Αποκλειστικά στον «Ε.Κ.» για τον Εμπολα
Του Θεόδωρου Καλμούκου
Ο καθηγητής Δημήτρης Τριχόπουλος
ΒΟΣΤΩΝΗ. Ο Δρ. Δημήτρης Τριχόπουλος κορυφαίος ερευνητής και καθηγητής Επιδημιολογίας του Πανεπιστημίου του Harvard στη Βοστώνη και συνάμα καθηγητής και Διευθυντής του Τμήματος Υγιεινής και Επιδημιολογίας στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, σε αποκλειστική του συνέντευξη στον «Εθνικό Κήρυκα» ομιλεί εκτενώς και εμβριθώς για τον σύγχρονο «εφιάλτη», που ονομάζεται Εμπολα, ο οποίος έχει πανικοβάλλει την ανθρωπότητα παντού.
Ξεκινήσαμε τη συνέντευξη με τη βασική ερώτηση: τι ακριβώς είναι ο Εμπολα. Ο καθηγητής Τριχόπουλος υποστήριξε πως «είναι ιός και τη νόσο που προκαλείται από τον ιό την λέμε επίσης ‘Εμπολα’. Για πρώτη φορά επισήμαναν αυτή τη νόσο Εμπολα στον ποταμό Εμπολα του Κονγκό το 1976 και από τότε έμεινε η ονομασία».
Ξεκινήσαμε τη συνέντευξη με τη βασική ερώτηση: τι ακριβώς είναι ο Εμπολα. Ο καθηγητής Τριχόπουλος υποστήριξε πως «είναι ιός και τη νόσο που προκαλείται από τον ιό την λέμε επίσης ‘Εμπολα’. Για πρώτη φορά επισήμαναν αυτή τη νόσο Εμπολα στον ποταμό Εμπολα του Κονγκό το 1976 και από τότε έμεινε η ονομασία».
Ο Δρ. Τριχόπουλος τόνισε ότι «η νόσος είναι βαρύτατη, κάνει αιμορραγίες πρωτίστως γι’ αυτό τον λένε και αιμορραγικό πυρετό και έχει προκαλέσει μέχρι τώρα μέχρι δέκα επιδημίες αλλά αυτές περιορίστηκαν, ήταν σε αγροτικές περιοχές. Το πρόβλημα σ’ αυτό είναι ότι η καινούργια επιδημία έχει επεκταθεί στις πρωτεύουσες των χωρών όπως στην πρωτεύουσα της Γουινέας, τον Κονακρί, στη Μονρόβια την πρωτεύουσα της Λιβερίας και στο αστικό περιβάλλον η νόσος μεταδίδεται περισσότερο».
Στην ερώτηση τι προκαλεί τον ιό του Εμπολα από τον οποίο προέρχεται η νόσος Εμπολα, απάντησε πως «ο ιός υπάρχει στη φύση και φαίνεται ότι υπάρχει κατ’ εξοχήν στις νυχτερίδες των φρούτων, αλλά ενδεχομένως και σε πιθήκους όπου φαίνεται ότι έχει βρει μία συμβιωτική κατάσταση, που σημαίνει ότι δεν κάνει επιδημίες σ’ αυτά τα ζώα, ενώ στον άνθρωπο προκαλεί τις επιδημίες τις οποίες βλέπουμε».
Στην ερώτηση τι προκαλεί τον ιό του Εμπολα από τον οποίο προέρχεται η νόσος Εμπολα, απάντησε πως «ο ιός υπάρχει στη φύση και φαίνεται ότι υπάρχει κατ’ εξοχήν στις νυχτερίδες των φρούτων, αλλά ενδεχομένως και σε πιθήκους όπου φαίνεται ότι έχει βρει μία συμβιωτική κατάσταση, που σημαίνει ότι δεν κάνει επιδημίες σ’ αυτά τα ζώα, ενώ στον άνθρωπο προκαλεί τις επιδημίες τις οποίες βλέπουμε».
Οσον αφορά το γιατί τόσα χρόνια δεν υπήρξε πρόνοια για την αντιμετώπισή του, είπε ότι «ενδεχομένως γιατί οι επιδημίες είχαν μία τάση αυτοπεριορισμού και δεν είχε φανεί το πρόβλημα το οποίο θα μπορούσε να είναι εκρηκτικό και ενδεχομένως ίσως επειδή η έμφαση δίνεται σε νοσήματα τα οποία χτυπούν τον οικονομικά ανεπτυγμένο κόσμο και δεν είχε δοθεί προτεραιότητα. Τώρα που τον είδαμε τον κίνδυνο από κοντά νομίζω ότι πολύ γρήγορα θα βρεθεί και εμβόλιο και ενδεχομένως και τρόπος αντιμετώπισης».
Οταν ρωτήσαμε τον καθηγητή κ. Τριχόπουλο πόσο υπαρκτός είναι ο κίνδυνος για τις οικονομικά ανεπτυγμένες χώρες, τόνισε: «όπως είδαμε ο κίνδυνος υπάρχει. Υπήρξε ένα κρούσμα στην Αμερική, πέθανε ο Ντάνκαν στο Τέξας, επομένως ότι θα εμφανιστούν κρούσματα σε χώρες είναι συνάρτηση του γεγονότος πόσο συχνά γίνονται τα ταξίδια στις χώρες αυτές. Δηλαδή, επειδή η Γουϊνέα ήταν Γαλλική Αποικία η Γαλλία είναι σε υψηλό κίνδυνο. Επειδή η Νιγηρία η οποία έχει λίγα κρούσματα είναι χώρα με πολύ πληθυσμό είναι 80 ή 100 εκατομμύρια και επειδή έχει σύνδεση με την Αγγλία είναι ενδεχόμενο να υπάρχουν κρούσματα στην Αγγλία». Τόνισε ότι «η Αμερική είναι μία μεγάλη χώρα και είναι διασυνδεμένη με πολλές χώρες και η Λιβερία, όπως ήταν ουσιαστικά ανταποικία της Αμερικής στην Αφρική και από εκεί προήλθε το πρώτο κρούσμα. Το βλέπω πιθανό ότι θα υπάρχουν εισαγόμενα κρούσματα, εκείνο που ανησυχεί είναι να υπάρχουν δευτερογενή κρούσματα».
Εξηγώντας για τα δευτερογενή κρούσματα είπε ότι «στην Αμερική ή στην Ισπανία αυτά τα εισαγόμενα κρούσματα παρά τα προληπτικά μέτρα μεταδίδονται σε άλλο άτομο συνήθως σε μέλη του νοσηλευτικού προσωπικού».
Στην ερώτηση πώς γίνεται η μετάδοση από άνθρωπο σε άνθρωπο, ο καθηγητής Τριχόπουλος ανέφερε: «να ξεκινήσουμε από το καλό δεν γίνεται αερογενώς, δηλαδή δεν μεταδίδεται από τον αέρα όπως η γρίπη ή το κοινό κρυολόγημα διότι αλλιώς θα ήταν δραματικός ο κίνδυνος. Μεταδίδεται μόνο όταν έλθει σε επαφή ένα υγιές άτομο ιδιαίτερα όταν έχει κάποια αιχμή στο πρόσωπό του, στα χέρια του, στα πόδια του ή οπουδήποτε με τον ιδρώτα ή το αίμα, η με τους εμέτους, ή με τα κόπρανα, ή με το σπέρμα ενός πάσχοντος ανθρώπου» και τόνισε πως «θεωρητικώς μεταδίδεται δύσκολα». Για τα κρούσματα μετάδοσης των νοσηλευτών στις Ηνωμένες Πολιτείες και στην Ισπανία, υπογράμμισε ότι «φαίνεται πως δεν έκαναν κάτι σωστά στον βαθμό προστασίας και ήλθαν σε επαφή με τον ιό» και συμπλήρωσε πως «βγάζοντας την προστατευτική στολή όπως βγάζουμε ένα πουλόβερ από πάνω μας ακουμπάει το απ’ έξω το οποίο είναι το μολυσμένο με το δέρμα μας κι αν υπάρχει μία οποιαδήποτε αμυχή μπορεί ο ιός να μπει από εκεί».
Οταν ρωτήσαμε τον καθηγητή κ. Τριχόπουλο πόσο υπαρκτός είναι ο κίνδυνος για τις οικονομικά ανεπτυγμένες χώρες, τόνισε: «όπως είδαμε ο κίνδυνος υπάρχει. Υπήρξε ένα κρούσμα στην Αμερική, πέθανε ο Ντάνκαν στο Τέξας, επομένως ότι θα εμφανιστούν κρούσματα σε χώρες είναι συνάρτηση του γεγονότος πόσο συχνά γίνονται τα ταξίδια στις χώρες αυτές. Δηλαδή, επειδή η Γουϊνέα ήταν Γαλλική Αποικία η Γαλλία είναι σε υψηλό κίνδυνο. Επειδή η Νιγηρία η οποία έχει λίγα κρούσματα είναι χώρα με πολύ πληθυσμό είναι 80 ή 100 εκατομμύρια και επειδή έχει σύνδεση με την Αγγλία είναι ενδεχόμενο να υπάρχουν κρούσματα στην Αγγλία». Τόνισε ότι «η Αμερική είναι μία μεγάλη χώρα και είναι διασυνδεμένη με πολλές χώρες και η Λιβερία, όπως ήταν ουσιαστικά ανταποικία της Αμερικής στην Αφρική και από εκεί προήλθε το πρώτο κρούσμα. Το βλέπω πιθανό ότι θα υπάρχουν εισαγόμενα κρούσματα, εκείνο που ανησυχεί είναι να υπάρχουν δευτερογενή κρούσματα».
Εξηγώντας για τα δευτερογενή κρούσματα είπε ότι «στην Αμερική ή στην Ισπανία αυτά τα εισαγόμενα κρούσματα παρά τα προληπτικά μέτρα μεταδίδονται σε άλλο άτομο συνήθως σε μέλη του νοσηλευτικού προσωπικού».
Στην ερώτηση πώς γίνεται η μετάδοση από άνθρωπο σε άνθρωπο, ο καθηγητής Τριχόπουλος ανέφερε: «να ξεκινήσουμε από το καλό δεν γίνεται αερογενώς, δηλαδή δεν μεταδίδεται από τον αέρα όπως η γρίπη ή το κοινό κρυολόγημα διότι αλλιώς θα ήταν δραματικός ο κίνδυνος. Μεταδίδεται μόνο όταν έλθει σε επαφή ένα υγιές άτομο ιδιαίτερα όταν έχει κάποια αιχμή στο πρόσωπό του, στα χέρια του, στα πόδια του ή οπουδήποτε με τον ιδρώτα ή το αίμα, η με τους εμέτους, ή με τα κόπρανα, ή με το σπέρμα ενός πάσχοντος ανθρώπου» και τόνισε πως «θεωρητικώς μεταδίδεται δύσκολα». Για τα κρούσματα μετάδοσης των νοσηλευτών στις Ηνωμένες Πολιτείες και στην Ισπανία, υπογράμμισε ότι «φαίνεται πως δεν έκαναν κάτι σωστά στον βαθμό προστασίας και ήλθαν σε επαφή με τον ιό» και συμπλήρωσε πως «βγάζοντας την προστατευτική στολή όπως βγάζουμε ένα πουλόβερ από πάνω μας ακουμπάει το απ’ έξω το οποίο είναι το μολυσμένο με το δέρμα μας κι αν υπάρχει μία οποιαδήποτε αμυχή μπορεί ο ιός να μπει από εκεί».
Οταν τον ρωτήσαμε σε μία κλίμακα από το μηδέν μέχρι το 10 που είναι το όριο του χειρότερου πόσο ανησυχείτε για τη διάδοση του Εμπολα στις Ηνωμένες Πολιτείες, απάντησε «στο 3» και υπογράμμισε «δεν ανησυχώ ιδιαιτέρως, θα υπάρξουν ενδεχομένως κι άλλα κρούσματα διότι υπάρχει έμμεση ή άμεση επικοινωνία με τη Λιβερία ή τη Γουινέα και ίσως και τη Νιγηρία, αλλά νομίζω θα περιορίζονται τα κρούσματα».Για την Ελλάδα τόνισε ότι τα πράγματα «είναι ακόμα καλύτερα, διότι είναι μικρή χώρα και δεν έχει μεγάλη επικοινωνία. Να σκεφθείτε ότι δεν έχει καν πρεσβείες, δεν έχει αρκετό ελληνογενή κόσμο στις περιοχές τις Γουινέας. Της Σιέρα Λεόνε και της Νιγηρίας».
Στην ερώτηση πώς αντιμετωπίζεται η νόσος από τη στιγμή που κάποιος άνθρωπος διαγνωστεί με Εμπολα, σημείωσε πως «είναι αυτό που λένε στην ιατρική ορολογία συμπτωματική, δηλαδή αντιμετωπίζεις τις εκδηλώσεις της νόσου, δεν έχεις τρόπο να αντιμετωπίσεις τον ίδιο τον ιό» και εξήγησε «δεν έχομε δηλαδή ένα γνωστό αντιικό φάρμακο ή θεραπεία. Γι’ αυτό αντιμετωπίζεις την αιμορραγία, την αφυδάτωση διότι ο ασθενής μπορεί να χάνει υγρά από τους εμέτους και τις διάρροιες, μ’ άλλα λόγια αντιμετωπίζεις ό,τι σου βγάλει η νόσος η οποία είναι σαν κουτί της Πανδώρας που σημαίνει ότι μπορεί να σου βγάλει οτιδήποτε. Αντιμετωπίζεις δηλαδή τις εκδηλώσεις και εύχεσαι για το καλύτερο. Νομίζω ότι σε χώρες όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες ή και η Ελλάδα το ποσοστό της θνητότητας θα είναι της τάξεως του 40% που είναι τεράστιο βέβαια να χάνεις τους μισούς από τους ανθρώπους, αλλά είναι καλύτερα από ό,τι είναι στη Λιβερία ή στη Γουινέα που η θνητότητα ανέρχεται στο 70% δηλαδή χάνονται 2 στους 3 ανθρώπους από αυτούς που θα αρρωστήσουν από τον Εμπολα».
Οταν τον ρωτήσαμε τι προληπτικά μέτρα πρέπει να λάβουν οι άνθρωποι, οι ομογενείς μας ας πούμε στη Βοστώνη, στη Νέα Υόρκη, στο Σικάγο, απάντησε «τίποτε, απλώς να προσέχουν στα αεροδρόμια για τυχόν εμφάνιση ανθρώπων από τις χώρες που αναφέραμε που έχουν συμπτώματα. Ευτυχώς η νόσος δεν μεταδίδεται όταν δεν υπάρχουν συμπτώματα στον χρόνο επώασης ο οποίος μπορεί να πάει και δύο εβδομάδες».
Στην ερώτηση πόσο κοντά βρίσκεται η επιστήμη για την ανακάλυψη εμβολίου, τόνισε «πιθανόν δύο χρόνια, αλλά καμιά φορά κανείς δεν ξέρει, μπορεί να χρειαστεί και παραπάνω. Για τη θεραπεία δοκιμάστηκε ένα φάρμακο το Z Maxx το οποίο φαίνεται ότι ήταν σχετικά αποτελεσματικό, αλλά οι πληροφορίες είναι ότι δεν είχαν άφθονο και τελείωσε. Υπάρχει κι ένα άλλο φάρμακο το οποίο το χρησιμοποιούσαν για την Ευλογιά, η οποία βέβαια έχει εξαφανιστεί αλλά φοβούνται μήπως έχουν κρατήσει κάπου και δεν το ξέρουμε ή μήπως χρησιμοποιηθεί ως βιολογικό όπλο. Το φάρμακο αυτό φαίνεται ότι είναι αντιικό και το οποίο έχει κάποια αποτελεσματικότητα, αλλά όχι δραματική».
Για τον καθηγητή Δημήτρη Τριχόπουλο
Ο καθηγητής Δημήτρης Τριχόπουλος γεννήθηκε στην Αθήνα το 1938. Σπούδασε Ιατρική στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας. Εκανε ειδικεύσεις στην Παθολογία, στη Μικροβιολογία, στη Δημόσια Υγεία και Επιδημιολογία στα Πανεπιστήμια της Αθήνας, του Λονδίνου, του Harvard και της Οξφόρδης. Εχει διατελέσει καθηγητής και διευθυντής του Τμήματος Επιδημιολογίας στο Πανεπιστήμιο του Harvard, καθηγητής Πρόληψης Καρκίνου και διευθυντής του Κέντρου για την Πρόληψη Καρκίνου στο Harvard (1993-1997), είναι καθηγητής και διευθυντής του Τμήματος Υγιεινής και Επιδημιολογίας στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών από το 1972, αναπληρωτής καθηγητής Ιατρικής Επιδημιολογίας στο Ινστιτούτο Karolinska στη Στοκχόλμη από το 1998 και μέλος της Ακαδημίας Αθηνών από τον Ιούνιο του 1997.Το ερευνητικό έργο του έχει συμβάλει στην ανακάλυψη του ρόλου του παθητικού καπνίσματος στην ανάπτυξη καρκίνου του πνεύμονα, στην ερμηνεία της αιτιολογίας του ηπατοκυτταρικού καρκινώματος, στην ποσοτικοποίηση του συσχετισμού μεταξύ του ψυχολογικού άγχους και της στεφανιαίας νόσου, καθώς και στην αναγνώριση διατροφικών και άλλων παραγόντων ως επικίνδυνων για την ανάπτυξη καρκίνου και άλλων ασθενειών.
Ο καθηγητής Τριχόπουλος έχει τιμηθεί με πολλά βραβείων για τη συμβολή του στην ιατρική έρευνα, συμπεριλαμβανομένου και του αμερικανικού Ιδρύματος Καρκίνου του Μαστού «Susan G. Komen» για τα συμπεράσματα έρευνάς του όσον αφορά τις αιτίες ανάπτυξης καρκίνου του μαστού. Είναι συγγραφέας πολλών επιστημονικών βιβλίων και άρθρων. Μοιράζεται τον χρόνο του ανάμεσα στη Βοστώνη διδάσκοντας στο Harvard και στην Αθήνα, διδάσκοντας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών.
Πηγή: Εθνικός Κήρυξ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου