O N.Γιαννόπουλος γράφει μια ξεχωριστή ιστορία για τους φιναλίστ του τελικού του Παγκοσμίου Κυπέλλου. Η ολλανδική επανάσταση ενάντια στην ισπανική αυτοκρατορία.
Oι σχέσεις μεταξύ της Ολλανδίας και της Ισπανίας χάνονται στα βάθη των προηγούμενων αιώνων, ωστόσο έχουν ένα σταθερό σημείο αναφοράς: αυτό δεν είναι άλλο από την ολλανδική επανάσταση ενάντια στην ισπανική αυτοκρατορία η οποία έλαβε χώρα μεταξύ του 1568 και του 1609.
Πρόκειται για μία εξαιρετικά σημαντική ιστορική περίοδο η οποία σηματοδοτήθηκε από τη ραγδαία άνοδο της Ολλανδίας στη διεθνή σκηνή αλλά και από τη γιγάντωση της ολλανδικής αυτοκρατορίας.
Τα αίτια του ξεσηκωμού
Η ισπανική αυτοκρατορία ήταν η μεγάλη κυρίαρχος στη δυτική Ευρώπη κατά τη διάρκεια του 16ου αιώνα και είχε υπό την κατοχή της όλους τους σημαντικούς δρόμους του εμπορίου στη Γηραιά Ηπειρο. Τα εδάφη της Ολλανδίας, όπως τα γνωρίζουμε σήμερα, βρίσκονταν υπό ισπανική κυριαρχία κάτι που όμως δεν άρεσε (απολύτως φυσιολογικά) στους ντόπιους άρχοντες αλλά και στο λαό της περιοχής ο οποίος επιβαρυνόταν με βαριά φορολογία από τους Ισπανούς.
Ο Πρίγκηπας Ουίλιαμ της Ολλανδίας (1533-1584) ήταν ο πρώτος ηγέτης της επανάστασης των 17 επαρχιών (περιοχές που στο σημερινό χάρτη αντιστοιχούν στην Ολλανδία, το Βέλγιο, το Λουξεμβούργο και τη Νότια Γαλλία). Το γεγονός ότι οδήγησε τις περιοχές που διοικούσε σε ανοιχτή ρήξη με την Ισπανία φυσικά δεν μπορούσε να γίνει ανεκτό από τον Ισπανό αυτοκράτορα Φίλιππο Β' ο οποίος έθεσε εκτός νόμου τον Ουίλιαμ το 1580. Τέσσερα χρόνια αργότερα ο Πρίγκηπας δολοφονήθηκε από υποστηρικτή του Ισπανού μονάρχη, η επανάσταση όμως είχε αρχίσει να αποδίδει ήδη καρπούς.
Ο ρόλος των θρησκευτικών πεποιθήσεων
Στις Κάτω Χώρες ο Προτεσταντισμός κέρδισε πολύ γρήγορα οπαδούς κατά τη διάρκεια του 16ου αιώνα. Η κόντρα με τον Καθολικισμό (δόγμα που είχε ασπαστεί η Ισπανική αυτοκρατορία) δεν άργησε να ξεσπάσει αφού οι Ισπανοί πίστευαν ότι έπρεπε να έχουν το πάνω χέρι και στο θρησκευτικό ζήτημα.
"Πάντα τιμούσα τον Ισπανό βασιλιά"
Οι τελευταίοι δύο στίχοι του ολλανδικού Εθνικού Υμνου είναι οι εξής: “den koning van Hispanje heb ik altijd geλerd”, δηλαδή “πάντα τιμούσα τον Ισπανό βασιλιά”. Οι στίχοι αυτοί έχουν την αναφορά τους στη συμβιβαστική πολιτική που ακολουθούσε αρχικά ο Πρίγκηπας Ουίλιαμ έναντι του Ισπανού αυτοκράτορα.
Η Καθολική Εκκλησία, γνωστή για το συντηρητισμό της, θεώρησε αίρεση τον Προτεσταντισμό και οι εκπρόσωποι της Αυτοκρατορίας στις Κάτω Χώρες έσπευσαν να λάβουν σκληρά μέτρα εναντίον αυτών που είχαν ασπαστεί το νέο δόγμα. Το κύμα δυσαρέσκειας για τους Ισπανούς εξουσιαστές φούντωσε και οι πρώτες εξεγέρσεις, οι οποίες πνίγηκαν στο αίμα, αποτέλεσαν γεγονός.
Πως φτάσαμε στην πρώτη ολλανδική νίκη
O διάδοχος του πρίγκηπα Ουίλιαμ, Μαυρίκιος, εκμεταλλεύτηκε πολύ έξυπνα τον άκρατο ανταγωνισμό (διπλωματικό και οικονομικό) της Ισπανίας με την Αγγλία. Αρχικά η βασίλισσα της Αγγλίας Ελισάβετ δίσταζε να βοηθήσει στρατιωτικά τους Ολλανδούς, εν συνεχεία όμως άλλαξε άποψη και ενίσχυσε τους Ολλανδούς επαναστάτες με 6000 πεζούς στρατιώτες και 1000 ιππείς.
Ο Ισπανός αυτοκράτορος Φίλλιπος ο Β' έδωσε εντολή να κατασταλεί η επανάσταση, όμως τα πολλά οικονομικά προβλήματα που αντιμετώπιζε η αυτοκρατορία του καθώς και οι στρατηγικές ικανότητες του Μαυρίκιου, έχρισαν νικητές τους Ολλανδούς. Στα χέρια των εξεγερμένων έπεσαν σημαντικές πόλεις της περιοχής όπως η Μπρέντα (1590), η Ναϊμέγκεν (1591) και η Γκρόνιγκεν (1594) και πλέον οι βόρειες περιοχές της σημερινής Ολλανδίας βρίσκονταν υπό Ολλανδικό έλεγχο. Η πρώτη νίκη είχε επιτευχθεί.
H ναυμαχία του Γιβραλτάρ
Οι Ολλανδοί είχαν πια αποκτήσει αυτοπεποίθηση και ένιωθαν ότι μπορούσαν να χτυπήσουν τους Ισπανούς ακόμα και μέσα στο δικό τους έδαφος. Η σπουδαία ναυμαχία του Γιβραλτάρ (1607) το απέδειξε περίτρανα. Τα ολλανδικά πλοία, υπό την ηγεσία του ναυάρχου Γιάκομπ φαν Χίμσκερκ, εγκλώβισαν τους Ισπανούς στον κόλπο και με μία αστραπιαία επίθεση διέλυσαν τον Ισπανικό στόλο.
Παρά το γεγονός ότι ο φαν Χίμσκερκ σκοτώθηκε στο πρώτο στάδιο της ναυμαχίας, οι Ολλανδοί πέτυχαν μεγάλη νίκη προκαλώντας το θάνατο 4000 Ισπανών ναυτών και την καταστροφή του συνόλου των ισπανικών πλοίων που πήραν μέρος στη ναυμαχία. Στον αντίπαλο στόλο οι απώλειες ήταν ελάχιστες (100 νεκροί και 60 τραυματίες).
Η συνθήκη του Μάνστερ και η αρχή του τέλους της ισπανικής αυτοκρατορίας
Οι εχθρoπραξίες μεταξύ των δύο χωρών σταμάτησαν μόλις το 1648 με την υπογραφή της συνθήκης του Μάνστερ. Δημιουργήθηκε η ανεξάρτητη Ολλανδία αποτελούμενη από επτά αυτοδιοίκητες επαρχίες και μία νέα σελίδα στην ευρωπαϊκή ιστορία είχε αρχίσει ήδη να γράφεται.
H Iσπανία πλήρωσε το γεγονός ότι είχε ανοίξει πολλά μέτωπα (πολεμικά και μη) σχεδόν σε όλο τον τότε γνωστό κόσμο. Η αυτοκρατορία δαπάνησε αστρονομικά, για την εποχή, ποσά, για την κατάκτηση της Αμερικής ενώ στην Ευρώπη είχε συνεχείς προστριβές τόσο με τη Γαλλία και την Αγγλία. Επιπρόσθετα, ο πόλεμος με την Ολλανδία δεν είχε τη λαϊκή στήριξη αφού ήταν σαφές ότι μία ακόμη εμπόλεμη σύγκρουση θα προκαλούσε ακόμη περισσότερα οικονομικά προβλήματα σε μία αυτοκρατορία της οποίας η παρακμή είχε αρχίσει.
Η σημασία της ολλανδικής νίκης
Οι Ολλανδοί έγιναν ο πρώτος λαός που αμφισβήτησε στην πράξη την ελέω Θεού βασιλεία. Η επικράτηση της επανάστασής του λοιπόν χάρισε τη βεβαιότητα σε όλη την Ευρώπη ότι το βασιλικό, ευρωπαϊκό κατεστημένο δεν ήταν ανίκητο, κάθε άλλο. Το γεγονός ότι οι Ευρωπαίοι αναγκάστηκαν να δώσουν ανεξαρτησία σε μία μη μοναρχική χώρα μετέδωσε ένα μήνυμα ελπίδας σ' όλους τους ευρωπαϊκούς λαούς που στα επόμενα χρόνια θα πάλευαν γενναία τόσο για την ανεξαρτησία τους, όσο και για τα ατομικά και συλλογικά τους δικαιώματα.
Πηγή: Κόντρα, Νίκος Γιαννόπουλος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου