Η μάστιγα των πεζοδρομίων της Αθήνας: Τραπέζια και καρέκλες

Τρίτη, 2 Σεπτεμβρίου, 2025

Του Αντυ Νταμπίλη

ΕΥΡΩΚΙΝΗΣΗ

Αν οι πεζοναύτες ή οι Navy SEALs θέλουν να ανανεώσουν το εμπόδιο-πάρκο τους, δεν χρειάζεται να φτιάξουν καινούργιο. Αρκεί να στείλουν τους νεοσύλλεκτους στην Αθήνα. Τα πεζοδρόμια της πόλης είναι μια πραγματική διαδρομή μετ’ εμποδίων: σλάλομ ανάμεσα σε δέντρα, αποφυγή σπασμένων πλακών, άλματα πάνω από σκάλες που ξεφυτρώνουν στο πέρασμά σου σαν παγίδες – ιδιαίτερα επικίνδυνες αν κοιτάς το κινητό σου.

Και αυτό είναι μόνο το πρώτο επίπεδο. Το πιο δύσκολο τεστ είναι να καταφέρεις να προσπεράσεις τα τραπέζια και τις καρέκλες που απλώνουν τα εστιατόρια πάνω στα πεζοδρόμια. Τυπικά, επιτρέπεται αν υπάρχει άδεια, αλλά πολλοί δεν έχουν. Εδώ είναι Ελλάδα, όπου το «δικαίωμα κατάληψης» ισχύει παντού – από εγκαταλελειμμένα (ή και κατειλημμένα) κτίρια, μέχρι πανεπιστημιακές αίθουσες και δημόσιες παραλίες.

Ακόμα κι όταν οι άδειες υπάρχουν, κανείς δεν ξέρει πόσα χρήματα εισπράττει πραγματικά ο δήμος – σίγουρα πολύ λιγότερα από τα κέρδη που ρέουν άφθονα, ειδικά από εστιατόρια που αποφεύγουν να χρησιμοποιούν τα POS συνδεδεμένα με την εφορία.

Κι αυτό δεν είναι μόνο πρόβλημα πεζοδρομίου. Η ίδια νοοτροπία αυθαιρεσίας και κυβερνητικής αδιαφορίας απλώνεται και στις παραλίες. Ενα από τα μεγαλύτερα αίσχη της χώρας είναι η προθυμία του κράτους να αγνοεί το Σύνταγμα και να εκμισθώνει δημόσιες παραλίες σε ιδιώτες και πολυτελή θέρετρα. Τυπικά, οι παραλίες είναι ανοιχτές σε όλους. Στην πράξη, τοίχοι, φράχτες και τουρνικέ αποκλείουν την πρόσβαση, ενώ οι επισκέπτες καλούνται να πληρώσουν μέχρι και εκατοντάδες ευρώ για μια ομπρέλα και μια ξαπλώστρα.

Ακόμη και οι ίδιες οι μισθώσεις είναι αντισυνταγματικές, αφού επιτρέπουν στους επιχειρηματίες να καταλαμβάνουν το 50% της παραλίας – κι όμως πολλοί καταλαμβάνουν το 100%. Νομικά, βέβαια, έχεις το δικαίωμα να περάσεις μέσα από το λόμπι ενός πεντάστερου ξενοδοχείου με το μαγιό σου, την πετσέτα, την καρέκλα, την τσάντα και το ψυγείο σου, και να καθίσεις μπροστά στη θάλασσα. Είναι από τους λίγους τρόπους που έχουν οι πολίτες να διεκδικήσουν αυτό που ήδη τους ανήκει – και ταυτόχρονα να χαλάσουν τη θέα των πλουσίων που πλήρωσαν για αποκλειστικότητα.

Βέβαια, ρισκάρεις να σε πλακώσουν οι σεκιουριτάδες, κι εσύ να ουρλιάζεις «είστε Αντισυνταγματικοί!» την ώρα που σε πετάνε έξω με τις κλωτσιές – ή να καλέσεις την αστυνομία και να περιμένεις να έρθει… αλλά μέχρι τότε θα έχουν αλλάξει οι εποχές.

Και σαν να μην τους έφτανε η κατάληψη των παραλιών, τώρα οι επιχειρηματίες θέλουν να ιδιοποιηθούν και τα πεζοδρόμια, πράγμα που σημαίνει ότι οι πεζοί αναγκάζονται να κατεβαίνουν στον δρόμο, αφού είναι σχεδόν αδύνατον να βρουν διάδρομο ανάμεσα σε τραπέζια, καρέκλες, σερβιτόρους και πελάτες.

Οταν ανέλαβε καθήκοντα τον Ιανουάριο του 2024, ο δήμαρχος Χάρης Δούκας -από το ΠΑΣΟΚ, τον βασικό αντίπαλο της Νέας Δημοκρατίας- δήλωσε ότι θα προσπαθήσει να βάλει φρένο στη μάστιγα των εστιατορίων που καταλαμβάνουν τα δημόσια πεζοδρόμια, με τον ίδιο τρόπο που οι επιχειρήσεις καταλαμβάνουν ατιμώρητα τις δημόσιες παραλίες, ζητώντας από το υπουργείο Εσωτερικών να αυξήσει τα πρόστιμα.

Ωστόσο, έχει περιορισμένες αρμοδιότητες στην ίδια του την πόλη, αφού το κράτος διαθέτει περισσότερη εξουσία σε ορισμένους τομείς της δημοτικής πολιτικής, με αποτέλεσμα οι δήμαρχοι να πρέπει να ζητούν άδεια ή βοήθεια – και αυτό ισχύει και για την περίπτωση των εστιατορίων που μπλοκάρουν τα πεζοδρόμια και αναγκάζουν τους πεζούς να κατεβαίνουν στον δρόμο.

Ο ίδιος είπε ότι τα πρόστιμα είναι πολύ χαμηλότερα από τα κέρδη που αποκομίζουν οι επιχειρήσεις, και ότι, αν και κάποιες έχουν τιμωρηθεί, δεν υποχρεώθηκαν να απομακρύνουν τα εμπόδια από τα πεζοδρόμια – με τον Δούκα να παραπονιέται πως τα χέρια του είναι δεμένα στην προσπάθειά του να κάνει κάτι γι’ αυτό.

«Το κόστος των προστίμων είναι κοντά στα 1.000 με 1.500 ευρώ τον χρόνο. Αν το σπάσεις σε ημέρες, είναι ένας καφές. Οπότε σκέφτεται ο καταστηματάρχης: ‘Αυτό είναι το πρόστιμο; Το πληρώνω και βγάζω εκατό φορές τα λεφτά’» είπε, εξηγώντας γιατί το φαινόμενο δεν μπορεί να σταματήσει.

Ακόμα όμως κι όταν επιβάλλονται πρόστιμα, συχνά αγνοούνται χωρίς καμία περαιτέρω κύρωση. Από τα 1,5 εκατομμύρια βεβαιωμένες κλήσεις που εξέδωσε η δημοτική αστυνομία την τριετία 2020-2023, τα 1,2 εκατομμύρια παρέμεινε απλήρωτο.

Και το 40% των καταστημάτων εστίασης καταλάμβανε παράνομα δημόσιο χώρο με τραπέζια και καρέκλες, με την Αθήνα να χάνει 45 εκατ. ευρώ σε ανείσπρακτα έσοδα, ενώ οι επιχειρήσεις έκαναν επίδειξη περιφρόνησης απέναντι στις ποινές.

Το 2023 -όταν δήμαρχος ήταν ο Κώστας Μπακογιάννης της Νέας Δημοκρατίας- εκδόθηκαν 481.956 κλήσεις, από τις οποίες οι 279.794 βεβαιώθηκαν αλλά μόνο 7.870 πληρώθηκαν. Σε 375 περιπτώσεις τα τραπέζια απομακρύνθηκαν, και σε 31 από αυτές επιτράπηκε να επιστρέψουν μέσα σε μία έως πέντε ημέρες για να ξαναπαρανομήσουν. Ακόμη και όταν εκδίδεται εντολή να απομακρυνθούν τα τραπέζια και ο ιδιοκτήτης αρνείται, μπορεί να χρειαστούν μήνες για να γίνει πράξη.

Τα παράπονα για τα εστιατόρια που βγάζουν τραπέζια και καρέκλες στα πεζοδρόμια -συχνά καταλαμβάνοντας πολύ περισσότερο χώρο από αυτόν που επιτρέπει η άδεια και εμποδίζοντας τους πεζούς- έχουν οδηγήσει τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη να δηλώσει ότι το θέμα θα αντιμετωπιστεί.

Είπε ότι οι πολίτες μπορούν να χρησιμοποιούν την εφαρμογή MyStreet, ένα ψηφιακό εργαλείο που επιτρέπει την αναφορά καταλήψεων σε πεζοδρόμια, δρόμους και πλατείες, μετά την ανεξέλεγκτη εξάπλωση του φαινομένου.

Ωστόσο, τόνισε ότι για να ολοκληρωθούν τα βήματα ώστε το MyStreet να λειτουργήσει πλήρως, απαιτείται η συνεργασία όλων των δήμων, με την ενσωμάτωση των σχετικών δεδομένων στην ψηφιακή πλατφόρμα.

«Οι πολίτες έχουν τώρα τη δυνατότητα να διαπιστώνουν σε πραγματικό χρόνο αν συμβαίνει κάτι και να υποβάλλουν καταγγελία εάν θεωρούν ότι υπάρχει παράνομη κατάληψη δημόσιου χώρου», πρόσθεσε.

Κι εδώ είναι τι θα γίνει στην πράξη: ο κόσμος θα κάνει καταγγελίες μέσω MyStreet, θα συγκεντρωθούν εντυπωσιακοί αριθμοί, θα υπάρξει ένα προσωρινό «σφίξιμο» με φτηνά πρόστιμα… και ίσως κάποια καταστήματα κλείσουν για μία-δυο μέρες.

Αυτό που πραγματικά χρειάζεται είναι να κλείσουν μερικές επιχειρήσεις για ολόκληρο το καλοκαίρι και οι προκλητικοί παραβάτες να δουν τα τραπέζια και τις καρέκλες τους να κατάσχονται – και τα πεζοδρόμια να ανοίγουν ξανά.

ΕΘΝΙΚΟΣ ΚΗΡΥΞ

Μεγάλος σεισμός στο Αφγανιστάν: Ξεπερνούν τους 800 οι νεκροί, πάνω από 2.500 οι τραυματίες

 Τρίτη, 2 Σεπτεμβρίου, 2025

ΚΑΜΠΟΥΛ, Αφγανιστάν («Ασοσιέιτεντ Πρες»).  Απελπισμένοι Αφγανοί έψαχναν μέσα στα ερείπια μέσα στη νύχτα αναζητώντας τους αγνοούμενους αγαπημένους τους μετά από έναν ισχυρό σεισμό που σκότωσε περίπου 800 ανθρώπους και τραυμάτισε περισσότερους από 2.500 στο ανατολικό Αφγανιστάν, σύμφωνα με στοιχεία που έδωσε τη Δευτέρα η κυβέρνηση των Ταλιμπάν.

Ο σεισμός μεγέθους 6,0 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ έπληξε πόλεις στην επαρχία Κουνάρ, κοντά στην πόλη Τζαλαλαμπάντ στη γειτονική επαρχία Νανγκαχάρ, προκαλώντας εκτεταμένες ζημιές.

Ο σεισμός στις 11:47 μ.μ. τοπική  ώρα Κυριακής, είχε επίκεντρο 27 χιλιόμετρα (17 μίλια) ανατολικά-βορειοανατολικά της πόλης Τζαλαλαμπάντ στην επαρχία Νανγκαρχάρ, σύμφωνα με την Αμερικανική Γεωλογική Υπηρεσία. Το εστιακό βάθος του ήταν μόλις 8 χιλιόμετρα (5 μίλια). Οι πιο επιφανειακοί σεισμοί τείνουν να προκαλούν περισσότερες ζημιές. Ακολούθησαν αρκετοί μετασεισμοί.

Πλάνα έδειχναν διασώστες να μεταφέρουν τραυματίες με φορεία από κατεστραμμένα κτίρια και να τους μεταφέρουν σε ελικόπτερα, καθώς οι άνθρωποι έσκαβαν μανιωδώς μέσα στα ερείπια με τα χέρια τους.

Ένας εκπρόσωπος της κυβέρνησης των Ταλιμπάν, ο Ζαμπιχουλάχ Μουτζαχίντ, δήλωσε σε συνέντευξη Τύπου ότι ο αριθμός των νεκρών έχει αυξηθεί σε 800 και οι τραυματίες είναι 2.500. Είπε ότι τα περισσότερα θύματα βρίσκονται στην επαρχία Κουνάρ.

Τα κτίρια στο Αφγανιστάν τείνουν να είναι χαμηλές κατασκευές, κυρίως από σκυρόδεμα και τούβλα, με τα σπίτια σε αγροτικές και απομακρυσμένες περιοχές να είναι κατασκευασμένα από τούβλα λάσπης και ξύλο. Πολλά είναι κακής κατασκευής.

Ένας κάτοικος στην περιοχή Νουργκάλ, μία από τις περιοχές που έχουν πληγεί περισσότερο στην Κουνάρ, είπε ότι σχεδόν ολόκληρο το χωριό καταστράφηκε.

«Παιδιά είναι κάτω από τα ερείπια. Οι ηλικιωμένοι είναι κάτω από τα ερείπια. Νέοι είναι κάτω από τα ερείπια», είπε ο χωρικός, ο οποίος δεν έδωσε το όνομά του.

«Χρειαζόμαστε βοήθεια εδώ», παρακάλεσε. «Χρειαζόμαστε ανθρώπους να έρθουν εδώ και να μας ενώσουν. Ας βγάλουμε τους ανθρώπους που είναι θαμμένοι. Δεν υπάρχει κανείς που να μπορεί να έρθει και να βγάλει πτώματα από κάτω από τα ερείπια».

Σπίτια κατέρρευσαν και οι άνθρωποι φώναζαν για βοήθεια

Το ανατολικό Αφγανιστάν είναι ορεινό, με απομακρυσμένες περιοχές. Ο σεισμός έχει επιδεινώσει τις επικοινωνίες.

Ένας επιζών περιέγραψε ότι είδε σπίτια να καταρρέουν μπροστά στα μάτια του και ανθρώπους να φωνάζουν για βοήθεια.

Ο Sadiqullah, ο οποίος ζει στην περιοχή Maza Dara του Nurgal, είπε ότι ξύπνησε από έναν βαθύ κρότο που ακουγόταν σαν μια μεγάλη καταιγίδα που πλησίαζε. Όπως πολλοί Αφγανοί, χρησιμοποιεί μόνο ένα όνομα.

Έτρεξε εκεί που κοιμόντουσαν τα παιδιά του και έσωσε τρία από αυτά. Ετοιμαζόταν να επιστρέψει για να αρπάξει την υπόλοιπη οικογένειά του όταν το δωμάτιο κατέρρευσε πάνω του.

«Ήμουν μισοθαμμένος και ανίκανος να βγω», δήλωσε τηλεφωνικά στο Associated Press από το νοσοκομείο Nangarhar. «Η σύζυγός μου και οι δύο γιοι μου είναι νεκροί και ο πατέρας μου είναι τραυματίας και νοσηλεύεται μαζί μου. Μείναμε παγιδευμένοι για τρεις με τέσσερις ώρες μέχρι να φτάσουν άνθρωποι από άλλες περιοχές και να με τραβάουν έξω».

Ένιωθες σαν να σειζόταν όλο το βουνό, είπε.

Επιχειρήσεις διάσωσης βρίσκονται σε εξέλιξη και ιατρικές ομάδες από το Κουνάρ, το Νανγκαρχάρ και την πρωτεύουσα Καμπούλ έχουν φτάσει στην περιοχή, δήλωσε ο Σαραφάτ Ζαμάν, εκπρόσωπος του υπουργείου Υγείας.

Η Zaman ανέφερε ότι πολλές περιοχές δεν ήταν σε θέση να αναφέρουν στοιχεία για τα θύματα και ότι «αναμενόταν ότι οι αριθμοί θα αλλάξουν» καθώς αναφέρονται θάνατοι και τραυματισμοί. Ο επικεφαλής εκπρόσωπος της κυβέρνησης των Ταλιμπάν, Ζαμπιχουλάχ Μουτζαχίντ, δήλωσε ότι «όλοι οι διαθέσιμοι πόροι θα χρησιμοποιηθούν για να σωθούν ζωές».Αφγανιστάν μέσω AP)

Η κοντινή Τζαλαλαμπάντ είναι μια πολυσύχναστη εμπορική πόλη λόγω της εγγύτητάς της με το γειτονικό Πακιστάν και αποτελεί βασικό σημείο διέλευσης των συνόρων μεταξύ των χωρών. Αν και έχει πληθυσμό περίπου 300.000 κατοίκων σύμφωνα με τον δήμο, η μητροπολιτική της περιοχή θεωρείται πολύ μεγαλύτερη.

Η Τζαλαλαμπάντ έχει επίσης σημαντική γεωργία και κτηνοτροφία, συμπεριλαμβανομένων των εσπεριδοειδών και του ρυζιού, με τον ποταμό Καμπούλ να ρέει μέσα από την πόλη.

Ένας σεισμός μεγέθους 6,3 Ρίχτερ έπληξε το Αφγανιστάν στις 7 Οκτωβρίου 2023 , ακολουθούμενος από ισχυρούς μετασεισμούς. Η κυβέρνηση των Ταλιμπάν εκτίμησε ότι τουλάχιστον 4.000 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους σε αυτόν τον σεισμό.

Ο ΟΗΕ έκανε λόγο για πολύ χαμηλότερο αριθμό νεκρών, περίπου 1.500. Ήταν η πιο θανατηφόρα φυσική καταστροφή που έπληξε το Αφγανιστάν στην πρόσφατη ιστορία.

Εθνικός Κήρυξ

Τραμπ: Γιατί θέλει τον έλεγχο της Fed – Μπορεί να τον αποκτήσει;

Τρίτη, 2 Σεπτεμβρίου, 2025

Το επίδικο της ανεξαρτησίας της μεγαλύτερης κεντρικής τράπεζας του πλανήτη

H κεντρική τράπεζα των ΗΠΑ βρίσκεται στο στόχαστρο του Αμερικανού προέδρου από την αρχή της θητείας του, καθώς ο Τραμπ επιθυμεί να διαχειριστεί μια οικονομία με χαμηλό κόστος δανεισμού. Θεωρεί ότι με τα χαμηλά επιτόκια θα θέσει υπό έλεγχο το ολοένα αυξανόμενο δημόσιο χρέος αλλά και θα ενισχύει την αγορά ακινήτων, που λειτουργεί μέχρι τώρα ως βαρίδι στην αμερικανική οικονομία.

Στο πλαίσιο αυτό έχει επιτεθεί πολλάκις με σκαιό τρόπο τρόπο στον πρόεδρο της Federal Reserve, Τζερόμ Πάουελ, χαρακτηρίζοντας τον πολύ αργό, με τελευταίο επεισόδιο την προσπάθεια του να απολύσει την κυβερνήτη της Fed, Λίζα Κουκ, για να εξασφαλίσει την πλειοψηφία στο επταμελές διοικητικό συμβούλιο. Πρόκειται για μια κίνηση που αν πετύχει θα προκαλέσει «ισχυρές ρωγμές » στην ανεξαρτησία της κεντρικής τράπεζας.

Καμπανάκι Γέλεν

«Ο ισχυρισμός του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ ότι «απολύει» την διοικητή της Ομοσπονδιακής Τράπεζας Λίζα Κουκ «για λόγους» δεν είναι μόνο παράνομος. Είναι και βαθιά επικίνδυνος» αυτό αναφέρει σε σχόλιό της της στους Financial Times, η Τζάνετ Γέλεν, μόνιμος συνεργάτης στο Ινστιτούτο Brookings, πρώην πρόεδρος της Ομοσπονδιακής Τράπεζας και πρώην υπουργός Οικονομικών των Ηνωμένων Πολιτειών.

Η Γέλεν τονίζει ότι η τελευταία αυτή κίνηση του Τραμπ αντιπροσωπεύει μια άμεση προσπάθεια πολιτικοποίησης της Fed, εκφοβισμού της ηγεσίας της και υποταγής της νομισματικής πολιτικής στη βούληση του προέδρου. Αυτή η ενέργεια απειλεί να τερματίσει την ανεξαρτησία της Ομοσπονδιακής Τράπεζας — και μαζί της, την αξιοπιστία της νομισματικής πολιτικής των ΗΠΑ τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό.

Προειδοποίηση Λαγκάρντ

Στο ίδιο μήκος κινείται και η τοποθέτηση της σιδηράς κυρίας της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, Κριστίν Λαγκάρντ. Χαρακτήρισε τις παρεμβάσεις Τράμπ «πολύ σοβαρό κίνδυνο για την οικονομία των ΗΠΑ και την παγκόσμια οικονομία».

«Εάν η νομισματική πολιτική των ΗΠΑ δεν είναι πλέον ανεξάρτητη και αντ’ αυτού εξαρτιόταν από τις επιταγές του ενός ή του άλλου, τότε πιστεύω ότι η επίδραση στην ισορροπία της αμερικανικής οικονομίας θα μπορούσε, ως αποτέλεσμα των επιπτώσεων που θα είχε αυτό σε όλον τον κόσμο, να είναι πολύ ανησυχητική, επειδή είναι η μεγαλύτερη οικονομία στον κόσμο» είπε η Λαγκάρντ μιλώντας στο Radio Classique.

Η έρευνα των Financial Times

Σε ηλεκτρονική δημοσκόπηση που διεξήχθη από τους Financial Times σε οικονομολόγους του ακαδημαϊκού και του ιδιωτικού τομέα την περασμένη εβδομάδα, 89 από τους 94 συμμετέχοντες προειδοποίησαν ότι η διαμάχη έχει ήδη βλάψει την αξιοπιστία της Fed.

Περισσότεροι από το ένα τέταρτο των οικονομολόγων φοβούνται ότι μέχρι το τέλος της θητείας του Τραμπ το 2029, η Fed δεν θα είναι σε θέση να εκπληρώσει την αποστολή της να καθορίζει το κόστος δανεισμού των ΗΠΑ χωρίς πολιτική επιρροή, αν και το 45% θεωρεί ότι είναι πολύ νωρίς για να προβλέψει σε ποια κατάσταση θα βρίσκεται η κεντρική τράπεζα μέχρι τότε.

Μόλις το 28% είναι συγκρατημένα αισιόδοξο, προβλέποντας ότι, αν και η ανεξαρτησία της Fed θα έχει μειωθεί έως το 2029, θα εξακολουθεί να είναι σε θέση να εκτελεί τα καθήκοντά της.

Οι ΗΠΑ στο δρόμο των μπανανιών

Την ανησυχία τους επίσης εκφράζουν νομικοί, εμπειρογνώμονες των χρηματοπιστωτικών αγορών, νυν και πρώην αξιωματούχοι της Fed, που  υποστηρίζουν ότι οι κινήσεις του Τραμπ όχι μόνο απειλούν να κάνουν τη Fed πιο πολιτική αλλά και θα υπονομεύσουν βασικούς πυλώνες του αμερικανικού χρηματοπιστωτικού συστήματος.

«Βρισκόμαστε σε ένα δρόμο που θα οδηγήσει στην υπονόμευση της ανεξαρτησίας της κεντρικής τράπεζας» υποστηρίζει η Kathryn Judge, καθηγήτρια στο Columbia Law School. «Θα ήταν εξαιρετικά δαπανηρό για τη μακροπρόθεσμη υγεία της οικονομίας να χάσει η Fed την αξιοπιστία που έχει προσπαθήσει να χτίσει για δεκαετίες».

Στην περίπτωση της Fed, ο όρος «ανεξαρτησία» χρησιμοποιείται για να περιγράψει την ελευθερία της από εξωτερικές πολιτικές επιρροές, ώστε να καθορίζει τη νομισματική πολιτική που είναι καλύτερη για την οικονομία των ΗΠΑ. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα όταν οι αποφάσεις αυτές είναι μη δημοφιλείς, όπως όταν η Ομοσπονδιακή Επιτροπή Ανοικτής Αγοράς αυξάνει τα επιτόκια για να μειώσει τον πληθωρισμό.

Ωστόσο, το διακύβευμα δεν είναι μόνο το επίπεδο των τριών επιτοκίων που ελέγχει η Fed.

«Ο πιο σοβαρός κίνδυνος, κατά τη γνώμη μου, όσον αφορά την εμπιστοσύνη του λαού στο διοικητικό συμβούλιο της Fed είναι αυτό που κάνει ο ίδιος ο Τραμπ» εξηγεί ο Ρόμπερτ Χόκετ, καθηγητής στη Νομική Σχολή του Κορνέλ. «Γιατί αν ο Τραμπ πετύχει σε αυτό, τότε αυτό σημαίνει ότι το διοικητικό συμβούλιο της Fed δεν είναι παρά μια σφραγίδα. Βασικά μας λέει ότι οποιοσδήποτε τρελός που τυχαίνει να μπει στον Λευκό Οίκο θα καθορίζει από εδώ και στο εξής τη νομισματική πολιτική».

Το αποτέλεσμα, προσθέτει, είναι ότι «μπορεί να έχουμε στο μέλλον τον ίδιο τύπο υπερπληθωρισμού που είχαν παραδοσιακά οι μπανανίες της Λατινικής Αμερικής όταν οι δικτάτορές τους καθόριζαν τη νομισματική πολιτική, ή που βίωσε η Τουρκία τα τελευταία χρόνια επειδή ο δικτάτοράς της καθόριζε τη νομισματική πολιτική».

Τα Erdoganomics

Είναι νωπή η οικονομική μνήμη των παρεμβάσεων του Τούρκου προέδρου, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, που από το 2019 έως το 2024 απέλυσε ή αντικατέστησε πέντε διοικητές της κεντρικής τράπεζας, οι οποίοι είτε αύξησαν είτε αρνήθηκαν να μειώσουν τα επιτόκια. Ο Τούρκος πρόεδρος είχε μια ανορθόδοξη οικονομική θεωρία που πρέσβευε ότι τα υψηλά επιτόκια προκαλούν πληθωρισμό, ενώ τα χαμηλά επιτόκια είναι το όπλο για την διαχείριση των υψηλών πληθωριστικών πιέσεων.

Με τον πληθωρισμό και τα επιτόκια να κυμαίνονται γύρω στο 20% στα τέλη του 2021, η κεντρική τράπεζα υπέκυψε στην πίεση του Ερντογάν και μείωσε δραστικά το κόστος δανεισμού. Το αποτέλεσμα; Το νόμισμα κατέρρευσε και ο πληθωρισμός εκτοξεύθηκε πάνω από 85%.

Τι ελέγχει το διοικητικό συμβούλιο

Και οι 19 υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής συμμετέχουν στις συζητήσεις για την οικονομία και τη νομισματική πολιτική, αλλά μόνο 12 εξ αυτών έχουν δικαίωμα ψήφου. Οι επτά διοικητές της Fed στην Ουάσιγκτον μαζί με τον πρόεδρο της Fed της Νέας Υόρκης ψηφίζουν πάντα. Οι υπόλοιπες τέσσερις ψήφοι εναλλάσσονται κάθε χρόνο μεταξύ των προέδρων των 11 άλλων περιφερειακών τραπεζών της Federal Reserve.

Οι διοικητές καθορίζουν το προεξοφλητικό επιτόκιο, που χρησιμοποιείται για τον υπολογισμό της παρούσας αξίας του χρήματος, και τον τόκο επί των αποθεματικών υπολοίπων, ο οποίος καταβάλλεται στις τράπεζες για την τοποθέτηση των κεφαλαίων τους στη Fed και λειτουργεί επίσης ως ένα είδος προστατευτικού φράγματος για το επιτόκιο των κεφαλαίων.

To διακύβευμα για το μέλλον της Fed ως θεσμός είναι υψηλό

Εάν ο Τραμπ καταφέρει να πείσει την πλειοψηφία των μελών του διοικητικού συμβουλίου να ψηφίσουν όπως θέλει- αν και τα στοιχεία, όπως αναφέρει ρεπορτάζ του CNBC δείχνουν ότι είναι πολύ δύσκολο να επιτύχει έναν τέτοιο στόχο-  θα αποκτήσει πρόσβαση σε βασικούς μοχλούς που ελέγχουν την οικονομία καθώς και την χρηματοοικονομική υποδομή της χώρας.

Το επταμελές διοικητικό συμβούλιο, για παράδειγμα, έχει ρυθμιστική και εκτελεστική εξουσία επί των τραπεζών, ενώ έχει τον έλεγχο των επαναδιορισμών των 12 προέδρων των περιφερειακών τραπεζών, με μια σειρά ονομάτων να αναμένονται το 2026.

Στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων επίσης εντάσσεται ο ρόλος της Fed στην εξασφάλιση της ακεραιότητας του συστήματος της αγοράς κρατικών αμερικανικών ομολόγων και στη διατήρηση της σταθερότητας του δολαρίου.

Τι θέλει να επιτύχει ο Τραμπ

Από την πλευρά της κυβέρνησης, οι συνεργάτες του Τραμπ ενώ έχουν τοποθετηθεί υπέρ της ανεξαρτησίας της Fed θεωρούν ωστόσο ότι η κεντρική τράπεζα ως θεσμός έχει ξεφύγει από τον έλεγχο και πρέπει να τεθεί υπό έλεγχο.

Ο Αμερικανός πρόεδρος βέβαια είναι πιο ευθύς. Έχει πει ότι θα υποβάλει τους υποψηφίους για τις κενές θέσεις στο διοικητικό συμβούλιο σε δοκιμασία για την προθυμία τους να μειώσουν τα επιτόκια, ενώ στο παρελθόν έχει υποστηρίξει ότι πρέπει να έχει λόγο στις αποφάσεις της Fed για τα επιτόκια, μεταξύ άλλων μέτρων που θα μπορούσαν να θεωρηθούν παρεμβάσεις στον χώρο της κεντρικής τράπεζας.

«Δεν νομίζω ότι αυτό υπονομεύει την ανεξαρτησία της Fed. Απλώς πιστεύω ότι το σύστημα χρειάζεται μια συνολική επανεκτίμηση και ο πρόεδρος Τραμπ απλώς κάνει τα πράγματα με έναν μη συμβατικό τρόπο» υποστηρίζει ο Joseph LaVorgna, ανώτερος οικονομολόγος κατά την πρώτη θητεία του Τραμπ και τώρα σύμβουλος του υπουργού Οικονομικών Scott Bessent. «Σίγουρα έχει υπάρξει μια απόκλιση από την αποστολή της Fed, η οποία έχει εμπλακεί σε θέματα κλιματικής αλλαγής, πολυμορφίας και ένταξης, τα οποία σίγουρα υπερβαίνουν την αρμοδιότητά της».

Η τοποθέτηση Ελ Εριάν

Υπέρ της αναμόρφωσης της Federal Reserve είναι και ο Μοχάμεντ Ελ Εριάν, πρώην στέλεχος της Pimco και τώρα επικεφαλής οικονομικός σύμβουλος της Allianz Πρόσφατα υποστήριξε ότι ο Πάουελ πρέπει να παραιτηθεί από τη θέση του προέδρου για να αποφευχθεί ακριβώς το είδος της μάχης για την ανεξαρτησία που συμβαίνει τώρα.

«Εάν ο στόχος του προέδρου Πάουελ είναι να διαφυλάξει την επιχειρησιακή αυτονομία της Fed (την οποία θεωρώ ζωτικής σημασίας), τότε θα πρέπει να παραιτηθεί», έγραψε σε ανάρτηση στο X.

Επιπλέον, είπε ότι τα ίδια τα λάθη πολιτικής της Fed συνέβαλαν στην επιτάχυνση της τρέχουσας μάχης.

«Αυτός είναι ακριβώς ο κόσμος για τον οποίο ανησυχούσα» τόνισε μιλώντας την Παρασκευή στο CNBC. «Η Fed είναι ευάλωτη σε τόσα πολλά διαφορετικά μέτωπα και τώρα που έχουμε αρχίσει να βαδίζουμε σε αυτόν τον δρόμο που πραγματικά φοβάμαι, ανησυχώ».

Μεταξύ των μεταρρυθμίσεων που ανέφερε είναι η υιοθέτηση του μοντέλου της Τράπεζας της Αγγλίας και η συμμετοχή «εξωτερικών μελών» στην ομάδα χάραξης πολιτικής, «τα οποία θα φέρουν μια διαφορετική προοπτική και θα συμβάλουν στη μείωση του κινδύνου ομαδικής σκέψης».

Επίσης, είπε ότι η Fed θα πρέπει να επανεξετάσει τον στόχο της για 2% πληθωρισμό, κάτι που ο Πάουελ έχει επανειλημμένα δηλώσει ότι δεν είναι στο τραπέζι.

Τι μπορεί να πετύχει ο Τραμπ

Ωστόσο οι επικριτές υποστηρίζουν ότι αυτό που λέει ο Τραμπ υπερβαίνει τις απλές διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις.

«Πρόκειται πραγματικά για μια προσπάθεια να ανατραπεί η 90ετής ανεξαρτησία της Fed» τονίζει ο πρώην αντιπρόεδρος της Fed Roger Ferguson μιλώντας στο CNBC. «Ο στόχος ήταν να δοθεί στην Fed ανεξαρτησία γι αυτό το πολύ σημαντικό θέμα, που είναι η χάραξη της νομισματικής πολιτικής. Και τώρα, για πρώτη φορά, βλέπουμε μια άμεση προσπάθεια να υπονομευθεί αυτό».

Το ερώτημα βέβαια παραμένει αν θα καταφέρει ο Τραμπ να πάρει τον έλεγχο της Fed. Οι δύο διοικητές, Γούολερ και Μπάουμαν, που διαφώνησαν με την απόφαση να διατηρηθούν τα επιτόκια αμετάβλητα, λογίζονται στην πλευρά Τραμπ. Ο Στίβεν Μιράν, αναμένει την επιβεβαίωση της Γερουσίας για να αντικαταστήσει την κενή θέση της Αντριάνα Κούγκλερ ενώ αν αποχωρήσει ο Πάουελ τον Μάιο, που ολοκληρώνεται η θητεία του, ο Αμερικανός πρόεδρος θα τον αντικαταστήσει.

Ωστόσο αυτό δε σημαίνει ότι οι αξιωματούχοι θα ψηφίζουν κατά τη βούληση Τραμπ.

Τόσο ο Γουόλερ όσο και η Μπάουμαν έχουν δείξει ισχυρές ανεξάρτητες τάσεις, υιοθετώντας τόσο σκληρές όσο και ήπιες θέσεις, ανάλογα με τις περιστάσεις, και είναι απίθανο να είναι «μικροί γραφειοκράτες του Trump» τονίζει ο Χόκετ.

«Είναι άδικο για τους εν ενεργεία διοικητές να υποθέτουμε ότι είναι πρόθυμοι να λειτουργήσουν ως κομματικοί γραφειοκράτες», πρόσθεσε ο Judge, καθηγητής του Columbia.

Ωστόσο η απομάκρυνση της Κουκ έχει πάρει τον δρόμο των δικαστηρίων με επίδικο αν είχε λόγο ο Τραμπ να την απομακρύνει ή οποιονδήποτε άλλο.

Αν ο πρόεδρος πετύχει, αυτό θα μπορούσε να έχει ευρείες επιπτώσεις στην οικονομία και τις αγορές, τονίζει ο Krishna Guha, επικεφαλής της παγκόσμιας πολιτικής και της στρατηγικής της κεντρικής τράπεζας στην Evercore ISI.

«Πιστεύουμε ότι το βασικό σενάριο σε αυτό το σημείο θα πρέπει να είναι ότι θα υπάρξει μια πολύ σημαντική «Τραμπικοποίηση» της Fed μέχρι το 2026 και – αν και αυτό δεν αντιστοιχεί αυτόματα σε μια μεγάλη αλλαγή στην πολιτική και την πρακτική – πρέπει να εξετάσουμε πολύ σοβαρά την πιθανότητα αυτό να οδηγήσει σε ρήξη με την πρακτική του παρελθόντος και σε μια ουσιαστικά διαφορετική λειτουργία αντίδρασης με σημαντικές επιπτώσεις για τις αγορές», δήλωσε ο Guha σε πρόσφατη σημείωσή του.

To διακύβευμα ωστόσο για το μέλλον της Fed ως θεσμός είναι υψηλό.

«Ποτέ στην ιστορία μας ως δημοκρατία δεν υπήρξε τόσο σοβαρή απειλή για την ανεξαρτησία της Fed όσο αυτή που υπάρχει τώρα, χάρη σε ό,τι κάνει ο Τραμπ» καταλήγει ο Χόκετ. «Πιστεύω ότι η μακροπρόθεσμη εμπιστοσύνη στην κεντρική μας τράπεζα και, κατά συνέπεια, στο νόμισμά μας θα δεχτεί ένα ακόμη πλήγμα».

Ο.Τ.

Γιορτάζουν Σήμερα, Τρίτη, 2 Σεπτεμβρίου, 2025

 Μάμας, Μάμαντας, Μάμα

Hellenic Train: Τρένο παρέσυρε κοπάδι ζώων – Τύχη βουνό για επιβάτες και προσωπικό

Τρίτη, 2 Σεπτεμβρίου, 2025

Άγιο είχαν οι περίπου 400 επιβάτες και οι εργαζόμενοι στην αμαξοστοιχία IC55, που εκτελούσε το δρομολόγιο Θεσσαλονίκη - Αθήνα, το απόγευμα της Δευτέρας, όταν το εν κινήσει τρένο έπεσε πάνω σε ζώα

Μετά από τουλάχιστον μιάμιση ώρα συνεχίστηκε το δρομολόγιο τρένου της Hellenic Train, από Θεσσαλονίκη για Αθήνα, στην περιοχή της Αλιάρτου, καθώς σημειώθηκε ατύχημα, όταν στις 18:25, η αμαξοστοιχία IC55 παρέσυρε κοπάδι ζώων που εισήλθε στη σιδηροδρομική γραμμή, με αποτέλεσμα να ακινητοποιηθεί προσωρινά.

Από το περιστατικό, σύμφωνα με την Hellenic Train, προκλήθηκαν μικρές υλικές ζημιές στην αμαξοστοιχία, χωρίς να υπάρξουν τραυματισμοί και οι 400 επιβάτες, καθώς και το προσωπικό της εταιρείας, είναι καλά στην υγεία τους.

Μετά την ολοκλήρωση των απαραίτητων ελέγχων, το προσωπικό της αμαξοστοιχίας προέβη στην ασφαλή συνέχιση του δρομολογίου προς Αθήνα, με καθυστέρηση 95 λεπτών. «Κατά τη διάρκεια της αναμονής, εντός του κλιματιζόμενου συρμού, το προσωπικό της Hellenic Train παρέμενε διαρκώς κοντά στους επιβάτες, προσφέροντάς τους νερό και παρέχοντας συνεχή ενημέρωση σχετικά με την εξέλιξη του περιστατικού», αναφέρεται στην ενημέρωση της εταιρείας.

 

Η Hellenic Train ενημερώνει επίσης ότι σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Κανονισμό 2021/782, οι επιβάτες της αμαξοστοιχίας μπορούν να αποζημιωθούν με το 25% της αξίας του εισιτηρίου τους, με τους παρακάτω τρόπους:

• Τα εισιτήρια που έχουν εκδοθεί από εκδοτήρια και έχουν πληρωθεί με μετρητά, αποζημιώνονται μόνο από τα ενεργά εκδοτήρια.
• Οι κάτοχοι των εισιτηρίων, τα οποία έχουν αγοραστεί με κάρτα, ανεξάρτητα από κανάλι πώλησης (εκδοτήρια, webticketing & app) μπορούν:
• είτε να απευθυνθούν σε κάποιο εκδοτήριο σταθμού για την αποζημίωση του εισιτηρίου.
• είτε να στείλουν γραπτό αίτημα στην εταιρεία μέσω της φόρμας παραπόνων/αιτημάτων με τον αριθμό του εισιτηρίου, αν είναι ηλεκτρονικό, ή να επισυνάψουν το pdf του εισιτηρίου ή ευκρινή φωτογραφία αν είναι εκδοτηρίου, ζητώντας το αναλογούν αντίτιμο, το οποίο θα επιστραφεί στην κάρτα, η οποία χρησιμοποιήθηκε για την αγορά του εισιτηρίου.

Για περισσότερες πληροφορίες και για την υποβολή αιτήσεων αποζημίωσης, οι επιβάτες παρακαλούνται να επισκεφθούν την ιστοσελίδα της Hellenic Train, ή να επικοινωνήσουν με τις αρμόδιες υπηρεσίες εξυπηρέτησης πελατών.

 

The New York Times: Αρθρο αποθεώνει το Ζαγόρι – Πώς «αψηφά τα κλισέ των καρτ ποστάλ»

Τρίτη, 2 Σεπτεμβρίου, 2025

 

Κολυμπήθρες, Πάπιγκο @Shutterstock

Ως ιδανικό θέρετρο καλοκαιρινών διακοπών περιγράφεται η περιοχή του Ζαγορίου για τους τουρίστες από όλο τον κόσμο που αναζητούν διακοπές με ηρεμία, σε έναν τόπο που αποτελεί Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO.

Γνώστης του ελληνικού καλοκαιριού και της μετάλλαξής του τα τελευταία χρόνια εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής, ο Alex Sakalis, αρθρογράφος των New York Times, δίνει ψήφο εμπιστοσύνης στη μοναδικότητα του υπέροχου τοπίου του Ζαγορίου, Μνημείο Παγκόσμιας Πολιτισμικής Κληρονομιάς της UNESCO εδώ και δύο χρόνια (θυμίζουμε ότι το Ζαγόρι αποτέλεσε την πρώτη ελληνική υποψηφιότητα που υποβλήθηκε στην UNESCO, για εγγραφή στον κατάλογο των πολιτιστικών τοπίων).

Η γοητεία του τοπίου

Στο άρθρο του «Η γοητεία των λίθων και της σιωπής: Πεζοπορία στο Ζαγόρι, στην Ελλάδα», ο Sakalis περιγράφει την ομορφιά της Ηπείρου, μακριά από την τουριστική κίνηση στο παραλίες, τα πολύβουα πλήθη και το θερμό μέτωπο του ελληνικού καλοκαιριού που γίνεται όλο και πιο καυτό.

«Τα τελευταία χρόνια, αναζητώντας καλοκαιρινές διακοπές στην Ελλάδα, έχω γυρίσει την πλάτη μου στη θάλασσα. Σύμβολα ανέμελης διασκέδασης από τη δεκαετία του 1960, οι παραλίες και τα νησιά συνοδεύονται πλέον από καύσωνες, δασικές πυρκαγιές, πολυκοσμία και φουσκωμένες τιμές. Έχω κατευθυνθεί προς το εσωτερικό της χώρας, στα βουνά. Εδώ, τα ασβεστωμένα χωριά δίνουν τη θέση τους σε στωικούς πέτρινους οικισμούς, τυλιγμένους στη σιωπή και την ομίχλη. Είναι μια Ελλάδα που λίγοι τουρίστες βλέπουν: μια ορεινή κουλτούρα που αψηφά τα κλισέ των καρτ-ποστάλ», γράφει ο συντάκτης.

 

«Λίγες περιοχές το συνοψίζουν αυτό καλύτερα από το Ζαγόρι, στη βορειοδυτική Ελλάδα — ένα υψίπεδο με καταρράκτες, σμαραγδένια δάση, πανύψηλα βουνά και 46 αρχαία χωριά που περιβάλλουν το όρος Τύμφη, ένα από τα ψηλότερα βουνά της Ελλάδας με υψόμετρο 2.492 μέτρα. Ολόκληρη η περιοχή αποτελεί μέρος του Εθνικού Δρυμού Βίκου-Αώου και το 2023 ανακηρύχθηκε Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO», σημειώνεται στο άρθρο.

Ξεχωρίζοντας ως θέρετρο το χωριό Αρίστη στα δυτικά Ζαγοροχώρια, ένα κάθετο σύμπλεγμα ψηλών πέτρινων αρχοντικών διατεταγμένα γύρω από μια κεντρική πλατεία, μόλις 45 λεπτά από τα Ιωάννινα, ο Alex Sakalis περιγράφει την επίπεδη βραχώδη επιφάνεια του βουνού Τύμφη, που το βράδυ «παίρνει αποχρώσεις του ροζ και του κίτρινου», αλλά και την άγρια, θεατρική ομορφιά μιας καλοκαιρινής καταιγίδας. Το Μονοδένδρι είναι το ιδανικό ορμητήριο για την πεζοπορία που πολλοί αγαπούν στα Ζαγοροχώρια: «Το φαράγγι του Βίκου, που διασχίζει το κέντρο του Ζαγοριού, είναι ένα από τα μεγαλύτερα φυσικά θαύματα της Ευρώπης, με μήκος 32 χιλιόμετρα, βάθος 900 μέτρα και πλάτος που κυμαίνεται από 90 έως 900 μέτρα. Η εξερεύνηση του φαραγγιού με τα πόδια είναι συχνά το αποκορύφωμα ενός ταξιδιού στο Ζαγόρι.»

Πλούσια ιστορία και κληρονομιά

Το Ζαγόρι, που σήμερα έχει πληθυσμό 3.374 κατοίκους, άρχισε να αναπτύσσεται ως ξεχωριστή κοινότητα τον 15ο αιώνα, όταν τα 46 χωριά του διαπραγματεύτηκαν μια συμφωνία με τους Οθωμανούς  διατηρώντας την αυτονομία της περιοχής τους. Προστατευμένη από τη γεωγραφία και τη διπλωματία, η περιοχή άνθισε ως κέντρο ιατρικής, φιλοσοφίας και τέχνης. Έλληνες από την Αθήνα και την Κωνσταντινούπολη έρχονταν για να σπουδάσουν ή να ασχοληθούν με το εμπόριο, και οι χωρικοί, με τη σειρά τους, έγιναν πολίτες του ευρύτερου κόσμου, ασκώντας επιχειρηματικές δραστηριότητες σε όλη την Ευρώπη, την Ασία και την Αφρική.

Η πλούσια πολιτισμική κληρονομιά της περιοχής που άρχισε να αναπτύσσεται κατά τον 15^ο αιώνα και η ανθηρή της εικόνα προσελκύουν σήμερα μια ποικιλία τουριστών που διψούν να δουν από κοντά μια μοναδική σύγκλιση φυσικού και τεχνητού περιβάλλοντος με χωριά χτισμένα από έμπειρους χτίστες, τοξωτές γέφυρες, βυζαντινές εκκλησίες διακοσμημένες με ζωντανές τοιχογραφίες, λιθόστρωτα μονοπάτια και μνημειώδη σκαλιά λαξευμένα στους βράχους.

«Βαθιά μέσα στην κοιλάδα, συναντήσαμε την εκκλησία της Παναγίας του 18ου αιώνα, με τους τοίχους της διακοσμημένους με πολύχρωμες τοιχογραφίες και τις χαραγμένες αναμνήσεις των Ελλήνων στρατιωτών που είχαν καταφύγει εδώ κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.

Λίγο αργότερα, φτάσαμε σε ένα μονοπάτι που οδηγούσε στις πηγές του ποταμού Βοϊδομάτη. Κούνησα τα πόδια μου στο νερό, απολαμβάνοντας την αίσθηση της μούδιασμα, πριν βουτήξω ολόκληρο το σώμα μου. Υπήρχαν και άλλοι εδώ: μια γερμανική οικογένεια, ένα μεσήλικο ζευγάρι Γάλλων και μερικοί νεαροί μποέμ Ισραηλινοί», περιγράφεται χαρακτηριστικά στο άρθρο γύρω από την εμπειρία της πεζοπορίας του αρθρογράφου και του οδηγού του.

Από την περιήγηση των New York Times στα Ζαγοροχώρια δεν λείπουν φυσικά τα χωριά Πάπιγκο, Μικρό Πάπιγκο και Δίλοφο. Η ρομαντική και μελαγχολική τους ατμόσφαιρα αλλά και η ζωηρή παλέτα της υπαίθρου που τα αγκαλιάζει αποτελούν μέρος της εμπειρίας για κάθε ταξιδιώτη στο Ζαγόρι.

TO BHMA