ Φεσένκο δήλωσε: «Ο Τραμπ είναι επιχειρηματίας, βλέπει τα πάντα με βάση τον υπολογισμό. Αυτή η νοοτροπία επηρεάζει και την πολιτική του. Ίσως έτσι διατηρηθεί το αμερικανικό ενδιαφέρον για την Ουκρανία, αλλά μένει να φανεί πώς θα εξελιχθεί αυτό στην πράξη».
Η συμφωνία αναμένεται να τεθεί προς επικύρωση στο ουκρανικό κοινοβούλιο εντός των επόμενων δύο εβδομάδων. Παρά το γεγονός ότι το Κίεβο πέτυχε την ένταξη κάποιων αιτημάτων του στο τελικό κείμενο, απουσιάζει η ρητή αναφορά σε στρατιωτικές εγγυήσεις και εξοπλισμούς.
Η υπογραφή της συνέπεσε με τη συμπλήρωση 100 ημερών από την ανάληψη της προεδρίας των ΗΠΑ από τον Τραμπ και συνιστά ακόμη μία μεταβολή στη στάση του απέναντι στον πόλεμο που ξεκίνησε με τη ρωσική εισβολή τον Φεβρουάριο του 2022.
Κατά το παρελθόν, ο Τραμπ έχει κατηγορήσει την Ουκρανία για τη σύγκρουση, ενώ έχει εκφράσει σαφή προτίμηση προς τον Ρώσο πρόεδρο Πούτιν σε σχέση με τον Ζελένσκι. Παράλληλα, έχει επανειλημμένα επικρίνει την προηγούμενη αμερικανική κυβέρνηση για την υποστήριξη που παρείχε στο Κίεβο, ιδίως όσον αφορά τη στρατιωτική βοήθεια, όπως γράφουν οι New York Times.
Η κορύφωση της έντασης στις σχέσεις Ουάσινγκτον - Κιέβου έγινε στις 28 Φεβρουαρίου, όταν η συνάντηση Ζελένσκι - Τραμπ στον Λευκό Οίκο για την υπογραφή της αρχικής εκδοχής της συμφωνίας κατέληξε σε αποτυχία. Τραμπ και ο αντιπρόεδρός του, Τζέι Ντι Βανς, επέκριναν δημοσίως τον Ουκρανό πρόεδρο, ο οποίος αναγκάστηκε να αποχωρήσει. Η συμφωνία δεν υπογράφηκε τότε και η στρατιωτική βοήθεια των ΗΠΑ ανεστάλη προσωρινά.
Ο φόβος για τη Ρωσία - Διχασμένοι οι Ουκρανοί
Παρότι ο Τραμπ έλεγε ότι επιθυμεί τον τερματισμό του πολέμου -έφτασε μάλιστα να υποσχεθεί την επίτευξη ειρήνης εντός 24 ωρών κατά την προεκλογική του εκστρατεία- αργότερα διευκρίνισε πως δεν το είπε κυριολεκτικά.
Καθώς η νέα κυβέρνηση προσπαθεί να προωθήσει μια ειρηνευτική διαδικασία ή τουλάχιστον προσωρινή εκεχειρία, ο Ζελένσκι αποδέχθηκε αμέσως πρόταση για άνευ όρων 30ήμερη παύση πυρός -πρόταση που ο Πούτιν αγνόησε.
Η συμφωνία για τα ορυκτά μπορεί να αποτελέσει διαπραγματευτικό πλεονέκτημα για την Ουκρανία. Ωστόσο, χωρίς ρητές εγγυήσεις ασφαλείας, παραμένει ο φόβος ότι η Ρωσία θα μπορούσε να παραβιάσει οποιαδήποτε κατάπαυση του πυρός, όπως έχει συμβεί στο παρελθόν.
Ο Τραμπ, από την πλευρά του, υποστηρίζει ότι η παρουσία αμερικανικών επενδύσεων στην Ουκρανία λειτουργεί από μόνη της ως αποτρεπτικός παράγοντας για τη Ρωσία.
Παρά τις εντάσεις και τις δυσκολίες, η τελική συμφωνία παρουσιάζει ελάχιστες διαφορές σε σχέση με την αποτυχημένη εκδοχή του Φεβρουαρίου.
Το τελικό κείμενο της συμφωνίας διχάζει την Ουκρανία. Η 36χρονη Βίρα Ζνταν από τη Ζαπορίζια, περιοχή που πλήττεται συχνά από ρωσικές επιθέσεις, εκφράζει επιφυλάξεις: «Αυτές οι συμφωνίες μας βάζουν σε βαθύτερο λάκκο. Ζούμε στο παρόν, αλλά τα παιδιά μας θα πληρώσουν το τίμημα».
Αντίθετα, η 46χρονη Σβιτλάνα Μαχμούντοβα-Μπαρνταντίν από το Σούμι ελπίζει ότι η συμφωνία θα ενισχύσει τη στρατιωτική υποστήριξη προς την Ουκρανία: «Εύχομαι να τελειώσει επιτέλους αυτός ο πόλεμος και να αρχίσει να βελτιώνεται η ζωή μας».
ΕΘΝΟΣ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου