Η γυναίκα που τα έβαλε µε τον σταλινισµό
Εφυγε σε ηλικία 88 ετών η χήρα του Αντρέι Ζαχάροφ, Ελενα Μπόνερ
«Αν έπρεπε να κάνω έναν απολογισµό, θα µπορούσα να συνοψίσω τη ζωή µου σε τρεις λέξεις: κανονική, τραγική και όµορφη».∆ύο χρόνια αφότου πρόφερε τα λόγια αυτά στο Οσλο, η Ελενα Μπόνερ, η ανελέητη επικρίτρια κάθε καταπάτησης των ανθρωπίνων δικαιωµάτων επί ΕΣΣ∆, η χήρα του βραβευµένου µε Νοµπέλ Ειρήνης Αντρέι Ζαχάροφ, πέθανε το Σάββατο στη Βοστώνη, όπουκατοικούσε τα τελευταία χρόνια, σε ηλικία 88 ετών.
Η Μπόνερ γεννήθηκε το 1923 στο σοβιετικό Τουρκµενιστάν, σε µια οικογένεια ένθερµων κοµµουνιστών, και οι δυο γονείς της όµως έπεσαν θύµατα των σταλινικών εκκαθαρίσεων. Εθελόντρια νοσοκόµα επί Β’ Παγκοσµίου Πολέµου, τραυµατίστηκε δύο φορές. ΣτοΚοµµουνιστικό Κόµµα εντάχθηκε το1956, έπειτα από τη δειλή αποσταλινοποίηση που άρχισε ο ΝικίταΧρουστσόφ – για «το πιο µεγάλο λάθος της ζωής της» έκανε λόγο χρόνια αργότερα.
Η εισβολή των σοβιετικών τανκς στην Τσεχοσλοβακία, το 1968, βάζει τέλος στις ελπίδες της γιαένα πιο φιλελεύθερο κοµµουνιστικό καθεστώς: το 1972 θαεγκαταλείψει το κόµµα, µια ιερόσυλη κίνηση για τη Σοβιετική Ενωση.
Ηδη από τα τέλη της δεκαετίας του 1960, η Μπόνερ ασκεί δριµεία κριτική στο κοµµουνιστικό καθεστώς. Με τον Ζαχάροφ, έναν από τους πατέρες της σοβιετικής πυρηνικήςβόµβας που αναγνωρίζεται εντούτοιςήδη στη ∆ύση ως ένα από τα σύµβολα της διαφωνίας, γνωρίζονται το 1970, στη δίκη δύο άλλωναντιφρονούντων.
Παντρεύονται το 1972.«Ηµασταν άνθρωποι απολύτως ελεύθεροι σε ένα κράτος απολύτως ανελεύθερο», έλεγε συχνά η Μπόνερ αναθυµούµενη τα χρόνια του κοινού τους αγώνα. Το 1975, η Μπόνερ παραλαµβάνει στο Οσλο το Νοµπέλ Ειρήνης στη θέση του συζύγου της, στον οποίο οι σοβιετικές αρχές έχουν απαγορεύσει την έξοδο από τηχώρα. Πέντε χρόνια αργότερα, έχοντας καταγγείλει τη σοβιετική επέµβαση στο Αφγανιστάν, ο Ζαχάροφ εξορίζεται στο Γκόρκι, το σηµερινό ΝίζνιΝόβγκοροντ, και η Μπόνεργίνεται ο µοναδικός του σύνδεσµος µε τον έξω κόσµο. Το 1984, όµως, καταδικάζεται µε τη σειρά της σε πενταετή εξορία στο Γκόρκι για «συστηµατική διάδοση συκοφαντιών για τη Σοβιετική Ενωση».
Το ζευγάρι επιστρέφει στη Μόσχα το 1987, εν µέσω περεστρόικας.
Η Μπόνερ γίνεται µέλος της Επιτροπής για τα Ανθρώπινα ∆ικαιώµατα του Γέλτσιν, εγκαταλείπει όµως τη θέση της το 1994 σε ένδειξη διαµαρτυρίας για τον πόλεµο στην Τσετσενία.
Τα τελευταίαχρόνια, η Μπόνερασκούσε συχνάκριτικήστον Βλαντίµιρ Πούτιν, τον οποίο θεωρούσε απειλή για τις ελευθερίες και τα δικαιώµατα του ανθρώπου στη Ρωσία.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου