«Αναπόφευκτη» η κατάρρευση των πάγων της Δυτικής Ανταρκτικής

Τετάρτη, 14 Μαϊου, 2014

Δυο νέες ερευνητικές δουλειές διαπιστώνουν ότι οι βασικοί παγετώνες του δυτικού τμήματος της παγωμένης ηπείρου έχουν πλέον μπει σε μια διαδικασία υποχώρησης χωρίς επιστροφή

ΝΕΑ ΥΟΡΚΗ. Η κατάρρευση μεγάλου τμήματος των πάγων της Δυτικής Ανταρκτικής είναι μη αναστρέψιμη σύμφωνα με δυο μελέτες που δόθηκαν ταυτόχρονα στη δημοσιότητα. Οι δυο νέες ερευνητικές δουλειές, οι οποίες είναι οι πλέον εμπεριστατωμένες που έχουν γίνει ως σήμερα, διαπιστώνουν ότι οι βασικοί παγετώνες του δυτικού τμήματος της παγωμένης ηπείρου παρουσιάζουν μεγάλη αστάθεια και έχουν πλέον μπει σε μια διαδικασία υποχώρησης χωρίς επιστροφή.

Οι δυο μελέτες δεν έχουν δημοσιευθεί ακόμη επισήμως – η μια έγινε από ερευνητές της NASA και έχει γίνει δεκτή προς δημοσίευση στην επιθεώρηση «Geophysical Research Letters» ενώ η δεύτερη περιλαμβάνεται στο τεύχος της επιθεώρησης «Science» που θα κυκλοφορήσει την ερχόμενη Παρασκευή, 16 Μαΐου. Η NASA όμως θεώρησε τα ευρήματα αρκετά σημαντικά ώστε να τα ανακοινώσει άμεσα με μια έκτακτη συνέντευξη Τύπου, γεγονός το οποίο ανάγκασε το Science να άρει το «εμπάργκο» του δημοσιοποιώντας και αυτό νωρίτερα το άρθρο που πρόκειται να δημοσιεύσει.
Οι επιστήμονες της NASA με επικεφαλής τον Ερίκ Ρινιό από το Εργαστήριο Αεριώθησης (Jet Propulsion Laboratory – JPL) και το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας στο Ερβάιν ανέλυσαν δεδομένα από παρατηρήσεις 40 ετών που αφορούσαν τους έξι κύριους παγετώνες του Κόλπου Αμουνδσεν στη Δυτική Ανταρκτική, ο οποίος περιλαμβάνει ορισμένους από τους μεγαλύτερους και ταχύτερα κινούμενους παγετώνες στον πλανήτη.

Παράλληλα χρησιμοποίησαν νέες δεδομένα παρατηρήσεων με ραντάρ από τους δορυφόρους της NASA προκειμένου να μελετήσουν καλύτερα το υπέδαφος επάνω στο οποίο «κάθονται» οι όγκοι του πάγου. Αυτό γιατί από τη δεκαετία του 1960, οπότε άρχισαν να γίνονται παρατηρήσεις στην περιοχή, οι επιστήμονες είχαν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι οι πάγοι της Δυτικής Ανταρκτικής είναι ευάλωτοι και ασταθείς – διαπίστωση η οποία επιβεβαιώνεται ολοένα και περισσότερο με το πέρασμα των δεκαετιών και την εξέλιξη των μέσων παρατήρησης.
Σύμφωνα με τα συμπεράσματα του καθηγητή Ρινιό και της ομάδας του τα νερά του ωκεανού, τα οποία είναι πλέον θερμότερα, έχουν ήδη λιώσει σημαντικά και θα συνεχίσουν να λιώνουν το μέτωπο των παγετώνων προς τη θάλασσα και η διάβρωση αυτή, εξαιτίας της μορφολογίας του εδάφους που βρίσκεται από κάτω τους, προχωρεί πλέον εκτός ελέγχου οδηγώντας στην κατάρρευσή τους. «Παρουσιάζουμε στοιχεία παρατήρησης τα οποία δείχνουν ότι ένα μεγάλο τμήμα του παγοκαλύμματος της Δυτικής Ανταρκτικής έχει πλέον περάσει σε μια κατάσταση μη αναστρέψιμης υποχώρησης» τόνισε στη συνέντευξη Τύπου.
«Η υποχώρηση αυτή θα έχει τεράστιες συνέπειες στην άνοδο της θαλάσσιας στάθμης σε όλο τον κόσμο» εξήγησε ο καθηγητής. «Θα ανεβάσει τη στάθμη κατά 1,2 μ. ενώ επίσης θα επηρεάσει και τα παρακείμενα τμήματα του παγοκαλύμματος της Δυτικής Ανταρκτικής, κάτι το οποίο θα μπορούσε να τριπλασιάσει αυτή την επίδραση».

Μια βασική αιτία που καθιστά τους παγετώνες της περιοχής αυτής τόσο ασταθείς είναι το γεγονός ότι το υπόβαθρο του εδάφους επάνω στο οποίο στέκονται βρίσκεται κάτω από τη στάθμη της θάλασσας και σχηματίζει κλίση προς το εσωτερικό – γεωμετρία η οποία σύμφωνα με τους ειδικούς ευνοεί την περαιτέρω τήξη και υποχώρησή τους. «Παρουσιάζουμε επίσης στοιχεία που δείχνουν ότι δεν υπάρχει κάποιος μεγάλος λόφος πίσω από αυτούς τους παγετώνες που θα μπορούσε να λειτουργήσει ως φράγμα και να τους συγκρατήσει» ανέφερε ο καθηγητής Ρινιό. «Για τον λόγο αυτό καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι η εξαφάνιση των πάγων σε αυτό το σημείο είναι αναπόφευκτη».

Τα ευρήματα της νέας μελέτης σημαίνουν, όπως εξήγησε από την πλευρά του ο Τομ Βάγκνερ, υπεύθυνος του προγράμματος για την κρυόσφαιρα της NASA, ότι οι έξι συγκεκριμένοι παγετώνες έχουν περάσει ένα «κατώφλι» από το οποίο δεν υπάρχει επιστροφή. «Τα αποτελέσματα αυτά μάλιστα δεν βασίζονται σε προσομοιώσεις στον υπολογιστή ή σε μοντέλα, βασίζονται σε ερμηνεία των παρατηρήσεων και αυτό νομίζω ότι είναι πολύ σημαντικό» τόνισε στην ίδια συνέντευξη Τύπου.