Η βρετανική κυβέρνηση έχασε την ψυχραιμία της

16.000 ΚΡΑΝΟΦΟΡΟΙ ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΣΕ ΑΝΕΡΓΟΥΣ ΚΑΙ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΣ

Του ΑΧΙΛΛΕΑ ΦΑΚΑΤΣΕΛΗ

«Γιατί εδώ; Γιατί τώρα;». Οι εικόνες των πυρπολημένων πόλεων στη Βρετανία γεννούν απορίες. Γιατί είναι πάντα οι φτωχογειτονιές που εκρήγνυνται;

Τρίτη, 16 Αυγούστου, 2011
Σύμπτωση; Παίζει ρόλο ο ταξικός προσδιορισμός και η θεσμοθετημένη φτώχεια που δημιουργούν απεχθείς συνθήκες διαβίωσης; Ποιος μπορεί να απαντήσει; Μήπως οι κυβερνήσεις από κόμματα που είναι υπεύθυνα για το χάλι; Το βρετανικό φλέγμα δεν μπορεί να δώσει ικανοποιητική απάντηση, το αντίθετο μάλιστα, γελοιοποιείται προσποιούμενο ότι βλέπει ψύχραιμα την κατάσταση τη στιγμή που έχει καταληφθεί από δικαιολογημένο πανικό. Από το Τότεναμ στο βόρειο Λονδίνο, οι φλόγες επεκτάθηκαν σε ολόκληρη την πρωτεύουσα, κι από εκεί σε ένα γαλαξία αστικών κέντρων, στο Μπρίστολ, στο Μάντσεστερ, στο Μπέρμιγχαμ, στο Λιντς, στο Λίβερπουλ, στο Νότιγχαμ μέχρι και στο Κάρντιφ της Ουαλίας, πέρα από τα γεωγραφικά όρια της Αγγλίας.
Χρειάζεται κάτι περισσότερο από «ομάδες κακοποιών» ή από εφηβική παραβατικότητα για να δημιουργηθεί τέτοιο σκηνικό. Χρειάζεται κάτι περισσότερο από λούμπεν κλεφτρόνια για να λεηλατηθούν σουπερμάρκετ ή να πυρποληθούν αστυνομικά τμήματα. Ομως ο λαϊκισμός της πολιτικής οδήγησε τον Συντηρητικό πρωθυπουργό Ντέιβιντ Κάμερον να χαρακτηρίσει «κοινούς κακοποιούς» τους διαδηλωτές και τον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης των Εργατικών Εντ Μίλιμπαντ να πει ότι «φταίνε οι γονείς και τα κακομαθημένα παιδιά τους».
Και για να αντιμετωπίσουν την εξαγριωμένη πιτσιρικαρία, κατεβαίνουν 16.000 κρανοφόροι μπάτσοι στο Λονδίνο, συνεπικουρούμενοι από τους επίλεκτους του βρετανικού ιμπεριαλισμού στη Β. Ιρλανδία να πολεμούν με πλαστικές σφαίρες καλυμμένοι πίσω από κανόνια νερού. Και πίσω, στα γραφεία της Μητροπολιτικής Αστυνομίας, 500 ντετέκτιβ μελετούν καρέ-καρέ τις κάμερες διαχείρισης κυκλοφορίας για να εντοπίσουν πρόσωπα διαδηλωτών και να προβούν σε συλλήψεις. Και στα δικαστήρια συνωστίζονται σε ουρές οι πάνω από 2.000 συλληφθέντες διαδηλωτές που δικάζονται και καταδικάζονται με βαριές ποινές - την ίδια στιγμή κανείς δεν έχει ανακρίνει εκείνους που δολοφόνησαν τον 29χρονο Ντάγκαν πυροδοτώντας τη σημερινή κοινωνική έκρηξη, ούτε και κανέναν άλλο για τους πάνω από 1.000 θανάτους κρατουμένων στα αστυνομικά τμήματα από το 1990 ώς σήμερα.
Με τα κατεστημένα ΜΜΕ να συμφωνούν ότι οι ταραχές είναι οι σοβαρότερες στην πρόσφατη ιστορία της χώρας, αποκαλύπτεται με βίαιο τρόπο το πρόσωπο της σύγχρονης Βρετανίας. Που έχει αλλάξει. Με συρρικνωμένο το κράτος πρόνοιας, με αναξιόπιστους πολιτικούς διαπλεκόμενους σε σκάνδαλα με την παρασιτική τάξη των οικονομικών ελίτ, με την οικονομία σε ύφεση και με μια κυβέρνηση άγριας λιτότητας «οι δεσμοί νομιμότητας και τάξης έχουν ήδη διαρραγεί στη σημερινή Βρετανία». Με άλλα λόγια, η συστημική κρίση περνά από το μέτωπο της οικονομίας στο κοινωνικό πεδίο. Κι αυτό σημαίνει εκτεταμένα επεισόδια βίαιης ανυπακοής, κάτι που είχε προβλεφθεί από τις κυβερνήσεις των δυτικών κρατών, που έγκαιρα τρομοκράτησαν τους πληθυσμούς τους, περιθωριοποίησαν τους ταραξίες και υποκίνησαν διχαστικές και ρατσιστικές αντιλήψεις. Στη Βρετανία της κοινωνικής έκρηξης, όλα αυτά ακολουθούν μια χαώδη διαδρομή, τόσο που είναι αδύνατο να παρακολουθηθούν ακόμη κι από την απλή ειδησεογραφία.
Ετσι, η χαρτογράφηση του κοινωνικού προφίλ εκείνων που συμμετέχουν στα επεισόδια είναι δυσνόητη και απολύτως αντιφατική: τα βρετανικά ΜΜΕ δείχνουν σαστισμένα, καθώς μαθαίνουν ότι στους συλληφθέντες εντοπίζονται παιδιά, ενήλικες, άνεργοι ή εργαζόμενοι σε διάφορους κλάδους της οικονομίας, ακόμη και πλουσιόπαιδα ή αστοί με ταξική συνείδηση, όλοι ανακατεμένοι με αληταριό, άστεγους μετανάστες, πεινασμένους που χορταίνουν με ό,τι προλάβουν να αρπάξουν από τα σπασμένα μπακάλικα. Κι όπως γράφτηκε, «αν υπήρχε σοβαρή αντιπολίτευση σ' αυτή τη χώρα, θα πάλευε για την εγκατάλειψη του νεοφιλελεύθερου μοντέλου, προτού αυτό καταρρεύσει ολοκληρωτικά και πληγώσει ακόμη περισσότερους ανθρώπους».
Ενα από τα πρώτα διδάγματα της βρετανικής εξέγερσης είναι ότι αυτοί οι «πληγωμένοι» μπορεί να είναι οποιοιδήποτε. Κι επιπλέον ότι ο οποιοσδήποτε μπορεί να είναι το επόμενο θύμα της ρατσιστικής διάκρισης, της οικονομικής εξαθλίωσης, του κοινωνικού αποκλεισμού και της αστυνομικής βίας -δηλαδή όλων εκείνων των χαρακτηριστικών που συνθέτουν το πέρασμα της συστημικής κρίσης στο κοινωνικό πεδίο. Ενα πέρασμα που μετατρέπει ολόκληρη την κοινωνία σε «εγκληματικό υπόκοσμο». Στη Βρετανία, κάποιοι από αυτούς, απλώς εξεγέρθηκαν.