Κόκκινος συναγερμός στην κυβέρνηση καθώς τα περιθώρια ελιγμών είναι περιορισμένα

Ολα στο τραπέζι αλλά τους τρομάζει η αβεβαιότητα

Κυριακή, 17 Ιουλίου, 2011Λύση στο πρόβλημα του χρέους προσδοκά και επιδιώκει η κυβέρνηση στη Σύνοδο Κορυφής της ευρωζώνης την ερχόμενη Πέμπτη. Το υπουργείο Οικονομικών μεταδίδει ότι τα περιθώρια έχουν στενέψει για όλους και ότι δεν μπορεί να καθυστερήσει πολύ η απόφαση. Οι διαπραγματεύσεις ανάμεσα στις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις και στον τραπεζικό τομέα διεξήχθησαν σε ένα προωθημένο επίπεδο και δημιουργήθηκε η προσδοκία για μια λύση ουσιαστική, έστω και με μεγάλα ρίσκα. Την περασμένη Παρασκευή στην Αθήνα ανέμεναν την κατάληξη των συζητήσεων που διεξάγονταν στη Ρώμη ανάμεσα σε εκπροσώπους των τραπεζών και της ευρωζώνης, στις οποίες συμμετείχε και ελληνικό κλιμάκιο. Η ανακοίνωση για τη σύγκληση της Συνόδου Κορυφής άλλαξε αιφνιδίως τα δεδομένα και σήμανε την έναρξη πυρετωδών πολιτικών διαβουλεύσεων σε όλη την Ευρώπη. 

Κόκκινος συναγερμός σήμανε στην κυβέρνηση για τη Σύνοδο Κορυφής και χθες ο πρωθυπουργός κ. Γ. Παπανδρέου συγκάλεσε σύσκεψη με τον αντιπρόεδρο και υπουργό Οικονομικών κ. Ευ. Βενιζέλο, τους κκ. Στ. Λαμπρινίδη , Ηλ. Μόσιαλο, Γ. Ζανιά, Π. Χριστοδούλου και άλλους ειδικούς συνεργάτες προκειμένου να αποτιμήσουν τα νέα δεδομένα, καθώς φαίνεται ότι ασκείται μεγάλη πίεση να δοθεί μια πολιτική λύση.

Στο τραπέζι φαίνεται ότι υπάρχει μια πρόταση η οποία προβλέπει και συμμετοχή των ιδιωτών και δυνατότητα επαναγοράς ομολόγων μέσω του Προσωρινού Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Στήριξης (ΕFSF), οπότε χρειάζεται να επαναπροσδιοριστεί η διαπραγματευτική τακτική της χώρας ώστε να μην αποδεχθεί μια λύση που θα την οδηγήσει τελικά σε ξέρα. Τα περιθώρια ελιγμών είναι όμως περιορισμένα. Η συμμετοχή των ιδιωτών θα προκαλέσει επιλεκτική χρεοκοπία (selective default), όπως έχουν προειδοποιήσει οι οίκοι αξιολόγησης.

Ωστόσο σε επίπεδο ευρωπαϊκών κυβερνήσεων έχει συμφωνηθεί ότι αν οι χώρες της ευρωζώνης θελήσουν να προχωρήσουν σε λύση που θα περιέχει αυτό το σενάριο θα αναλάβουν και το βάρος να καλύψουν πλήρως την Ελλάδα. Ο Πρωθυπουργός και ο υπουργός Οικονομικών κ. Βενιζέλος στις συνομιλίες με τους ομολόγους τους έθεσαν εγκαίρως όλους τους κινδύνους που μπορεί να προκύψουν και όλα τα ερωτήματα ώστε να αποκλείσουν κατά το δυνατόν δυσάρεστες εκπλήξεις, καθώς όλοι μπαίνουν σε άγνωστα νερά.

Το ταξίδι της κυβέρνησης προς αναζήτηση λύσης στο πρόβλημα του χρέους μοιάζει με αυτό που έκανε η «Σάντα Μαρία» του Κολόμβου. Αν δεν πάθει ατύχημα στη διαδρομήπράγμα που τρομάζει περισσότερο από καθετί το Μέγαρο Μαξίμουμπορεί να ανακαλύψει μια καινούργια ήπειρο. Η αβεβαιότητα της κατάστασης όμως έχει ανατρέψει τους σχεδιασμούς του Πρωθυπουργού, ο οποίος ακύρωσε την ευρωπαϊκή περιοδεία του αλλά θα επιχειρήσει να παρέμβει στις διαβουλεύσεις επικοινωνώντας τηλεφωνικώς με τους ομολόγους του.

Υψηλόβαθμα κυβερνητικά στελέχη έλεγαν ότι η κερδοσκοπική επίθεση στην Ιταλία ανέδειξε την ευρωπαϊκή διάσταση του προβλήματος και βοήθησε την εξεύρεση λύσης για την Ελλάδα παρά τα «αγκάθια».

«Τώρα κάνουμε τον σταυρό μας για να προσγειωθούμε ομαλά» συμπλήρωναν.

Τα παιχνίδια με τις λέξεις

Η νέα φάση στην οποία εισήλθε η οικονομική κρίση έχει μεταβάλει τις ισορροπίες στην κυβέρνηση και έχει επιδράσει στη στρατηγική της, η οποία χαράσσεται κυρίως σε τετ α τετ συναντήσεις και σε τηλεφωνικές συνομιλίες του Πρωθυπουργού με τον αντιπρόεδρο και υπουργό Οικονομικών κ. Βενιζέλο, ο οποίος έπειτα από κάθε κυβερνητική σύσκεψη παραμένει για απευθείας συνεργασία με τον κ. Παπανδρέου.

Η ξαφνική εισαγωγή της επιλεκτικής χρεοκοπίας στην εγχώρια ατζέντα αιφνιδίασε τους υπουργούς. Αλλά και στο Μέγαρο Μαξίμου δεν έχουν βρει το κατάλληλο φάρμακο για να θεραπεύσουν τις παρενέργειες της λέξης «χρεοκοπία». Για τον λόγο αυτόν κρίθηκε αναγκαία η παρέμβαση του Πρωθυπουργού στο Υπουργικό Συμβούλιο, ο οποίος ζήτησε να σταματήσουν τα παιχνίδια με τις λέξεις και ο καιροσκοπισμός.

Στο ίδιο πλαίσιο εντάσσεται και η σφοδρή επίθεση κατά του προέδρου της ΝΔ κ. Αντ. Σαμαρά, ο οποίος έσπευσε να χαρακτηρίσει «απαγορευμένη» τη λέξη χρεοκοπία. Ορισμένα κυβερνητικά στελέχη εκτιμούν ότι εφόσον υπάρξουν ευνοϊκές εξελίξεις ως το φθινόπωρο η λογική επιλογή θα είναι οι εκλογές.

Οι συνεργάτες του κ. Παπανδρέου επιμένουν σταθερά ότι οι εκλογές βρίσκονται έξω από τη λογική του Πρωθυπουργού. Ωστόσο το διάστημα που θα μεσολαβήσει έχει πολλές άγνωστες μεταβλητές. Η κοινωνική δυσαρέσκεια εντείνεται, το προφίλ του κ. Παπανδρέου, όπως δείχνουν οι δημοσκοπήσεις, έχει υποστεί σοβαρό πλήγμα μετά την ολιγόωρη «παραίτησή» του προκειμένου να διευκολυνθεί μια κυβέρνηση εθνικής ανάγκης και η «ψαλίδα» ανάμεσα στο ΠαΣοΚ και στη ΝΔ αυξάνεται σταθερά. Επιπλέον, μια λύση με τη συμμετοχή ιδιωτών δεν είναι σαφές σε πόσον χρόνο θα ολοκληρωθεί, πώς θα αντιδράσουν οι αγορές και με ποιον τρόπο θα μας καλύψει η ΕΕ. Εκλογές χωρίς το ΠαΣοΚ να είναι πρώτο κόμμα με αξιώσεις αυτοδυναμίας δεν μπορεί να γίνουν, επισημαίνει έμπειρο στέλεχος, γνωρίζοντας ότι το ενδεχόμενο αυτό ισοδυναμεί με ανατροπή του σημερινού τοπίου. Ως εναλλακτική λύση εκτόνωσης προβάλλεται το δημοψήφισμα.

Αστοχίες και εντυπώσεις

Η πίεση προκαλεί και αστοχίες. Πηγές με γνώση των ευρωπαϊκών διεργασιών έλεγαν ότι η μακροσκελής επιστολή του κ. Παπανδρέου στον πρωθυπουργό του Λουξεμβούργου και πρόεδρο του Εurogroup ΖανΚλοντ Γιούνκερ δεν άφησε τις καλύτερες εντυπώσεις. Αλλά και η νύξη του Πρωθυπουργού για το ενδεχόμενο στάσης πληρωμών στους «Financial Τimes Deutschland» προκάλεσε θόρυβο, μολονότι ο κ. Παπανδρέου, όπως φάνηκε, δεν εννοούσε στάση πληρωμών μισθών και συντάξεων αλλά κάποιο μεταβατικό στάδιο στην περίπτωση που προκριθεί λύση η οποία προκαλεί selective default.

Η κυβέρνηση πάντως, όπως επισημαίνει ο κυβερνητικός εκπρόσωπος κ. Μόσιαλος, διαπραγματεύεται πάνω σε συγκεκριμένη βάση: δεν απορρίπτει καμία λύση που θα καθιστά βιώσιμο το χρέος, θα μειώνει το βάρος της αποπληρωμής των δανείων και δεν θα βάζει σε κίνδυνο το τραπεζικό σύστημα. Επιζητεί μεγαλύτερη ευελιξία του ευρωπαϊκού μηχανισμού στήριξης και στον βαθμό που συμφωνηθεί μια ευνοϊκή επιμήκυνση του χρόνου αποπληρωμής των δανείων με παράλληλη μείωση των επιτοκίων δεν απορρίπτεται η παροχή εγγυήσεων. Κατά μία εκδοχή ως εγγύηση θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν τα έσοδα από τις αποκρατικοποιήσεις. Η κυβέρνηση επείγεται να ψηφίσει το πολυνομοσχέδιο του υπουργείου Οικονομικών προτού κλείσει η Βουλή στις 8 Αυγούστου, εν είδει δεύτερου Εφαρμοστικού Νόμου, ώστε να αυξήσει τη διαπραγματευτική δυνατότητά της, καθώς όπως είπε ο Πρωθυπουργός η συνέπεια αποτελεί το «διαβατήριο αξιοπιστίας» για την Ελλάδα.

ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΧΩΡΙΣ ΣΚΙΕΣ ΑΠΟ ΤΟ ΝΕΟ ΕΠΙΤΕΛΕΙΟ

Τα νήματα στο πεδίο της επικοινωνίας κινεί πλέον μια νέα ομάδα.Από το προηγούμενο σχήμα παρέμεινε μόνον η κυρία Ρεγγίνα Βάρτζελη και προστέθηκαν οι κκ. Δ. Ρέππας, Ηλ. Μόσιαλος και ο κ. Χρ. Πρωτόπαπας, ο οποίος αποζημιώθηκε με αυτόν τον τρόπο επειδή έμεινε εκτός στον ανασχηματισμό.Το νέο επιτελείο έχει χαράξει και μια καινούργια τακτική,η οποία συμπυκνώνεται στη λογική «όλα στο προσκήνιο».

Τους προηγούμενους μήνες η ελλιπής επικοινωνία που υπήρχε ανάμεσα στους κκ. Γ. Παπακωνσταντίνου και Γ. Πεταλωτή, αλλά και η επιλογή του οικονομικού επιτελείου να κρατά διάφορα πράγματα στη σκιά δημιουργούσαν την εντύπωση παρασκηνιακών μαγειρεμάτων.Τις τελευταίες ημέρες η τακτική άλλαξε.Ο υπουργός Οικονομικών και ο κυβερνητικός εκπρόσωπος εξηγούν όσο πιο αναλυτικά τους επιτρέπουν οι συνθήκες την κατάσταση,ώστε όλοι να γνωρίζουν τι συμβαίνει και να αποτρέπονται τυχόν υπονομευτικές ενέργειες τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό.Το νέο επικοινωνιακό επιτελείο έχει ανοιχτή γραμμή με τον κ.Βενιζέλο.

ΤΟ «ΜΠΛΟΚΑΚΙ» ΕΠΙΣΤΡΕΦΕΙ ΣΤΟ ΜΕΓΑΡΟ ΜΑΞΙΜΟΥ

Μαζί με όλα τα υπόλοιπα άλλαξε και ο κ. Παπανδρέου το στυλ διακυβέρνησης.Οι χαλαρές συνεδριάσεις που δεν κατέληγαν σε αποτέλεσμα αποτελούν παρελθόν. «Οι στιγμές είναι κρίσιμες. Δεν υπάρχει καιρός για χάσιμο»είναι η φράση που επαναλαμβάνει ο Πρωθυπουργός σε κάθε σύσκεψη.Ετσι έχει δώσει εντολή στο γραφείο του να κωδικοποιήσει ανά υπουργείο τις μεγάλες δράσεις που περιέχονται στο μνημόνιο και στο Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα και να ετοιμάσει ένα πρόγραμμα συσκέψεων με κάθε υπουργό χωριστά ώστε να τεθούν συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα.Η τήρησή τους θα παρακολουθείται από το γραφείο του Πρωθυπουργού.Ενα κομμάτι της συνεννόησης με τους υπουργούς θα γίνεται δι΄ αλληλογραφίας.Ηδη από το Μέγαρο Μαξίμου έχουν αποσταλεί δύο επιστολές. Στην πρώτη ο πρωθυπουργός ζητεί από τους υπουργούς να πάρουν μέτρα με βάση την έκθεση που παρέδωσε ο επικεφαλής των Επιθεωρητών Δημόσιας Διοίκησης κ. Λ.Ρακιντζής. Στη δεύτερη ζήτησε να προσδιορίσουν τους τομείς στους οποίους θα χρειαστούν βοήθεια από τεχνοκράτες άλλων ευρωπαϊκών χωρών.