Κλιμακώνεται επικίνδυνα η κρίση του ευρώ

Πέμπτη, 17 Νοεμβρίου, 2011

Την επικίνδυνη κλιμάκωση της κρίσης του ευρώ επιβεβαιώνει η έντονα ανοδική κίνηση των επιτοκίων δανεισμού, όχι μόνο για τις χώρες της περιφέρειας της ΕΕ, αλλά και γι’ αυτές του ισχυρού οικονομικά πυρήνα της ευρωζώνης, όπως η Γαλλία και η Ολλανδία.

Οι έως τώρα χειρισμοί των Ευρωπαίων ηγετών και η αδυναμία να δώσουν πειστικές απαντήσεις στην κρίση, μόνον ολική έλλειψη εμπιστοσύνης έχουν προκαλέσει τους επενδυτές, με αποτέλεσμα να απειλείται όχι μόνο η ευρωζώνη με διάσπαση (σ.σ. η Ελλάδα φέρεται ως η πρώτη επιλαχούσα προς αποχώρηση), αλλά και η παγκόσμια Οικονομία με νέα ύφεση.
Δεν είναι όμως μόνο οι αγορές που και χθες κινήθηκαν νευρικά, με το ευρώ να σημειώνει νέα πτώση έναντι του δολαρίου (περισσότερες πληροφορίες στη σελ. 11)- αλλά και οι παγκόσμιοι εταίροι των Ευρωπαίων που ανησυχούν για την κλιμάκωση της κρίσης του ευρώ.
Ενδεικτική του κλίματος που επικρατεί, είναι η χθεσινή δήλωση του Αμερικανού προέδρου, Μπαράκ Ομπάμα, ότι παραμένει «εξαιρετικά ανήσυχος» για τις εξελίξεις στην ΕΕ.
Τελευταία, όλο και πιο συχνά στο επίκεντρο της προσοχής αναλυτών και επενδυτών, βρίσκεται η έκθεση και των αμερικανικών τραπεζών και επιχειρήσεων σε χώρες όπως η Ιταλία και η Γαλλία. Χθες και ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Χέρμαν Βαν Ρομπέι, παραδέχτηκε λάθη στην οικονομική πολιτική της Ευρώπης.
Από την πλευρά του, ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο, επανέλαβε ότι η ευρωζώνη αντιμετωπίζει συστημικό κίνδυνο και ζήτησε περισσότερη πειθαρχία.
Οσο για την καγκελάριο της Γερμανίας, Αγγελα Μέρκελ, παραδέχτηκε ότι δεν έγιναν αρκετά για την αντιμετώπιση της κρίσης και μίλησε ξανά για αλλαγή στις συνθήκες της Ενωσης, ώστε να τιμωρούνται οι απείθαρχες χώρες.
Την ίδια ώρα, σε Ιταλία και Ελλάδα οι κυβερνήσεις Μόντι και Παπαδήμου, καλούνται να εκτελέσουν τεράστιο μεταρρυθμιστικό έργο, με απρόβλεπτες κοινωνικές αντιδράσεις, σε σύντομο χρονικό διάστημα, για να σώσουν τις χώρες τους.
Ειδικά για την Ελλάδα, πάντως, δεν είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικά τα νέα στο επίπεδο της ανεργίας (18,4% τον Αύγουστο) και την ανάπτυξη (5,2% ύφεση το γ’ τρίμηνο), με αποτέλεσμα να αμφισβητείται η υλοποίηση των δημοσιονομικών στόχων. Σύμφωνα δε με κυβερνητικό αξιωματούχο, που επικαλείτο χθες η «Wall Street Journal», το έλλειμμα του προϋπολογισμού για το 2011 θα είναι μεγαλύτερο από το 9% του ΑΕΠ φέτος -παρά τις εκτιμήσεις που κάνουν λόγο για 8,9-9%- καθώς η χώρα αναμένεται να αντιμετωπίσει μεγαλύτερη ύφεση, από το 5,5% που προβλέπεται ώς το τέλος του έτους.
Τοποθέτηση Ομπάμα
Ο Αμερικανός πρόεδρος, Μπαράκ Ομπάμα, από την Καμπέρα της Αυστραλίας, όπου βρέθηκε χθες στο πλαίσιο επίσημης επίσκεψής του, εξέφρασε τη βαθειά του ανησυχία για την κατάσταση που έχει διαμορφωθεί στην ευρωζώνη.
«Ημουν και είμαι εξαιρετικά ανήσυχος. Θεωρώ ότι θα είμαι εξαιρετικά ανήσυχος αύριο και την επόμενη εβδομάδα» ανέφερε, υπογραμμίζοντας ότι «μέχρι να εφαρμοσθεί ένα συγκεκριμένο σχέδιο και να δημιουργηθεί ένας μηχανισμός που θα στέλνει ένα σαφές μήνυμα στις αγορές, που θα λέει ότι η Ευρώπη υποστηρίζει σθεναρά το ευρώ και θα πράξει ό,τι πρέπει να πράξει, θα συνεχίσουμε να βλέπουμε αυτήν την αναταραχή».
«Εχουμε μία ενοποιημένη παγκόσμια οικονομία και ό,τι συμβαίνει στην Ευρώπη θα έχει συνέπειες για εμάς», τόνισε.
Ο υπουργός Οικονομικών, Τίμοθι Γκάιτνερ, επανέλαβε ότι οι Ευρωπαίοι προχωρούν «με αργούς ρυθμούς» και εξέφρασε την προσδοκία να «προχωρήσουν ταχύτερα».
Παραδέχτηκε δε ότι στις τοποθετήσεις του σχετικά με τις επιπτώσεις της κρίσης του ευρώ είναι «απλώς ευγενής». «Η κρίση αυτή μας έχει ήδη πλήξει», υπογράμμισε και διευκρίνισε ότι το έργο των Ευρωπαίων γίνεται ακόμη πιο δύσκολο εξαιτίας της επιβράδυνσης της ανάπτυξης στην ευρωζώνη.
Κλιμάκωση της κρίσης
Από την Τρίτη, όταν τα επιτόκια δανεισμού Γαλλίας, Αυστρίας, Βελγίου και Ολλανδίας, ανήλθαν σε νέα επίπεδα ρεκόρ, όπου και παρέμειναν χθες, έγινε ξεκάθαρο ότι η κρίση χρέους πλήττει τον πυρήνα της ευρωζώνης.
Το μόνο ασφαλές καταφύγιο στην Ευρώπη, δείχνει η Γερμανία. Στο 2ετές το επιτόκιο έχει υποχωρήσει για πρώτη φορά κάτω από 0,3%. Ταυτόχρονα, το 10ετές bund βρίσκεται στο χαμηλό 1,77%.
Επί του παρόντος, το «τοπίο» των προβλημάτων στην ΕΕ έχει ως εξής:
Το κόστος δανεισμού των χωρών ανεβαίνει στα ύψη. Τη Δευτέρα η Ιταλία κλήθηκε να πληρώσει για να δανειστεί μέσω 5ετών ομολόγων επιτόκιο 6,29%. Η Ισπανία για να πάρει 2,6 δισ. ευρώ με έντοκα γραμμάτια ενός έτους αναγκάστηκε να καταβάλει επιτόκιο 5,022% (από 3,608% τον Οκτώβριο).
Στη δευτερογενή αγορά το spread του γαλλικού 10ετούς τίτλου έφτασε τις 189 μονάδες βάσης (με την απόδοσή του στο 3,65%), του αυστριακού στις 185 μ.β. (απόδοση 3,60%), του βελγικού στις 311 μονάδες βάσης (4,87%) και του ολλανδικού στις 62 μονάδες βάσης (2,37%). Το spread του ιταλικού 10ετούς ενισχυόταν στις 546 μ.β. (απόδοσή 7,26%) και του ισπανικού στις 485 μ.β. (6,54%).
Παρά τις αγορές ομολόγων από την ΕΚΤ σε ιταλικά και ισπανικά ομόλογα, οι πιέσεις παρέμειναν με την απόδοση του ιταλικού δεκαετούς να επανέρχεται σε επίπεδα άνω του 7%.\ Ακόμη, οι ευρωπαϊκές τράπεζες, εκτός από τις ζημίες που μετρούν από την έκθεσή τους στα κρατικά ομόλογα, καλούνται να βρουν ρευστό για να ανεβάσουν τα εποπτικά κεφάλαια (Core Tier 1) στο 9% μέχρι τον Ιούλιο του 2012.
Στο χώρο της πολιτικής, Γερμανία και Ολλανδία, εξακολουθούν να επιμένουν ότι δεν πρόκειται να χρησιμοποιηθεί η EKT στη μάχη ενάντια στην κρίση χρέους. Στη Γερμανία το κόμμα της κ. Μέρκελ κατέστησε σαφές ότι θα πρέπει να επιτρέπεται σε κράτη να φεύγουν από την ευρωζώνη. Ανάλογη θέση πήρε και ο Ολλανδός Πρωθυπουργός.
Το πολιτικό ρίσκο ωστόσο είναι αυξημένο, καθώς στην Ελλάδα και στην Ιταλία μορφοποιούνται νέες κυβερνήσεις, που καλούνται να επιβάλουν σκληρές πολιτικές, ενώ στην Ισπανία διεξάγονται εκλογές την Κυριακή, από τις οποίες θα πρέπει να προκύψει κυβέρνηση ικανή να πείσει τις αγορές.
Παράλληλα, οι φόβοι για ύφεση στην ευρωζώνη ενισχύονται και μόνο θετικό σημάδι είναι ότι ο πληθωρισμός τον Οκτώβριο παρέμεινε υψηλά, αλλά σταθερός στο 3%, όπως ανακοίνωσε χθες η Eurostat. Αυτό, εκτιμούν οι αναλυτές, μπορεί να ανοίξει το δρόμο για νέα παρέμβαση της ΕΚΤ στο βασικό επιτόκιο δανεισμού.