«Βιομηχανία γεμάτη από ανόητους»

 

Δευτέρα, 15 Μαΐου, 2023

O Τομ Χανκς με την ελληνικής καταγωγής σύζυγό του Ρίτα Γουίλσον

Στο πρώτο του μυθιστόρημα, ο Τομ Χανκς κάνει μια σατιρική ανατομία του Χόλιγουντ

Με το βραβείο Α΄ ανδρικού ρόλου, το 1994, για την ταινία «Φιλαδέλφεια». Φωτ. Lawrence K. Ho / Los Angeles Times via Getty Images

«Δεν υπάρχει τίποτα χειρότερο από το να ακούς έναν ηθοποιό να μιλάει για το ότι είναι ηθοποιός». Αυτή ήταν η πρώτη αντίδραση του Τομ Χανκς όταν ο Αμερικανός εκδότης Πίτερ Γκέδερς του πρότεινε να γράψει ένα μυθιστόρημα για το επάγγελμα που τον έκανε σούπερ σταρ.

Στη συνέχεια, βέβαια, ο διάσημος ηθοποιός (και παραγωγός) σκέφτηκε ότι ίσως να υπήρχε μια ιστορία που θα ήθελε να αφηγηθεί, προερχόμενη από τον χώρο του κινηματογράφου. Και αυτό γιατί, όπως δήλωσε σε πρόσφατη συνέντευξή του στο περιοδικό The Atlantic, «ανακάλυψα ότι όλοι υποθέτουν ότι γνωρίζουν πώς γυρίζονται οι ταινίες, ενώ στην πραγματικότητα κανείς τους δεν ξέρει».

Ετσι, δημιουργήθηκε το «The Making of Another Major Motion Picture Masterpiece» (Η δημιουργία ενός ακόμη κινηματογραφικού αριστουργήματος), σατιρική ανατομία της κινηματογραφικής παραγωγής, όπου ο Χανκς φαίνεται απόλυτα ικανός να βλέπει τον κόσμο μέσα από έναν παραμορφωτικό φακό και να κριτικάρει με σαρδόνιο τρόπο τις όποιες αδυναμίες. «Η αλήθεια είναι ότι είμαστε μια βιομηχανία γεμάτη από ανόητους», λέει χαρακτηριστικά.

Οταν ήταν ακόμη παιδί, ο Τομ Χανκς έκανε συχνά μια τετράωρη διαδρομή με λεωφορείο για να επισκεφθεί τη μητέρα του – οι γονείς του είχαν χωρίσει (στη φωτογραφία, σε ηλικία 10 χρόνων, το 1966). Το ταξίδι αυτό απελευθέρωνε κάτι μέσα του. Μερικές φορές διάβαζε λίγο, ίσως ένα κόμικς ή ένα βιβλίο, κυρίως όμως παρατηρούσε τον κόσμο που περνούσε από μπροστά του. Κάπως έτσι διαμόρφωσε τον ανήσυχο χαρακτήρα που τον οδήγησε στην υποκριτική και στην κατάκτηση δύο Οσκαρ.

Πρόκειται για την πρώτη προσπάθεια του Χανκς να γράψει βιβλίο γι’ αυτή την τέχνη, εστιάζοντας στην παραγωγή μιας ταινίας μυθοπλασίας ώστε να εξερευνήσει τα σημαντικότερα θέματα και τις προκλήσεις που προκύπτουν κατά τη δημιουργία της. Οπως είναι φυσικό, τονίζει τη σημασία της ύπαρξης μιας ισχυρής ομάδας σεναριογράφων, σκηνοθετών, παραγωγών και ηθοποιών, που όλοι εργάζονται προς τον ίδιο στόχο. Εχοντας ο ίδιος συνεργαστεί με μερικά από τα μεγαλύτερα ονόματα στο Χόλιγουντ, αντλεί από τις εμπειρίες του για να δώσει πληροφορίες για το πώς φτιάχνεται μια επιτυχημένη ταινία. Αυτό που προέκυψε, τελικά, είναι ένας ύμνος στις ταινίες και σε αυτούς που τις δημιουργούν.

Ο νέος Τζίμι Στιούαρτ

Το πέρασμα του Χανκς στη νέα αυτή δημιουργική ενασχόληση έρχεται σε συνέχεια μιας ιδιαίτερα επιτυχημένης καριέρας ως ηθοποιού (και δευτερευόντως του παραγωγού), καριέρας που τον καθιέρωσε στη συνείδηση του κοινού ως τον καλοκάγαθο άνθρωπο της διπλανής πόρτας, τον φίλο που όλοι θέλουμε να έχουμε στη ζωή μας. Είναι, εξάλλου, γνωστός με το ψευδώνυμο «Ο μπαμπάς της Αμερικής». Για πολλούς ταυτίστηκε με τον ευγενικό και αθώο Φόρεστ Γκαμπ, με τον καουμπόη Γούντι στα «Toy Story» ή τον δημοφιλή παρουσιαστή μιας από τις πιο μακροχρόνιες παιδικές εκπομπές, Φρεντ Ρότζερς. Οι περισσότεροι τον γνωρίσαμε και αγαπήσαμε μέσα από τις ρομαντικές κομεντί της Νόρα Εφρον «Αγρυπνος στο Σιάτλ» και «Εχετε μήνυμα στον υπολογιστή σας», αλλά και τις δραματικού ύφους περιπέτειες μεταξύ των οποίων οι «Το πράσινο Μίλι», «Ο ναυαγός», «The Terminal», «Φιλαδέλφεια», «Σάλι», «The Post».

Τα δύο τελευταία χρόνια, τον είδαμε στο «Finch», όπου υποδύθηκε έναν εγκλωβισμένο μετααποκαλυπτικό επιζώντα που κατασκευάζει ένα ρομπότ για συντροφιά· τον αυτοκτονικό μισάνθρωπο που βρίσκει τον καλύτερο του εαυτό στα σύγχρονα προάστια του Πίτσμπουργκ, στο «Ενας άνθρωπος που τον έλεγαν Οτο». Τον είδαμε και ως Τζεπέτο που πενθεί στο «Πινόκιο» και ως διπρόσωπο μάνατζερ του Ελβις Πρίσλεϊ στην ταινία «Ελβις» τους Μπαζ Λούρμαν. Αυτόν τον Ιούνιο, εμφανίζεται στο νέο φιλμ του Γουές Αντερσον, «Asteroid City». Και δεν μπορούμε, βέβαια, να ξεχάσουμε την ερμηνεία έξι διαφορετικών χαρακτήρων στην επική ταινία επιστημονικής φαντασίας «Cloud Atlas», όπου τον θαυμάσαμε και στον ρόλο του «κακού» (πράγμα σπάνιο για Χανκς…).

Στον Λευκό Οίκο, παραλαμβάνοντας το Προεδρικό Μετάλλιο Ελευθερίας από τον πρόεδρο Μπαράκ Ομπάμα, το 2016. Φωτ. A.P. / Andrew Harnik

Ο Τομ Χανκς, για τους πιο παλιούς, έχει χαρακτηριστεί ως ένας νέος Τζίμι Στιούαρτ, κλασικός, αγαπημένος ηθοποιός του «Μια υπέροχη ζωή» και «Ο κύριος Σμιθ πάει στην Ουάσιγκτον»: ο καθημερινός, μικρός αλλά δυναμικός άνθρωπος και ο ακέραιος συμπολίτης. Οπως ο Στιούαρτ, έτσι και ο Χανκς υπήρξε ένας «πλήρης» ηθοποιός από πολύ νωρίς χωρίς να έχει τα πρότυπα ομορφιάς του κινηματογράφου τότε. Υπήρξε επίσης απλός και «καθαρός» από σκάνδαλα.

Ο ηθοποιός, ο οποίος είναι παντρεμένος για πάνω από 30 χρόνια με την Ελληνοαμερικανίδα ηθοποιό, παραγωγό και τραγουδίστρια Ρίτα Ουίλσον, θεωρείται θαυμάσιος οικογενειάρχης. Ο πολιτογραφημένος Ελληνας καλλιτέχνης δεν χάνει ευκαιρία να αναδείξει την αγάπη του για τη χώρα μας, την οποία επισκέπτεται πολύ συχνά διατηρώντας σπίτι στην Αντίπαρο.

Για την εμβληματική ερμηνεία του στην ταινία «Forrest Gump» κέρδισε το δεύτερό του Οσκαρ Α΄ ανδρικού ρόλου.

Τα παιδικά χρόνια

H δημόσια εικόνα του Χανκς είναι τόσο εδραιωμένη, που μπορεί άνετα να επισκιάσει τον πραγματικό του εαυτό και την πολύ δύσκολη πορεία του μέχρι σήμερα.

Ανατρέχοντας στο παρελθόν, θα μπορούσαμε να υποθέσουμε ότι η σημερινή εικόνα του Χανκς δημιουργήθηκε σταδιακά, αναδυόμενη με τα χρόνια καθώς εκείνος αποκτούσε στάτους και αξιοπρέπεια. Δεν συνέβη όμως ακριβώς έτσι. Ηδη από τη δεκαετία του 1980 τον είχαν περιγράψει ως «έναν αστείο και ευάλωτο κοινό άνθρωπο», «μια συμπαθητική ψυχή χωρίς ίχνη ματαιοδοξίας», «μια εικόνα ενός σταθερά καλού άνδρα». Μάλιστα, ο ίδιος σατίριζε στην εκπομπή «Saturday Night Live» το πόσο «αθεράπευτα» καλός είναι.

Ο Τομ Χανκς πιστεύει ότι υπάρχει κάτι το ιδιαίτερο, βαθιά στο παρελθόν του, που μπορεί να δώσει σημαντικές εξηγήσεις για το ποιος είναι σήμερα. Κάτι που υποδηλώνει πως πριν από όλα αυτά –πριν από όλα όσα θα πετύχαινε και θα εκπροσωπούσε στον κόσμο, πριν καν αρχίσει να μελετά τα πιθανά του ταλέντα και το πώς θα μπορούσε να τα αξιοποιήσει καλύτερα– βρισκόταν ήδη καθ’ οδόν στο να γίνει αυτός που είναι.

Ποιο πιστεύει ότι είναι, τελικά, το ταλέντο του; «Να κρατώ αμείωτο το ενδιαφέρον των ανθρώπων. Βγάζει νόημα αυτό; Να εγγυώμαι για τον χρόνο που αφιερώνουν να με ακούν».

Οπως διηγείται στο «The Atlantic», όταν ήταν ακόμη παιδί, ο Χανκς πήγαινε πολλές φορές τον χρόνο στη μικρή πόλη Ρεντ Μπλαφ στη βόρεια Καλιφόρνια, για να επισκεφθεί και μείνει με τη μητέρα του, μιας και οι γονείς του είχαν χωρίσει όταν αυτός ήταν 5 χρόνων. Το ταξίδι αυτό το έκανε με λεωφορεία Greyhound, από τα 8 έως τα 17 του. Η τετράωρη αυτή διαδρομή προς κάθε κατεύθυνση απελευθέρωνε κάτι μέσα του. Μερικές φορές διάβαζε λίγο, ίσως ένα κόμικς ή ένα βιβλίο, κυρίως όμως παρατηρούσε τον κόσμο που περνούσε από μπροστά του. Τι κρυβόταν άραγε πίσω από τον αχυρώνα, ποιος ζούσε στο φωτισμένο σπίτι, πού πήγαινε το αεροπλάνο στον ουρανό;

Η ζωή του μικρού Τομ στο σπίτι του δεν υπήρξε κανονική. Βρήκε κάποια παρηγοριά στις ιστορίες που «γέμιζαν» το κεφάλι του σε εκείνα τα μακρινά ταξίδια. «Ημουν το τρίτο παιδί, σαν ένα φύλλο που το φυσούσε ο άνεμος. Δεν είχα τον έλεγχο σε τίποτα. Πάντα κάποιος άλλος μας έλεγε τι να κάνουμε», τονίζει. Η επιλογή και η φιλοδοξία ήρθαν σταδιακά. Στο γυμνάσιο ανακάλυψε το μάθημα του θεάτρου και μαζί με αυτό, μια πιθανή μελλοντική ζωή.

Η Ελληνοαμερικανίδα σύζυγός του Ρίτα Ουίλσον τον έκανε να αγαπήσει βαθιά την Ελλάδα. Κάθε καλοκαίρι επισκέπτεται την Αντίπαρο, όπου διατηρούν σπίτι, ενώ το 2019 του απονεμήθηκε τιμητικά η ελληνική ιθαγένεια.

Κάπως έτσι, βρήκε τον εαυτό του. «Ποτέ δεν είχα κάποια άλλη πραγματική δουλειά από αυτήν του ηθοποιού», εξήγησε στο Atlantic. «Εργάστηκα σε ξενοδοχεία, τα Σαββατοκύριακα έπλενα πιάτα για λίγο». Και όπως ανέφερε, πάντα αναρωτιόταν τι άλλο θα μπορούσε να κάνει εκτός από ταινίες: «Ποιες είναι οι δεξιότητές μου; Τι υπηρεσίες θα μπορούσα να προσφέρω; Θα ήθελα να είμαι ο πιο διασκεδαστικός, ο πιο υπέροχος οδηγός ταξί στον πλανήτη. Θα ήθελα να είμαι ξεναγός». Θυμήθηκε τα λόγια της αείμνηστης φίλης του, Νόρα Εφρον. «Είπε κάτι πραγματικά αληθινό: θα είχα γίνει ο καλύτερος φύλακας πάρκων. Θα συντόνιζα τις συζητήσεις γύρω από τη φωτιά, θα ήξερα πολλά και θα μπορούσα να “υφάνω” την τέλεια ιστορία».

Οσα τον ενδιαφέρουν

Το 2017, ο Χανκς είχε κυκλοφορήσει μια συλλογή διηγημάτων του με τίτλο «Ασυνήθιστα στοιχεία» (κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις εκδόσεις Πατάκη). Στο νέο του βιβλίο, «The Making Of Another Major Motion Picture Masterpiece», ο Χανκς επίσης προσεγγίζει σημαντικά κομμάτια της ζωής του με τρόπους που μπορεί να μην είναι τόσο προφανείς. Μεγάλο μέρος της ιστορίας διαδραματίζεται μέσα και γύρω από τη φανταστική πόλη Lone Butte. Στην αρχή της ιστορίας, στην πόλη αυτή μεγαλώνει ο Ρόμπι, ένα αγόρι που τελικά γράφει το σενάριο που αποτέλεσε την πηγή του κόμικς για μια φανταστική ταινία με τον τίτλο «Knightshade». Αργότερα, είναι η τοποθεσία όπου γυρίστηκε η ταινία με υπερήρωες, όπου διαδραματίζεται το μεγαλύτερο μέρος της αφήγησης του βιβλίου. Ο Χανκς επιβεβαιώνει τις υποψίες ότι το Lone Butte είναι το υποκατάστατο του Ρεντ Μπλαφ, του προορισμού όλων εκείνων των νεανικών ταξιδιών με το λεωφορείο όπου περνούσε λίγο καιρό με τη μητέρα του.

Στο βιβλίο του, ο Τομ Χανκς εστιάζει στην παραγωγή μιας ταινίας μυθοπλασίας, ώστε να εξερευνήσει τις προκλήσεις που προκύπτουν κατά τη δημιουργία της.

Κι εδώ φαίνεται η επιθυμία του συγγραφέα να μην εστιάζει σε ένα συγκεκριμένο είδος ιστοριών, αυτές με πρωταγωνιστή και ανταγωνιστή. «Πάντα με ελκύουν θέματα όπου δεν υπάρχει ανταγωνιστής». Στις ιστορίες που τον ενδιαφέρουν, η ανθρωπότητα δεν μπορεί να διαχωριστεί τόσο εύκολα. Αυτό που διακρίνει τους χαρακτήρες είναι ότι «μερικοί άνθρωποι έχουν μια γνώμη που απλά δεν κερδίζει εκείνη τη μέρα».

Μετά τη συγγραφή, την παραγωγή και την υποκριτική, ποιο πιστεύει ο ηθοποιός ότι είναι, τελικά, το ταλέντο του; «Να κρατώ αμείωτο το ενδιαφέρον των ανθρώπων. Βγάζει νόημα αυτό; Να εγγυώμαι για τον χρόνο που αφιερώνουν να με ακούν».

ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ